Στον Δενδροπόταμο της Θεσσαλονίκης, μια απομακρυσμένη και υποβαθμισμένη περιοχή με ελάχιστους επισκέπτες, μια γούβα περιτριγυρισμένη από δρόμους που αποτελεί τον οικισμό των Ρομά, πολλά παιδιά παρατούν το σχολείο νωρίς. Παντρεύονται από τα δεκατρία και οι ευκαιρίες για να εξελιχθούν είναι σχεδόν ανύπαρκτες. Εκεί υπάρχει από το 2004 ο Φάρος του Κόσμου που έχει βάλει πολλά παιδιά της κοινότητας Ρομά στον κόσμο της εκπαίδευσης.
Το success story που ξεχώρισε περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο τα τελευταία χρόνια είναι αυτό της ομάδας Far.Go.Bots, των παιδιών που μέσω της ρομποτικής κατάφεραν να ταξιδέψουν δύο φορές στο Σεν Λούις του Mιζούρι, στην Αμερική, και να συμμετάσχουν στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ρομποτικής της LEGO.
Ο κινηματογραφιστής Άγγελος Τσαούσης ακολουθούσε τους πρωταγωνιστές για επτά ολόκληρα χρόνια. Ταξίδεψε μαζί τους, μπήκε στην κοινότητά τους στον Δενδροπόταμο και αποτύπωσε την ιστορία τους σε ένα ντοκιμαντέρ που τον περασμένο μήνα προβλήθηκε στο Παιδικό και Εφηβικό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου στην Αθήνα.
Πρέπει να είσαι ανοιχτός στη διαδικασία αποδοχής του διαφορετικού γιατί θέλει χρόνο. Μπορεί να πάρει και μια ολόκληρη ζωή, και το πρώτο βήμα είναι να παραμερίσεις τη δική σου οπτική και τις απόψεις και να ακούσεις την πλευρά του άλλου. Δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη.
«Το εγχείρημα ξεκίνησε το 2014, όταν βρισκόμουν στο μοντάζ της προηγούμενης ταινίας μου και διάβασα ένα άρθρο για τα παιδιά του Δενδροπόταμου που είχαν δημιουργήσει μια ομάδα ρομποτικής και με αυτήν προετοιμάζονταν να συμμετάσχουν στο πρωτάθλημα της Αμερικής», λέει.
Βάζοντας κάποια χρήματα από την τσέπη του, ο Άγγελος θα ταξίδευε μαζί με τα παιδιά για την Αμερική, όπου για δέκα μέρες έγινε παρατηρητής των ιστοριών τους. Είχε αρχίσει ήδη να δένεται μαζί τους. Ο Αλέξανδρος και ο Θοδωρής επρόκειτο να γίνουν οι βασικοί χαρακτήρες της ταινίας.
«Επιστρέψαμε στον Δενδροπόταμο, πίσω στην καθημερινότητά τους, και μετά από δύο χρόνια πήγαμε για δεύτερη φορά στην Αμερική, αφού κέρδισαν το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα στην Ελλάδα. Για τα παιδιά το πρώτο ταξίδι ήταν κάτι εντελώς πρωτόγνωρο και για πολλά η πρώτη φορά που έβγαιναν από τον Δενδροπόταμο. Συναντήσαμε κι άλλα από διάφορες χώρες, ανταλλάξαμε απόψεις, εμπειρίες κι αυτό ήταν κάτι μαγικό. Τους ακολούθησα και στο δεύτερο ταξίδι, καταγράφοντας και την εξέλιξή τους αλλά και την επίδραση που είχαν όλα όσα ζούσαν πάνω τους», λέει.
Η φυσιολογική διάρκεια της διαδικασίας υλοποίησης ενός ντοκιμαντέρ, σύμφωνα με τον Άγγελο, είναι τα τρία χρόνια.
Ας θυμηθούμε που είχαμε ξανασυναντήσει τον Αλέξανδρο Σαγκούρη
«Υπήρχαν σκέψεις να τελειώσω το ντοκιμαντέρ, όμως έλεγα πως κάτι έλειπε. Ήθελα να είναι πολύ εμφανής η αλλαγή και η εξέλιξη των παιδιών. Έτσι αποφάσισα να τα ακολουθήσω από το 2014 μέχρι το 2019 και αυτό μου έδωσε τη δυνατότητα να αποτυπώσω την πορεία τους ώσπου κάποια από αυτά, όπως ο Αλέξανδρος, άρχισαν να σπουδάζουν».
Κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων ο Άγγελος θυμάται μια πολύ έντονη σκηνή με τον πατέρα του Αλέξανδρου. «Είναι ξημερώματα και ο πατέρας του μας πηγαίνει με το αυτοκίνητό του στο αεροδρόμιο – ήταν η δεύτερη συμμετοχή μας στο παγκόσμιο πρωτάθλημα. Είπε τότε γελώντας: “Τον Αλέξανδρο θα τον παντρέψουμε”, αλλά διόρθωσε αμέσως, “όχι, όχι, ο Αλέξανδρος θα σπουδάσει”».
Η πρόθεση που υπήρχε στη φράση του πατέρα, να σπάσει το «καθιερωμένο πρωτόκολλο των Ρομά», ήταν για τον Άγγελο ένα σημάδι. Έδειχνε την επίδραση που είχαν η ενασχόληση των παιδιών με τη ρομποτική και η εμπειρία του ταξιδιού όχι μόνο στα ίδια αλλά και στους γονείς τους.
«Πολλοί γονείς, την πρώτη φορά που πήγαμε στην Αμερική, ήταν αντίθετοι, αλλά είδαν πως κι εκείνοι εξελίχθηκαν μέσα από αυτό. Μαζί τους εξελίχθηκα κι εγώ». Πηγαίνοντας για πρώτη φορά στον Δενδροπόταμο ο Άγγελος πάλεψε με τα ταμπού και τις προκαταλήψεις που είχε για την κοινότητα των Ρομά και ανακάλυψε πράγματα που δεν γνώριζε ως τότε.
«Πρέπει να είσαι ανοιχτός στη διαδικασία αποδοχής του διαφορετικού, γιατί θέλει χρόνο. Μπορεί να πάρει και μια ολόκληρη ζωή, και το πρώτο βήμα είναι να παραμερίσεις τη δική σου οπτική και τις απόψεις και να ακούσεις την πλευρά του άλλου. Δεν γίνεται από τη μια μέρα στην άλλη. Είναι μια συνεχής κοινωνική διαδικασία που νομίζω ότι συγκαταλέγεται στο πλαίσιο αποδοχής του άλλου.
Το βλέπουμε ακόμη και τώρα, με το τελευταίο συμβάν, τον θάνατο του 16χρονου. Πρέπει όλοι μας να κοπιάσουμε για να μπορέσουμε να αλλάξουμε αυτήν την κατάσταση. Πιστεύω ότι έχουμε πάρα πολύ δρόμο ακόμα για να αποδεχθούμε το διαφορετικό ως κοινωνία.
Είμαστε εμποτισμένοι με προκαταλήψεις που δυσκολεύουν την αποδοχή και την ενσωμάτωση του διαφορετικού, πόσο μάλλον των παιδιών Ρομά, οι ευκαιρίες των οποίων είναι μηδαμινές. Πιστεύω ότι επίτηδες παραγκωνίζουμε τέτοιες κοινότητες για να μπορούμε να τις δείχνουμε με το δάχτυλο. Γι’ αυτό και ο Δενδροπόταμος βρίσκεται εκεί που βρίσκεται. Στην άκρη της πόλης, εκεί όπου πετάμε τα σκουπίδια μας, που δεν θέλεις να ξέρεις τι γίνεται», λέει.
Η σχέση του Άγγελου με τα παιδιά είναι ακόμη πολύ καλή. «Νιώθω σαν να είμαι ο πατέρας τους ή σαν να είμαστε φίλοι», σχολιάζει. Είτε μέσω της μουσικής στην Ελλάδα είτε σε πανεπιστήμια στην Αμερική, τα παιδιά χαράζουν τη δική τους πορεία, ενώ η ταινία έχει κάνει ήδη τους πρώτους της σταθμούς.
Μετά την πρεμιέρα στο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ της Θεσσαλονίκης και το Παιδικό και Εφηβικό Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου στην Αθήνα πρόκειται να περάσει από φεστιβάλ της Γαλλίας τον Ιανουάριο, ενώ παράλληλα υπάρχει η σκέψη να δημιουργηθεί μια version για εκπαιδευτικές προβολές στην Ελλάδα αλλά και στην Αμερική, για το μοντάζ της οποίας θα ξεκινήσει στο επόμενο διάστημα crowdfunding.
Για τον Άγγελο η επένδυση στην εκπαίδευση είναι ένας τρόπος να καταρρίψουμε τα στερεότυπα γύρω μας. Και η ταινία αυτή μοιάζει να είναι ένα βήμα προς αυτή την κατεύθυνση.
Με πληροφορίες από lifo.gr
Leave a comment