Με την αρχειοθέτηση της περίπτωσης του Άδωνι Γεωργιάδη, ο μόνος από τα 10 πολιτικά πρόσωπα που συνδέθηκαν –από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ και τους προστατευόμενους μάρτυρες– με την προσπάθεια της ελβετικής πολυεθνικής Novartis να επηρεάσει τη συνταγογράφηση και τιμολόγηση των φαρμάκων της και με παράνομες πληρωμές είναι ο Ανδρέας Λοβέρδος. Αλλά και η δική του υπόθεση βαίνει προς αρχειοθέτηση.

Ταυτόχρονα το ελληνικό κράτος, σύμφωνα με τον ίδιο τον υπουργό Υγείας Θάνο Πλεύρη, επιχειρεί να διεκδικήσει από τη Novartis αποζημιώσεις για παράνομες συνταγογραφήσεις ιατρών αλλά και για κλινικές μελέτες που ορισμένοι εισαγγελείς και δυο προστατευόμενοι μάρτυρες λένε ότι ήταν εικονικές (σ.σ.: προκειμένου να συνταγογραφούν οι γιατροί). Αυτά τα δύο σημεία τα έχει αποδεχθεί και η αμερικανική απόφασηNovartis AG and Subsidiaries to Pay $345 Million to Resolve Foreign Corrupt Practices Act Cases | The United States Attorney’s Office – District of New Jersey με την οποία καταλογίσθηκε πρόστιμο«Για να πάρεις πρέπει να γράψεις»: οι διεφθαρμένες πρακτικές της Novartis με τους γιατρούς στην ελβετική εταιρεία. Όμως είναι εξαιρετικά αμφίβολο αν και αυτό το κομμάτι του σκανδάλου Novartis θα οδηγήσει σε κάποιο αποτέλεσμα, επειδή το ελληνικό δημόσιο δεν έκανε τη δουλειά που έπρεπε έγκαιρα και πλέον τα περισσότερα από τα αδικήματα –αν όχι όλα– έχουν παραγραφεί.

Σύμφωνα με το έγγραφο της αρχειοθέτησης της υπόθεσης Γεωργιάδη, που κατέθεσε ο ίδιος ο υπουργός Ανάπτυξης την περασμένη εβδομάδα στη Βουλή, οι οικονομικoί εισαγγελείς που έκαναν την ανάκριση έψαξαν να βρουν ευνοϊκές για τη Novartis αποφάσεις του υπουργού, για τις οποίες η προστατευόμενη μάρτυρας Κελέση έλεγε ότι έλαβε χρήματα, που αφορούν τα εξής ζητήματα:

1. Τη γρηγορότερη αποπληρωμή της ελβετικής εταιρείας από το ελληνικό δημόσιο έναντι των χρεών του τελευταίου για παραληφθέντα φαρμακευτικά σκευάσματα (130 εκατ. ευρώ). Ανταγωνιστές της Novartis είχαν πει στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ αλλά και σε δημοσιογράφους μεταξύ των οποίων και ο γράφων, ότι η ελβετική εταιρεία πληρωνόταν πιο γρήγορα από το δημόσιο, συμπεριφορά που της δημιουργούσε συγκριτικό πλεονέκτημα σε σχέση με άλλες φαρμακευτικές εταιρείες, καθώς διασφάλιζε σε δύσκολους καιρούς μεγαλύτερη ρευστότητα. Σε ό,τι αφορά αυτή τη μομφή, σύμφωνα με τους οικονομικούς εισαγγελείς η Novartis είχε να λαμβάνει από χρωστούμενα του δημοσίου το μεγαλύτερο ποσό σε σχέση με τις άλλες εταιρείες. Αλλά οι οικονομικοί εισαγγελείς καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι σε διάστημα έξι μηνών ο κ. Γεωργιάδης κατέβαλε όσα και ο προκάτοχός του (64,8 εκατομμύρια το προηγούμενο εξάμηνο έναντι 65,9 εκατ. ευρώ). Ακόμα, άλλες εταιρείες όπως η Roche, που λόγω των ογκολογικών της φαρμάκων είχε τρόπο να στριμώχνει το κράτοςΟ Μιχάλης Τιμοσίδης απέδωσε τα προβλήματα στη συγκυρία, τη στάση φαρμακευτικών εταιρειών, φαρμακοποιών και γιατρών | ygeianet.gr, είχε καταφέρει να παίρνει ποσοστιαία πολλά περισσότερα από τη Novartis: το 79% των οφειλομένων (Abbot 100%, Roche 79%, Genesis Pharma 65%, Pfizer 59%, Novartis 58%).
2. Ότι ο Άδωνις Γεωργιάδης διασφάλισε την ευνοϊκότερη τιμολόγηση φαρμάκων της Novartis και ενέταξε με απόφασή του φάρμακα στη λεγόμενη θετική λίστα, που ήταν προϋπόθεση για να τιμολογηθούν στη συνέχεια (η κατ’ αρχήν απόφαση για ένταξη στη λίστα των φαρμάκων που αποζημιώνονται από τα ασφαλιστικά ταμεία δεν έχει σχέση με τον ορισμό συγκεκριμένης τιμής, αλλά είναι προϋπόθεση για να γίνει αυτό). Σε ό,τι αφορά τις αποφάσεις τιμολόγησης φαρμάκων, οι εισαγγελείς έχουν εντοπίσει διαφορετικές περιπτώσεις φαρμάκων που οι τιμές τους ανέβηκαν παραπάνω από όσο ζητούσε η εταιρεία, αλλά και άλλων που τιμολογήθηκαν χαμηλότερα. Οι αυξήσεις των σκευασμάτων της ελβετικής εταιρείας έφθαναν ως το 3,37% σε σχέση με την παλιότερη τιμή – χαμηλές σε σχέση με αυξήσεις φαρμάκων άλλων εταιρειών που έφτασαν ως και 76% (βεβαίως τα φάρμακα της Novartis είναι συνήθως ακριβότερα από ό,τι τα φάρμακα άλλων εταιρειών). «Μπορεί να υπάρχει περίπτωση να προκύπτουν ευθύνες των εμπλεκομένων ατόμων όμως δεν προκύπτει μια συνολική ευνοϊκή μεταχείριση που θα αναμενόταν εάν υπήρχε επέμβαση δωροδοκηθέντος υπουργού» αναφέρει ο οικονομικός εισαγγελέας Παναγιώτης Καψιμάλης στην πράξη αρχειοθέτησης.
3. Επί υπουργίας του Άδωνι Γεωργιάδη υπογράφτηκε απόφαση από τον αναπληρωτή υφυπουργό του, Αντώνη Μπέζα, που έδινε μεγαλύτερα περιθώρια κέρδους στις φαρμακοβιομηχανίες. Τρεις μήνες πριν από τέλος της θητείας του, ο Γεωργιάδης έκανε κάτι που εξαγρίωσε τη φαρμακοβιομηχανία: ουσιαστικά κατάργησε την απόφαση του Μπέζα και με διάταξη που εισήγαγε επανήλθε η προϋπόθεση για να μπει ένα φάρμακο στη λίστα αποζημίωσης να αποζημιώνεται σε τουλάχιστον 12 κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ή στα 2/3 των κρατών-μελών. Κι ενώ ο Άδωνις Γεωργιάδης καθιέρωσε πιο αυστηρά κριτήρια, τα φάρμακα που είχαν μπει στη «θετική» λεγόμενη λίστα χωρίς να πληρούν αυτά τα κριτήρια δεν βγήκαν από αυτήν, μέχρι που κυβέρνησε ο ΣΥΡΙΖΑ. Όμως ο κ. Γεωργιάδης έφυγε από το υπουργείο Υγείας μετά τις ευρωεκλογές του 2014 και τον διαδέχτηκε ο Μάκης Βορίδης, ο οποίος επίσης δεν έβγαλε τα φάρμακα αυτά από τη λίστα – παρότι έμεινε στο υπουργείο πολύ περισσότερο καιρό. Παρά το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ επικαλέσθηκε την ανακολουθία αυτή, δεν κατηγόρησε τον διάδοχο του κ. Γεωργιάδη.

Στην πράξη αρχειοθέτησης σημειώνεται ότι παρά το γεγονός ότι έχουν βρεθεί χρήματα απροσδιόριστης πηγής σε λογαριασμούς των εταιρειών του υπουργού Ανάπτυξης, αυτά δεν μπορούν να συνδεθούν με την Novartis. Διότι τα χρήματα που εκταμιεύονταν από την Novartis για «λάδωμα» δίνονταν σε έναν διαφημιστή που, σύμφωνα με τους προστατευόμενους μάρτυρες, υπερτιμολογούσε διαφημιστικές δαπάνες και «γεννούσε» μαύρα χρήματα που του επέστρεφαν τα Μέσα Ενημέρωσης ή έδινε χρήματα σε ανύπαρκτες ιστοσελίδες τα οποία επέστρεφαν ως «μαύρα» σε πολιτικούς. Οι κατήγοροι των 10 πολιτικών προσώπων έχουν ιδιαίτερη δυσκολία να στοιχειοθετήσουν αυτές τις ροές, καθώς ακόμα και στη δική τους λογική έχουν δοθεί μετρητά (καταβολές μετρητών μπορούν να αποδειχθούν μόνο αν έχουν προσημειωθεί τα μετρητά, κάτι που γνωρίζει ο τελευταίος προανακριτικός υπάλληλος αλλά όχι οι έλληνες εισαγγελείς). Το κυριότερο όμως είναι ότι αυτά τα μετρητά έχουν συνδεθεί με την έκδοση εικονικών τιμολογίων που δεν έγινε δυνατόν να συνδεθούν με πολιτικά πρόσωπα.

Στην περίπτωση του Α. Λοβέρδου, εκείνος που του έδωσε τα χρήματα είναι σύμφωνα με προστατευόμενους μάρτυρες ο Νίκος Μανιαδάκης, σύμβουλος της κυβέρνησης στις διαπραγματεύσεις με την τρόικα. Η υπόθεση Μανιαδάκη όμως μπήκε στο αρχείο με απόφαση του πρωτοβάθμιου δικαστικού συμβουλίου, επειδή: «i) ουδέποτε διορίσθηκε Σύμβουλος των εκάστοτε Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών Υγείας […], ii) δεν συμμετείχε κατά το χρονικό διάστημα 2010-2014 ως εκπρόσωπος (τακτικός ή αναπληρωματικός) της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας στην Ολομέλεια του Κεντρικού Συμβουλίου Υγείας (Κε.Σ.Υ.) […], iii) δεν συμμετείχε ως μέλος στην Επιτροπή Τιμών Φαρμάκων […], iv) δεν συμμετείχε σε θεσμοθετημένη Επιτροπή του Ε.Ο.Φ. […], v) η ως άνω ιδιότητα του κατηγορουμένου ως Καθηγητή της ανωτέρω Σχολής δεν επαγόταν ως εκ της θέσης του καθήκον παροχής συμβουλευτικών ή άλλων υπηρεσιών στο Υπουργείο Υγείας και τους Υπουργούς Υγείας […]».

Δηλαδή από τη θέση και τις αρμοδιότητές του, ο κ. Μανιαδάκης, που έχει παραδεχθεί ότι διετέλεσε για ένα διάστημα προστατευόμενος μάρτυρας της εισαγγελίας και του FBI (κι έγινε μετά κατηγορούμενος), δεν ήταν σε θέση σύμφωνα με το δικαστικό συμβούλιο, που συνεδρίασε τον περασμένο Νοέμβριο, να επηρεάσει την τιμή των φαρμάκων. Ο εισαγγελέας άσκησε έφεση σε αυτήν την απόφαση, χωρίς ωστόσο να προσκομισθούν ουσιώδη νέα στοιχεία για το πώς ο καθηγητής της Εθνικής Σχολής Δημόσιας Υγείας ήταν σε θέση να επηρεάσει τη διαμόρφωση της τιμής στην επιτροπή τιμών φαρμάκου. Έτσι και η νέα απόφαση του συμβουλίου θα είναι έκπληξη αν διαφέρει από την πρώτη.

Αν η υπόθεση μπει οριστικά στο αρχείο για τον Μανιαδάκη, δεν υπάρχει πλέον υπόθεση Λοβέρδου, που έθεσε αυτοβούλως τον εαυτό του στη διάθεση της δικαιοσύνης χωρίς η τελευταία να έχει καταφέρει να διαχειρισθεί το «μπαλάκι» που της είχε πετάξει η πλειοψηφία της Βουλής πριν το 2019.

Την εβδομάδα αυτή ο υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης ανακοίνωσεΣτη ραδιοφωνική εκπομπή του Άρη Πορτοσάλτε στον ΣΚΑΪ ότι το ελληνικό δημόσιο έχει κάνει ενέργειες για να ελεγχθούν οι ιδιώτες γιατροί. Αυτοί δηλαδή που σύμφωνα με την απόφαση της αμερικανικής δικαιοσύνης είτε προκαλούσαν τεχνητή ζήτηση συνταγογραφώντας χωρίς να χρειάζεται, είτε συμμετείχαν σε κλινικές μελέτες που ήταν χωρίς αντικείμενο. Ο ίδιος ο Πλεύρης ομολογεί όμως ότι, καθώς δεν υπάρχουν ποσά άνω των 120.000 ευρώ, οι περισσότερες από αυτές τις υποθέσεις έχουν παραγραφεί. «Έχουμε κάνει μια μελέτη» λέει ο υπουργός και ανακοινώνει ότι το ελληνικό δημόσιο θα αναζητήσει νομικό γραφείο στις ΗΠΑ. Με ποιο στόχο όμως αφού οι υποθέσεις έχουν παραγραφεί;

Η κυβέρνηση μάλλον κάνει ρητορικές ασκήσεις σε ένα θέμα που έχει επόμενα κεφάλαια, όπως η κλήση σε απολογία της εισαγγελέως κ. Τουλουπάκη από τους συναδέλφους της και η αναμονή της αμερικανικής απόφασης να πληρωθούν οι αμοιβές σε τρεις τουλάχιστον (κατ’ άλλους πέντε) προστατευόμενους μάρτυρες (οι μάρτυρες πληρώνονται με ποσοστό επί της ποινής που επιβάλλεται στην εταιρεία που έχει παραβιάσει τη νομοθεσία). Το αργότερο στο σημείο αυτό η ελληνική κυβέρνηση θα χρειασθεί να κάνει κάτι.