Αναπάντητα παραμένουν μια σειρά από κρίσιμα ερωτήματα σχετικά με τις ενέργειες των αρμοδίων, πέντε και πλέον 24ωρα μετά την εκδήλωση της πυρκαγιάς στο Euroferry Olympia που έχει μέχρι στιγμής απολογισμό έναν νεκρό και 10 εγκλωβισμένους-αγνοούμενους.

Το tvxs.gr φέρνει στη δημοσιότητα την επιστολή με την οποία η Ομοσπονδία των Αυτοκινητιστών είχε ενημερώσει από τον Σεπτέμβριο του 2019 τον υπουργό Ναυτιλίας Γιάννη Πλακιωτάκη σχετικά με τα προβλήματα στο συγκεκριμένο πλοίο, με τον πρόεδρό της να λέει πως ο υπουργός δεν έχει επικοινωνήσει μαζί τους ούτε μετά το τραγικό συμβάν.

Από το 2013 οι οδηγοί προειδοποιούν

«Από το 2013 ενημερώνουμε όλους τους υπουργούς για τις κακές συνθήκες στα πλοία της Grimaldi. Από το 2015 μέχρι το 2019 είχαν γίνει κάποιες συναντήσεις με τον τότε υπουργό, κο. Κουρουμπλή. Με προσωπική του παρέμβαση οι συνθήκες είχαν βελτιωθεί σε ένα βαθμό το 2016. Όμως σταδιακά η εταιρία επέστρεφε εκ νέου στις ίδιες πρακτικές», λέει στο tvxs.gr ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Φορτηγών Αυτοκινητιστών Ελλάδος, Απόστολος Κενανίδης.

Τον Ιούνιο του 2017 το Συνδικάτο Επαγγελματιών Οδηγών Φορτηγών Αυτοκινήτων Ελλάδας με επιστολή του προς το υπουργείο Ναυτιλίας και τις λιμενικές αρχές Πάτρας και Ηγουμενίτσας, τόνιζε ότι η κατάσταση στα πλοία της Grimaldi που έκαναν την θαλάσσια σύνδεση Ελλάδας – Ιταλίας θύμιζε «μνήμες Norman Atlantic».

Συγκεκριμένα το 2017 οι οδηγοί κατήγγειλαν πως οι καμπίνες των πλοίων ήταν σε άθλια κατάσταση, με έντομα και κατσαρίδες, οι χώροι καθαρισμού και υγιεινής των οδηγών δεν λειτουργούσαν, όπως επίσης και ο κλιματισμός. Μιλούσαν ακόμα για τροφικές δηλητηριάσεις από το φαγητό του πλοίου, πως πολλές φορές οι καμπίνες δεν επαρκούσαν για τους επιβαίνοντες και πως δεν λειτουργούσαν συχνά τα εξαεριστικά στα γκαράζ των πλοίων, «με συνέπεια η κατάσταση να είναι ανυπόφορη από τα καυσαέρια των Φορτηγών Δημοσίας Χρήσης (ΦΔΧ)». Τέλος σημείωναν ότι «η στοιβασία των ΦΔΧ δεν τηρεί τους κανόνες ασφαλείας για τον πλου των πλοίων (κατά τα καταγγελλόμενα είναι τόσο κοντά το ένα με το άλλο που δεν χωρά να περάσει ούτε άνθρωπος 30 κιλών)».

Η αναπάντητη επιστολή στον Γ. Πλακιωτάκη

Ο κ.Κενανίδης εξηγεί ότι κατόπιν των νέων καταγγελιών των οδηγών για επιδείνωση των συνθηκών στο Euroferry Olympia αλλά και το έτερο πλοίο της Grimaldi, το «Euroferry Egnazia», η ΟΦΑΕ τον Σεπτέμβριο του 2019  έστειλε νέα επιστολή στον υπουργό της νέας τότε κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, Γιάννη Πλακιωτάκη. Ο πρόεδρος της ΟΦΑΕ καταγγέλλει ότι έκτοτε δεν έχουν λάβει καμία απάντηση από το υπουργείο Ναυτιλίας, κάτι που δεν έχει αλλάξει ούτε τα τελευταία 24ωρα, μετά το δυστύχημα και τον θάνατο ενός τουλάχιστον οδηγού.

Στην επιστολή τους λοιπόν προς τον νυν υπουργό Ναυτιλίας οι άνθρωποι της ΟΦΑΕ έκαναν λόγο για πολύ μικρές καμπίνες, στις οποίες συχνά έχουν καταγγελθεί περιστατικά με ψύλλους και κοριούς στα στρώματα και στα σεντόνια των κλινών, καθώς επίσης πλημμυρισμένα WC με βουλωμενες αποχετεύσεις. Επισημαίνουν ότι υπό αυτές τις συνθήκες αρκετοί οδηγοί αψηφούν τον κανονισμό και περνούν την νύχτα στα οχήματά τους.

«Σύμφωνα λοιπόν μεχιλιάδες καταγγελίες οι συνθήκες στους εσωτερικούς χώρους των καραβιών της εν λόγω εταιρείας, είναι επιεικώς απαράδεκτες και ανθυγιεινές, τόσο στους κοινόχρηστους εσωτερικούς χώρους των καραβιών όσο και στις καμπίνες των επιβατών, οι οποίες είναι εξαιρετικά στενάχωρες, ενώ διαθέτουν κουκέτες ύπνου για 4 συνολικά άτομα, αφήνοντας ελάχιστο χώρο για την μετακίνησή τους εντός κι εκτός καμπίνας. Τα μέλη της ΟΦΑΕ μας έχουν καταγγείλει επανειλημμένως περιστατικά με ψύλλους και κοριούς στα στρώματα και στα σεντόνια των κλινών, καθώς επίσης πλημμυρισμένα WC με βουλωμενες αποχετεύσεις, ανεπαρκές σύστημα κλιματισμού κι εξαερισμού εντός των καμπίνων με συνθήκες υπερβολικής ζέστης κατά τους θερινούς μήνες και κρύου κατά τους χειμερινούς», περιέγραφαν οι οδηγοί το 2019.

«Κι όπως μπορεί να φανταστεί κανείς με αυτά τα δεδομένα, οι συνθήκες καθαριότητας είναι εξίσου προβληματικές με ότι αυτό συνεπάγεται για την υγεία των επιβαινόντων. Και κάπως έτσι εξηγείται ο λόγος για τον οποίο αρκετοί από τους οδηγούς φορτηγών οχημάτων προτιμούν να διανυκτερεύσουν εντός του οχήματός τους στους χώρους του γκαράζ των καραβιών – παρά τους κανόνες ασφαλείας – αντί για τους εσωτερικούς χώρους ανάπαυσης, και παρόλο που στο εισητήριό τους περιλαμβάνεται και το κόστος της διαν/σης σε καμπίνα. Πληρώνουν δηλαδή για να κοιμούνται εντός του οχήματός τους, εν γνώση φυσικά όλων των εμπλεκόμενων και του πληρώματος των καραβιών της εταιρείας», συμπληρώνουν.

Από την ΟΦΑΕ μάλιστα μας έστειλαν και την παρακάτω φωτογραφία, στην οποία υποστηρίζουν πως απεικονίζεται το στρίμωγμα των φορτηγών μέσα στα γκαράζ των πλοίων που εκτελούν τα δρομολόγια από τα ελληνικά στα ιταλικά λιμάνια και πίσω.

Συνεπώς από το 2019 ο υπουργός κ. Πλακιωτάκης γνωρίζει ότι οδηγοί, παρά το θάνατο 12 ανθρώπων υπό παρόμοιες συνθήκες στο Norman Atlantic, διανυκτερεύουν στα γκαράζ και πως σε περίπτωση ατυχήματος, ο εντοπισμός και απεγκλωβισμός τους θα ήταν ιδιαίτερα δύσκολος.

Τα δέκα ερωτήματα του ΣΥΡΙΖΑ

Μετά και το δυστύχημα στο Euroferry Olympia, ο τομεάρχης Ναυτιλίας του ΣΥΡΙΖΑ έδωσε στη δημοσιότητα δήλωση στην οποία θέτει δέκα ερωτήματα προς το υπουργείο Ναυτιλίας αλλά και την πλοιοκτήτρια εταιρία. Σε ορισμένα έχουν δοθεί κάποιες απαντήσεις από την εταιρία, και η καταγραφή τους δίνει εν πολλοίς το περίγραμμα των θεμάτων που μένουν προς διερεύνηση.

Πρώτο ερώτημα είναι το εξής: «Γιατί πρωταγωνιστικό ρόλο στο περιστατικό έπαιξε, αρχικά, σκάφος της Ιταλικής Οικονομικής Αστυνομίας, ενώ η φωτιά εκδηλώθηκε και εκτυλίχθηκε σε ελληνικά χωρικά ύδατα; Πότε ενημερώθηκε το ΕΚΣΕΔ (σ.σ Ενιαίο Κέντρο Συντονισμού Έρευνας – Διάσωσης); Ποιος ήταν ο χρόνος ανταπόκρισης του Λιμενικού Σώματος – Ελληνικής Ακτοφυλακής σε σχέση με το πρώτο σήμα για βοήθεια που έλαβε; Πότε προσέγγισαν τα σκάφη του ΛΣ-ΕΛΑΚΤ το φλεγόμενο σκάφος; Το Υπουργείο Ναυτιλίας οφείλει να δώσει στην δημοσιότητα όλο το χρονοδιάγραμμα του πλάνου επιχείρησης καθώς και το ημερολόγιο του ΕΚΣΕΔ».

Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες ένα παραπλέον σκάφος της ιταλικής Οικονομικής Αστυνομίας καθώς και ένα ναυαγοσωστικό του Λιμενικού παρέλαβαν τους διασωθέντες και τους μετέφεραν στην Κέρκυρα. Μάλιστα στη δήλωση της Παρασκευής, ο υπουργός επαίνεσε για την προσφορά τους, μεταξύ άλλων, και τα στελέχη της ιταλικής Οικονομικής Αστυνομίας. Δεδομένου ότι το πλοίο φέρει σημαία Ιταλίας, εάν ισχύει ότι πρώτο το σκάφος της ιταλικής Οικονομικής Αστυνομίας προσέγγιζε το φλεγόμενο Euroferry Olympia, δημιουργείται υποψία εσκεμμένης αργοπορίας των ελληνικών αρχών που πρέπει να διαλυθεί από το υπουργείο.

Δεύτερο ερώτημα που θέτει ο τομεάρχης Ναυτιλίας του ΣΥΡΙΖΑ είναι το εξής: «Που βρισκόταν το πυροσβεστικό πλοίο που εδρεύει στην Ηγουμενίτσα και πότε έφθασε στο τόπο του συμβάντος το πυροσβεστικό της Πάτρας; Για ποιο λόγο το Πυροσβεστικό πλοίο της Ηγουμενίτσας είναι υπό συντήρηση περίπου ένα χρόνο, όπως και το αντίστοιχο της Πάτρας; Η αλήθεια είναι πως η κυβέρνηση, λόγω μη κατανομής των απαραίτητων πόρων, έχει αμελήσει την έγκαιρη συντήρηση των σκαφών του ΛΣ- ΕΛΑΚΤ και της Πυροσβεστικής με αποτέλεσμα, σημαντικά σκάφη για τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης να βρίσκονται ακινητοποιημένα και αδρανή». Προς το παρόν δεν έχει δοθεί κάποια απάντηση επί τούτου.

Το τρίτο και το τέταρτο ερώτημα αφορούν στην συνδρομή της ΕΜΑΚ. «Πότε ειδοποιήθηκε η ΕΜΑΚ για να επιχειρήσει στο πλοίο και πότε επιβιβάστηκε σε αυτό; Γιατί δεν ειδοποιήθηκε από την πρώτη στιγμή του συμβάντος αφού επρόκειτο για πυρκαγιά με αγνοούμενους; Γιατί δεν παρέμεινε η ΕΜΑΚ από την πρώτη νύχτα στην θαλάσσια περιοχή ώστε να επιχειρεί κατά διαστήματα και σε βάρδιες αφού είχαμε αγνοούμενους και το κάθε λεπτό ήταν πολύτιμο για την σωτηρία τους;», ρωτάει ο κ. Σαντορινιός την κυβέρνηση.

«Το Λιμενικό Σώμα, που είχε κάνει τις επιθεωρήσεις του πλοίου, είχε προμηθεύσει την ΕΜΑΚ με τα σχέδια του πλοίου για τον σχεδιασμό των επιχειρήσεων διάσωσης; Το γεγονός ότι ο Λευκορώσος διασωθείς κινήθηκε από το κατώτατο γκαράζ, στο κατάστρωμα, μέσω των οδών διαφυγής αφήνει υπόνοιες για έλλειψη γνώσης και κενά στο σχεδιασμό της επιχείρησης διάσωσης», συμπληρώνει στο τέταρτο ερώτημα.

Ο Λευκορώσος διασωθείς βρισκόταν στο γκαράζ που βρισκόταν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και η φωτιά δεν είχε μεταφερθεί σε αυτό. Το νερό της θάλασσας που βρισκόταν έξω από εκείνο το τμήμα του σκάφους φαίνεται πως μείωνε την θερμοκρασία των μετάλλων και έτσι το άτομο αυτό κατάφερε να μείνει στη ζωή. Το ερώτημα που τίθεται είναι γιατί βρήκε μόνος του την έξοδο προς τα έξω και δεν ακολούθησαν πρώτοι την αντίστροφη διαδρομή τα στελέχη της ΕΜΑΚ.

Στη συνέχεια τίθεται το ερώτημα γιατί δεν έγινε η επιλογή το πλοίο να μεταφερθεί σε ασφαλές λιμάνι. «Με ποια δεδομένα εκτίμησης της κατάστασης επιλέχθηκε η εν πλώ απομάκρυνση των επιβατών με σωσίβιες λέμβους, από τη στιγμή που το πλοίο απείχε σχετικά λίγα ναυτικά μίλια από την Κέρκυρα; Η συγκεκριμένη διαδικασία εκκένωσης διασφάλισε την ασφάλεια της ζωής και της περιουσίας των επιβαινόντων; Ήταν μια απόφαση στην οποία συναίνεσαν τα έμπειρα στελέχη του ΛΣ- ΕΛΑΚΤ;», είναι η διατύπωση του κου. Σαντορινιού. Στην δήλωσή του συμπεριέλαβε και ένα παράδειγμα πετυχημένης μεταφοράς πλοίου με πυρκαγιά, του «Ελευθέριος Βενιζέλος», τον Αύγουστο του 2018.

Με τη μεταφορά ενός φλεγόμενου σκάφους σε ασφαλή λιμένα, η επιχειρησιακή δυνατότητα των δυνάμεων τόσο κατάσβεσης όσο και διάσωσης πολλαπλασιάζεται. Συνεπώς το υπουργείο οφείλει να εξηγήσει ποιες ήταν οι συνθήκες εκείνες που το οδήγησαν στην μη αξιοποίηση αυτής της προοπτικής.

Το έκτο ερώτημα αφορά στη δήλωση του υφυπουργού κου. Κατσαφάδου στον ΑΝΤ1 την Παρασκευή ότι είχαν σωθεί και οι 290 επιβαίνοντες, κάτι που αποδείχθηκε λανθασμένη ενημέρωση.

Τα ερωτήματα που έχει απαντήσει η Grimaldi

Το έβδομο ερώτημα του κου. Σαντορινιού έχει να κάνει με τον φάκελο επιθεώρησης του Euroferry Olympia. Συγκεκριμένα ρωτάει εάν στο συγκεκριμένο πλοίο τηρούνται αρχεία για τις επιθεωρήσεις που θα πρέπει να έχουν γίνει, σύμφωνα με την κοινοτική νομοθεσία. Στη συνέχεια διαπιστώνει πως «οι επιθεωρήσεις της διακοινοτικής οδηγίας 2017/2110 ΕΚ δεν αναφέρουν καμία παρατήρηση, εντούτοις σημαντικές παρατηρήσεις για την ίδια επιθεώρηση καταγράφονται μόνο στην αναφορά ενός άλλου πρωτοκόλλου, του ParisMOU. Για ποιο λόγο η έκθεση επιθεώρησης για το πλοίο, που διενεργείται και συντάσσεται με βάση τις αρχές της ΕΕ παρουσιάζεται χωρίς παρατηρήσεις και ελλείψεις;»

Και μεταφέρει ότι στην επιθεώρηση στο πλαίσιο του ParisMOU «παρατηρείται ότι το επιχειρησιακό φυλλάδιο πυρασφάλειας του πλοίου είναι ημιτελές και ότι υπήρχαν προβλήματα με τους χώρους ενδιαίτησης οι οποίοι συγκεκριμένα αναφέρονται ως ακάθαρτοι, κάτι το οποίο συνάδει με τις μαρτυρίες των διασωθέντων. Ήταν αυτά δευτερεύοντα προβλήματα σε σχέση με τους κανόνες ασφαλείας και δόθηκε η άδεια στο πλοίο για απόπλου;»

Μιλώντας στην ΕΡΤ ο εκπρόσωπος της Grimaldi στην Ελλάδα, Πολ Κυπριανού είπε πως στο Euroferry Olympia έγινε επιθεώρηση στις 16 Φεβρουαρίου και «το πλοίο είχε το δικαίωμα, μπόρεσε να συνεχίσει το ταξίδι του. Βάσει αυτών των επιθεωρήσεων γίνεται έλεγχος πάνω στο πλοίο, πάνω σε διάφορα συστήματα, και πυρασφάλειας, ανίχνευσης καπνού κτλ».  Στην ίδια συνέντευξη, ο κ. Κυπριανού αναφέρθηκε και στις καταγγελίες των οδηγών περί καθαριότητας του πλοίου. «Το πλοίο περνάει από τακτικό καθαρισμό και απολύμανση τόσο των καμπίνων, όσο και των κοινόχρηστων χώρων. Και οι εργασίες συντήρησης είναι συνήθης πρακτική».

Το όγδοο ερώτημα του Νεκτάριου Σαντορινιού για λογαριασμό του ΣΥΡΙΖΑ αφορά στη λειτουργία του συστήματος πυρανίχνευσης και πυρόσβεσης Drencher στο χώρο οχημάτων.

Η εταιρία απάντησε ως εξής, διά στόματος κου. Κυπριανού: «Εμείς δεν έχουμε λόγο να πιστεύουμε πως τα συστήματα ανίχνευσης καπνού και κατάσβεσης της πυρκαγιάς δεν λειτούργησαν. Λειτουργούσαν δύο ημέρες πριν που έγινε η επιθεώρηση. Όταν θα έχουμε πρόσβαση στο πλοίο, οι εμπειρογνώμονες θα μπορέσουν με την έρευνά τους να καταλάβουν τί έχει γίνει». Όταν ρωτήθηκε από τη δημοσιογράφο για το ποια είναι η εκδοχή του πλοίαρχου σχετικά με το τί είχε συμβεί, ο κ. Κυπριανού αρκέστηκε να πει πως ο πλοίαρχος είναι στη διάθεση των ελληνικών Αρχών.

Ο κ. Σαντορινιός ρωτά ακόμα «γιατί βρέθηκαν οδηγοί να είναι εγκλωβισμένοι στα οχήματά τους την ώρα της πυρκαγιάς, αφού σύμφωνα με το πρωτόκολλο ασφαλείας απαγορεύεται κατά τον απόπλου να βρίσκονται άτομα στο γκαράζ;»

Η εταιρία έχει ήδη προβεί σε δήλωση στην οποία καθιστά υπεύθυνους όσους οδηγούς επέλεξαν να μείνουν «κρυπτόμενοι» στα οχήματά τους. «Σύμφωνα με τους διεθνείς κανονισμούς (σύμβαση SOLAS κ.λπ.), απαγορεύεται αυστηρά η πρόσβαση των επιβατών στα καταστρώματα του γκαράζ, όσο το πλοίο βρίσκεται σε πλεύση. Αυτός ο κανόνας ασφαλείας εφαρμόζεται αυστηρά από τα πλοία του Ομίλου Grimaldi. Επιπλέον, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι ο κανόνας αυτός τηρείται από όλους τους επιβάτες επί του πλοίου, ιδίως από τους οδηγούς φορτηγών, η εκκένωση του χώρου φορτίου ελέγχεται πριν από τον απόπλου και οι καθορισμένες ομάδες πληρώματος περιπολούν τακτικά στα καταστρώματα του γκαράζ κατά τη διάρκεια του πλου. Εάν κάποιος οδηγός φορτηγού αποφασίσει με δόλο να κρυφτεί στο φορτηγό του, αυτή η συμπεριφορά αποτελεί κατάφωρη παράβαση των διεθνών κανονισμών και των κανόνων του Ομίλου Grimaldi, η οποία μπορεί να θέσει σε κίνδυνο την ασφάλεια του ιδίου και του πλοίου», έχει πει σχετικά η εταιρία..

Τέλος ο τομεάρχης Ναυτιλίας του ΣΥΡΙΖΑ, επικαλούμενος την διάσωση επιβατών που δεν βρίσκονταν στη λίστα, ρωτά αν μπορεί να υπάρξει μια αξιόπιστη απάντηση σχετικά με αν το πλοίο ήταν υπέρβαρο σε οχήματα και επιβάτες.

Η εταιρία έχει απαντήσει ότι το ηλεκτρονικό σύστημα κρατήσεων για εμπορεύματα και επιβάτες του Ομίλου Grimaldi δεν επιτρέπει καμία υπεράριθμη κράτηση. «Στη συγκεκριμένη περίπτωση των επιβατών, μόνο το 42% της χωρητικότητας των επιβατών ήταν κατειλημμένο κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του Euroferry Olympia στις 18ης Φεβρουαρίου 2022».

Αξίζει να σημειωθεί ότι από την Παρασκευή το απόγευμα οπότε και προχώρησε σε μια πρώτη ενημέρωση και ανακοίνωσε πως θα διενεργηθεί έρευνα για τα αίτια της πυρκαγιάς, ο υπουργός Ναυτιλίας κ. Πλακιωτάκης δεν έχει προβεί σε άλλη τοποθέτηση και μέχρι στιγμής δεν έχει απαντήσει στα ερωτήματα που έθεσε ο τομεάρχης Ναυτιλίας του ΣΥΡΙΖΑ, Νεκτάριος Σαντορινιός.

ΠΗΓΗ