Πετάχτηκαν οι Δήμοι απ΄τον αιγιαλό

Το προηγούμενο καλοκαίρι, η αντίσταση κατά της εκμετάλλευσης των ακτών από ομπρέλες και κατασκευές επιχειρήσεων έλαβε ευρεία υποστήριξη από την κοινωνία. Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης, αναγκάστηκε να ανταποκριθεί στο κίνημα της πετσέτας, υποσχόμενος πρόστιμα, ελέγχους και αλλαγές στο νομικό πλαίσιο.

Παρόλα αυτά, το προτεινόμενο νομοσχέδιο με τίτλο «Όροι αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές και άλλες διατάξεις» προωθεί τροποποιήσεις που, κατά εκτίμηση, επιφέρουν αυξημένη δυσμενή επίδραση σε ορισμένες περιπτώσεις, όσον αφορά την προστασία των ακτών.

Οι εννοιολογικές έννοιες του αιγιαλού και του παλαιού αιγιαλού διατηρούν την ίδια έννοια όπως καθορίζονται στην ισχύουσα νομοθεσία. Ωστόσο, όσον αφορά την παραλία, το προβλεπόμενο ελάχιστο πλάτος των 30 μέτρων καταργείται, καθώς ορίζεται ότι δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 50 μέτρα από την οριογραμμή του αιγιαλού. Οι πρωτοστάτες της συγκεκριμένης ρύθμισης υποστηρίζουν ότι αυτό το όριο, σε πολλές περιπτώσεις, δεν παρέχει αποτελεσματική προστασία, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη την ποικιλομορφία του παραλιακού τοπίου της χώρας.

Η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας έχει εκφράσει την επιθυμία της, εκτός από την παραχώρηση παραλιών, να επιτραπεί στους δήμους η αρμοδιότητα για τη διαχείριση και τους ελέγχους στις παραλίες. Ωστόσο, η κυβέρνηση Μητσοτάκη απομονώνει εντελώς τις τοπικές κοινωνίες από τις αποφάσεις σχετικά με την παραχώρηση χρήσεων στους αιγιαλούς και τις παραλίες.

Σύμφωνα με ένα νομοσχέδιο που υποβάλλει η Νέα Δημοκρατία, οι φορείς που έχουν την αρμοδιότητα για την παραχώρηση απλής χρήσης του αιγιαλού και της παραλίας είναι η Κτηματική Υπηρεσία (Δημόσιο) και η Εταιρεία Ακινήτων Δημοσίου (ΕΤΑΔ). Παράλληλα, το 60% του ανταλλάγματος από την παραχώρηση απλής χρήσης αποδίδεται στον αντίστοιχο δήμο.

Η ρύθμιση για την παραχώρηση χρήσης του αιγιαλού και της παραλίας δεν προβλέπει την παραχώρηση από το Δημόσιο στους δήμους, όπως ίσχυε κατά το καθεστώς του νόμου 2971/2001. Αντ’ αυτού, καθορίζεται η άμεση παραχώρηση από την Κτηματική Υπηρεσία ή την ΕΤΑΔ.

Παράλληλα, προβλέπεται ότι ο φορέας που παραχωρεί και η Κτηματική Υπηρεσία έχουν την υποχρέωση να ελέγχουν τη συμμόρφωση με όλες αυτές τις προδιαγραφές για όλες τις ακτογραμμές και παραλίες, καθώς και τους όρους των συμβάσεων παραχώρησης απλής χρήσης.

Όσον αφορά τυχόν αυθαίρετες κατασκευές ή χρήσεις, οι αρμοδιότητες για έλεγχο και διαπίστωση ανήκουν στους τοπικούς δήμους και σε ειδικά μικτά κλιμάκια. Επιπλέον, για τον έλεγχο φορολογικών παραβάσεων ενεργούν οι ελεγκτικές υπηρεσίες της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), η Οικονομική Αστυνομία και το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών. Για τον έλεγχο πιθανών ποινικών παραβάσεων, οι Εισαγγελικές Αρχές αναλαμβάνουν την αρμοδιότητα. Η Ελληνική Αστυνομία παρέχει τη στήριξή της στους αντίστοιχους φορείς όπου απαιτείται.

Τα όργανα που πραγματοποιούν αυτοψία στον αιγιαλό ή την παραλία και συντάσσουν αναφορά αυτοψίας, περιγράφοντας τυχόν παραβάσεις, περιλαμβάνουν φωτογραφικό υλικό που μπορεί να καταγραφεί είτε από κοντά είτε από απόσταση, μέσω ανεπανόρθωτων αεροσκαφών ή με χρήση δορυφορικών λήψεων.

Σημαντικό είναι ότι υπάρχει κανονισμός που δηλώνει ότι τα ελεγκτικά όργανα δεν υπόκεινται σε διώξεις ή έρευνες για πράξεις ή παραλείψεις κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, εκτός αν ενεργήσουν με πρόθεση.

Επιπλέον, προβλέπεται ότι όλες οι παραχωρήσεις απλής χρήσης θα πραγματοποιούνται μέσω ηλεκτρονικής διαδικασίας.

Το σχέδιο νόμου με τίτλο «Όροι αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές και άλλες διατάξεις» παρουσιάστηκε στη δημόσια διαβούλευση την Πέμπτη, 1η Φεβρουαρίου 2024, και αποτελείται από 32 άρθρα. Η διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι την Τετάρτη, 14 Φεβρουαρίου 2024.

Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, το μέγιστο εμβαδόν που μπορεί να παραχωρηθεί για απλή χρήση σε κάθε τμήμα αιγιαλού και παραλίας είναι 500 τ.μ. Μεταξύ των παραχωρούμενων τμημάτων πρέπει να υπάρχει απόσταση τουλάχιστον 6 μέτρων, ανεξαρτήτως της διαδικασίας παραχώρησης ή της χρονικής διάρκειας. Συνολικά, τα παραχωρούμενα τμήματα δεν μπορούν να καλύψουν περισσότερο από το 50% του μήκους ή εμβαδού του αντίστοιχου τμήματος. Επιπλέον, δεν επιτρέπεται η παραχώρηση αιγιαλού και παραλίας για απλή χρήση εάν το μήκος ή η πλάτος τους είναι λιγότερο από 4 μέτρα ή εάν το συνολικό εμβαδόν του αιγιαλού είναι μικρότερο των 150 τ.μ. Σε αυτές τις περιπτώσεις, δεν επιτρέπεται η παραχώρηση μέσω πλειοδοτικής δημοπρασίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι έχουν καθορισθεί κυρώσεις και πρόστιμα για όσους παραβαίνουν τους όρους.

Προβλέπονται διοικητικές κυρώσεις στις ακόλουθες περιπτώσεις:

1. Σε περίπτωση αυθαίρετης κατασκευής έργου ή διαμόρφωσης σε αιγιαλό ή παραλία, επιβάλλεται πρόστιμο που ανέρχεται στο τετραπλάσιο του ανταλλάγματος. Το πρόστιμο πολλαπλασιάζεται με τον αριθμό των ετών, μέχρι πέντε (5) έτη από την ανέγερση ή διαμόρφωση του έργου.
2. Σε περίπτωση αυθαίρετης κατάληψης αιγιαλού ή παραλίας χωρίς σύμβαση παραχώρησης, επιβάλλεται πρόστιμο που ανέρχεται στο τετραπλάσιο του ανταλλάγματος που θα αντιστοιχούσε στην καταληφθείσα έκταση. Επιπλέον, ο παραβάτης αποκλείεται από κάθε διαδικασία παραχώρησης αιγιαλού και παραλίας για 5 έτη μετά από την επιβολή της κύρωσης. Σε περίπτωση δεύτερης παράβασης, αν η κατάληψη έχει γίνει από λειτουργούσα όμορη επιχείρηση, ακολουθεί αναστολή λειτουργίας για 10 ημέρες και σφράγιση της ταμειακής μηχανής από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.), ενώ ο παραβάτης αποκλείεται για 10 έτη από κάθε διαδικασία παραχώρησης.
3. Σε περίπτωση κατάληψης αιγιαλού ή παραλίας υπέρβασης της σύμβασης παραχώρησης, επιβάλλεται πρόστιμο που ανέρχεται στο τετραπλάσιο του ανταλλάγματος για το μη καλυπτόμενο μέρος από έγκυρη σύμβαση. Σε περίπτωση δεύτερης παράβασης και υπέρβασης πάνω από 50%, ο παραβάτης αποκλείεται για 5 έτη και σφραγίζεται η ταμειακή μηχανή της επιχείρησης. Σε περίπτωση τρίτης υπέρβασης, ο παραβάτης αποκλείεται για 10 έτη, και σφραγίζεται η ταμειακή μηχανή επί δέκα ημέρες. Επιπλέον, το πρόστιμο διπλασιάζεται σε περίπτωση νέας παράβασης.
4. Πρόστιμο επιβάλλεται σε περίπτωση μερικής ή ολικής μεταβίβασης του παραχωρηθέντος τμήματος αιγιαλού και παραλίας σε τρίτο πρόσωπο χωρίς νόμιμη σύμβαση παραχώρησης, ανερχόμενο στο τετραπλάσιο του ανταλλάγματος για το σύνολο της παραχωρηθείσας έκτασης.
5. Σε περίπτωση παρεμπόδισης της ελεύθερης πρόσβασης του κοινού στη θάλασσα, τον αιγιαλό και την παραλία, επιβάλλεται πρόστιμο από 2.000 έως 60.000 ευρώ.
6. Σε περίπτωση παρεμπόδισης του ελεγκτικού έργου οποιουδήποτε φορέα, επιβάλλεται πρόστιμο 10.000 ευρώ. Σε περίπτωση νέας παράβασης, το πρόστιμο διπλασιάζεται.

Ανάμεσα σε άλλα, εισήχθη διακριτική προσέγγιση στην προστασία των ακτογραμμών που περιλαμβάνονται σε περιοχές Natura 2000. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση, δίνεται η δυνατότητα εκδόσεως απόφασης που διακρίνει ως απαραίτητες για το οικοσύστημα παραλίες και αιγιαλούς. Αυτή η απόφαση ισχύει έως την έκδοση του διατάγματος, όπως προβλέπεται από το άρθρο 21 του νόμου 1650/1986, και επιφέρει απαγόρευση κάθε δραστηριότητας που μπορεί να απειλήσει την οικολογική ακεραιότητα του αιγιαλού και της παραλίας, συμπεριλαμβανομένης της εγκατάστασης κινητών στοιχείων.

Για περισσότερες λεπτομέρειες, ανατρέξτε στο Σχέδιο Νόμου εδώ

Αγαπητοί σε κάθε περίπτωση μπορείτε να σχολιάσετε το σχέδιο Νόμου ή να σχολιάσουν οι Νομικοί σύμβουλοι του καθενός ή να αφήσετε τα σχόλιά σας στο ΠΑΣΚΕΔΙ