Το γάλα είναι ένα αγαπημένο ποτό στη Ρουάντα και τα μπαρ γάλακτος το σερβίρουν σε αφθονία, φρέσκο ή ζυμωμένο, ζεστό ή κρύο. «Όταν πίνεις γάλα, έχεις πάντα το κεφάλι ίσιο και τις ιδέες σου σωστές».
ΚΙΓΑΛΗ, Ρουάντα – Καθώς ο ήλιος έκαιγε την λοφώδη πρωτεύουσα της Ρουάντα το απόγευμα, ένας οδηγός ταξί μοτοσικλέτας, δύο γυναίκες με φουλάρια στο κεφάλι και ένας έφηβος που φορούσε ακουστικά, βυθίστηκαν χωριστά σε ένα μικρό περίπτερο δίπλα στο δρόμο για να πιουν το μόνο πράγμα στη βρύση: γάλα
«Λατρεύω το γάλα», είπε ο Jean Bosco Nshimyemukiza, οδηγός ταξί μοτοσικλέτας, καθώς έπινε από ένα μεγάλο ποτήρι φρέσκο γάλα που άφηνε μια υπολειπόμενη λευκή γραμμή στο άνω χείλος του. «Το γάλα σε κάνει να ηρεμείς», είπε χαμογελώντας. «Μειώνει το άγχος. Σε θεραπεύει ».
Ο κ. Nshimyemukiza και οι άλλοι κάθισαν σε ένα μπαρ γάλακτος, ένα από τα εκατοντάδες που βρέθηκαν παντού στην πρωτεύουσα, το Κιγκάλι, και διασκορπίστηκαν σε όλο αυτό το μικρό έθνος των 12 εκατομμυρίων ανθρώπων στην κεντρική Αφρική. Στη Ρουάντα, το γάλα είναι ένα αγαπημένο ποτό και οι μπάρες γάλακτος είναι ένα αγαπημένο μέρος για να απολαύσετε, συνδυάζοντας τις απολαύσεις του ποτού με μια κοινόχρηστη ατμόσφαιρα.
Άνδρες και γυναίκες, μικροί και μεγάλοι, κάθονται σε παγκάκια και πλαστικές καρέκλες όλη την ημέρα, με γυάλινες κούπες μπροστά τους, πίνοντας λίτρα φρέσκου γάλακτος ή ζυμωμένο γάλα που μοιάζει με γιαούρτι, τοπικά γνωστό ως «ikivuguto».
Μερικοί θαμώνες το πίνουν ζεστό, σε άλλους αρέσει κρύο. Κάποιοι – σεβόμενοι ένα παλιό έθιμο να τελειώνετε αμέσως το φλιτζάνι σας – το χτυπάτε γρήγορα, ενώ άλλοι το ρουφούν αργά τρώγοντας σνακ όπως κέικ, chapatis και μπανάνες.
Όπως και να πάρουν το ποτήρι τους, όλοι έρχονται να κοινωνικοποιηθούν και να χαλαρώσουν. Αλλά πρώτα και κύρια, πίνουν γάλα.
«Έρχομαι εδώ όταν θέλω να χαλαρώσω, αλλά και όταν θέλω να σκεφτώ το μέλλον μου», είπε ο κ. Nshimyemukiza, ο οποίος πρόσθεσε ότι πίνει τουλάχιστον τρία λίτρα γάλα καθημερινά. «Όταν πίνεις γάλα, έχεις πάντα το κεφάλι ίσιο και τις ιδέες σου σωστές».
Ενώ οι μπάρες γάλακτος έχουν εμφανιστεί παντού την τελευταία δεκαετία, το ποτό που πωλούν ήταν εδώ και καιρό εγγενές στον πολιτισμό και την ιστορία της χώρας, καθώς και στη σύγχρονη ταυτότητα και οικονομία της.
Κατά τη διάρκεια των αιώνων, οι αγελάδες ήταν πηγή πλούτου και θέσης – το πιο πολύτιμο δώρο για να δώσετε σε έναν φίλο ή μια νέα οικογένεια. Ακόμη και οι βασιλείς επιθυμούσαν εύκολη πρόσβαση στο γάλα. Κατά τη διάρκεια του Βασιλείου της Ρουάντα, το οποίο διήρκεσε εκατοντάδες χρόνια έως ότου ο τελευταίος βασιλιάς καθαιρέθηκε το 1961, το γάλα της αγελάδας φυλάσσονταν σε ξύλινα μπουκάλια με κωνικά υφαντά καπάκια ακριβώς πίσω από το παλάτι με το αχυρένιο βασιλιά .
Οι αγελάδες θεωρήθηκαν τόσο πολύτιμες που κατέληξαν σε ονόματα παιδιών-Munganyinka (πολύτιμη ως αγελάδα) ή Inyamibwa (όμορφη αγελάδα)-καθώς και σε παραδοσιακούς χορούς, όπου οι γυναίκες σήκωσαν τα χέρια τους για να μιμηθούν τις αγελάδες Ankole με τα γιγαντιαία κέρατα.
Το 1994, η Ρουάντα ήταν η σκηνή μιας γενοκτονίας, κατά τη διάρκεια της οποίας εκτιμάται ότι σφαγιάστηκαν 800.000 άνθρωποι μέσα σε 100 ημέρες. Η πλειοψηφία των νεκρών ήταν Τούτσι, εθνικά κτηνοτρόφοι και πλούσιοι σε βοοειδή.
Οι οικογένειες κτηνοτρόφων και οι αγελάδες τους, στοχοποιήθηκαν από εξτρεμιστές από την εθνική ομάδα Χούτου, οι οποίοι ήταν κυρίως αγρότες, δήλωσε ο Δρ Μορίς Μουγκαμποβαγκαούντε, ερευνητής ιστορίας και ανθρωπολογίας στην Ακαδημία Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ρουάντα.
Καθώς η χώρα ανακάμπτει από τη γενοκτονία, η κυβέρνηση της Ρουάντα έβλεπε ξανά τις αγελάδες ως τρόπο ανάπτυξης της οικονομίας και καταπολέμησης του υποσιτισμού.
Το 2006, ο Πρόεδρος Paul Kagame παρουσίασε το πρόγραμμα “Girinka”, το οποίο έχει ως στόχο να δώσει σε κάθε φτωχή οικογένεια μια αγελάδα . Το πρόγραμμα έχει διανείμει μέχρι στιγμής πάνω από 380.000 αγελάδες σε εθνικό επίπεδο, σύμφωνα με το Υπουργείο Γεωργίας και Ζωικών Πόρων – με συνεισφορές που προέρχονται από ιδιωτικές εταιρείες, οργανισμούς βοήθειας και ξένους ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του πρωθυπουργού της Ινδίας Narendra Modi .
Το πρόγραμμα (Girinka σημαίνει “μπορείς να έχεις αγελάδα” στην τοπική γλώσσα) είναι ένα από τα αναπτυξιακά έργα που έχουν συγκεντρώσει την υποστήριξη του κ. Kagame σε εθνικό επίπεδο, ακόμη και αν δεν διαφωνεί και αντιπαλεύει τους αντιπάλους του .
Καθώς η παραγωγή γάλακτος αυξανόταν σε αυτό το χωριό χωρίς ξηρά, αυξήθηκε και ο αριθμός των ανθρώπων που μετακόμισαν σε αστικές περιοχές για εκπαίδευση και απασχόληση. Και έτσι γεννήθηκαν οι μπάρες γάλακτος, οι οποίες επέτρεψαν στους αγρότες να πουλήσουν το πλεόνασμα γάλακτος τους και άφησαν τους πελάτες να πιουν άφθονες ποσότητες από αυτό για να θυμούνται το σπίτι τους. Τα περισσότερα μπαρ γάλακτος βρίσκονται στο Κιγκάλι, την πολυπληθέστερη πόλη της χώρας, με 1,2 εκατομμύρια ανθρώπους.
Ο Steven Muvunyi μεγάλωσε με εννιά αδέλφια στην περιοχή Rubavu στα δυτικά της χώρας. Αφού μετακόμισε στο Κιγκάλι για να παρακολουθήσει πανεπιστήμιο, είπε ότι του έλειψε να βρίσκεται στην επαρχία, να αρμέγει αγελάδες και να πίνει γάλα χωρίς περιορισμούς.
«Έρχομαι στα μπαρ του γάλακτος και με έχει ξεπεράσει η νοσταλγία από την παιδική μου ηλικία», είπε ένα βράδυ στα τέλη Σεπτεμβρίου, καθώς έπινε από μια μεγάλη κούπα ζεστό, φρέσκο γάλα στο κέντρο του Κιγκάλι.
Καθώς καθόταν στο μπαρ, ο κ. Muvunyi, 29 ετών, ο οποίος εργάζεται στον τομέα της εκκολαπτόμενης τεχνολογίας της Ρουάντα, έδειξε φωτογραφίες του 2χρονου γιου του να τον κοιτάζει ενώ έπινε ένα ποτήρι γάλα στο αγρόκτημα των γονιών του. Ανησυχεί, είπε, ότι τα παιδιά που μεγαλώνουν στις πόλεις δεν θα είναι τόσο συνδεδεμένα με τη γαλακτοκομική κουλτούρα της χώρας, δεδομένης της εύκολης πρόσβασης τώρα στο παστεριωμένο γάλα στα σούπερ μάρκετ.
«Θέλω να μάθω στα παιδιά μου νωρίς την αξία του γάλακτος και των αγελάδων», είπε.
Παρ ‘όλη την ελκυστικότητά τους, οι μπάρες γάλακτος και γενικά ο γαλακτοκομικός τομέας, αντιμετώπισαν αυξανόμενες προκλήσεις τα τελευταία χρόνια.
Η πανδημία του κορωνοϊού επηρέασε σοβαρά τη βιομηχανία, ιδίως καθώς η Ρουάντα θέσπισε ένα από τα πιο αυστηρά λουκέτα στην Αφρική. Καθώς οι αρχές επέβαλαν νυχτερινή απαγόρευση κυκλοφορίας, έκλεισαν αγορές και απαγόρευσαν τις μετακινήσεις μεταξύ πόλεων και περιοχών, η οικονομία έπληξε και η Ρουάντα κατέρρευσε σε ύφεση .
Περισσότερες από τις μισές μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις γαλακτοκομικών προϊόντων στη Ρουάντα έκλεισαν κατά τη διάρκεια του lockdown, σύμφωνα με την κυβέρνηση . Τρεις από τους πέντε μεγαλύτερους μεταποιητές γάλακτος της χώρας λειτουργούσαν μεταξύ 21 και 46 τοις εκατό της δυναμικότητάς τους.
Οι περιορισμοί ήταν ιδιαίτερα σκληροί για μικρές, ανεξάρτητες μπάρες γάλακτος. Τα τελευταία χρόνια, πολλά μικρότερα μπαρ είχαν κλείσει καθώς οι εταιρικές αλυσίδες εδραίωναν το κράτημα τους στην αγορά.
Η κλιματική αλλαγή έχει επίσης δημιουργήσει προκλήσεις. Τα τελευταία χρόνια, οι επαναλαμβανόμενες ξηρασίες άφησαν χιλιάδες ανθρώπους χωρίς τροφή και αγελάδες χωρίς τροφή και νερό. Οι ελλείψεις γάλακτος έχουν εμφανιστεί σε εθνικό επίπεδο.
Οι δυσμενείς καιρικές συνθήκες τους τελευταίους τέσσερις μήνες σήμαιναν επίσης αύξηση των τιμών του γάλακτος. Κατά μέσο όρο, ένα λίτρο γάλα στα καταστήματα στο Κιγκάλι αυξήθηκε από 500 φράγκα της Ρουάντα (50 σεντ) σε 700 φράγκα (70 λεπτά).
Για την Illuminee Kayitesi, η οποία κατέχει ένα μπαρ γάλακτος στη γειτονιά Nyamirambo στο Κιγκάλι, το κλείδωμα του περασμένου έτους επηρέασε την ικανότητά της όχι μόνο να πληρώνει ενοίκιο, αλλά και να πληρώνει τους υπαλλήλους της και να παραμένει αρκετά κερδοφόρα για να φροντίζει την οικογένειά της. Οι πρόσφατες ελλείψεις γάλακτος σήμαιναν επίσης ότι δεν μπορούσε να κρατήσει το ψυγείο γάλακτος γεμάτο τις περισσότερες ημέρες.
Ενώ οι επιχειρήσεις άρχισαν σιγά σιγά να αυξάνονται καθώς περισσότεροι άνθρωποι εμβολιάζονται και η χώρα ανοίγει ξανά , “δεν είναι ακόμα εύκολο”, είπε.
Αλλά ανεξάρτητα από τις συνθήκες, οι Ρουάντα λένε ότι η μπάρα γάλακτος είναι εδώ για να μείνει.
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας πέρυσι, ο Ngabo Alexis Karegeya άρχισε να μοιράζεται εικόνες και βίντεο στο Twitter σχετικά με την προσκόλληση της Ρουάντα στις αγελάδες και το γάλα – τραβώντας την εθνική προσοχή. Ο κ. Καρεγέγια αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο φέτος με πτυχίο διοίκησης επιχειρήσεων, αλλά θυμάται ακόμα με αγάπη τις μέρες του να φροντίζει αγελάδες ως παιδί. Ο ίδιος έγραψε μια φωτογραφία τον εαυτό του στην αποφοίτηση φόρεμα του με τη λεζάντα «πιστοποιημένοι αγελάδα-αγόρι y’all.»
«Οι Ρουάντες αγαπούν τις αγελάδες και αγαπούν το γάλα», είπε ο κ. Karegeya, ο οποίος έχει πέντε αγελάδες στους καταπράσινους λόφους του σπιτιού της οικογένειάς του στη δυτική Ρουάντα και πίνει τρία λίτρα την ημέρα.
«Η μπάρα γάλακτος μας φέρνει κοντά», είπε. «Και θα συνεχίσουμε να ερχόμαστε στη μπάρα γάλακτος για να πιούμε περισσότερο γάλα».
Leave a comment