Πισίνες εν μέσω λειψυδρίας

ΒΕΡΟΛΙΝΟ. Οταν ο δήμαρχος Λούντβιχ Χελμ άκουσε για πρώτη φορά ότι έπαυλη στη γενέτειρά του χρησιμοποιούσε 80.000 λίτρα νερού την ημέρα –625 φορές την ημερήσια κατανάλωση ενός Γερμανού– σκέφτηκε ότι ο μετρητής πρέπει να ήταν ελαττωματικός.

Δεν ήταν. Η εύπορη κοινότητα του Κένιγκσταϊν, στις δασώδεις πλαγιές του όρους Τάουνους έξω από τη Φρανκφούρτη, αριθμεί 98 κατοίκους με μέσο ετήσιο εισόδημα άνω του ενός εκατομμυρίου ευρώ μεταξύ των 16.700 πολιτών της κωμόπολης, σύμφωνα με άρθρο του περιοδικού Politico. Τα νοικοκυριά αυτά ευθύνονται για την υπερβολική κατανάλωση νερού, παραβιάζοντας τους περιορισμούς που έχουν επιβληθεί για την αντιμετώπιση της λειψυδρίας. «Η κατανάλωση νερού είναι εντελώς ανεξέλεγκτη σε κάποιες περιπτώσεις. Ο κόσμος έχει ξεχάσει ότι στη Γερμανία δεν μπορείς να έχεις αγγλικό κήπο με γρασίδι. Το κλίμα είναι διαφορετικό, αλλά οι άνθρωποι αυτό θέλουν», σχολιάζει ο Χελμ.

Καθώς τα υπόγεια ύδατα περιορίζονται στην περιοχή του Κένιγκσταϊν, ο Χελμ έχει περιορίσει την πρόσβαση των συμπολιτών του στο νερό για πότισμα και πισίνες. Τα μέτρα αυτά αποδείχθηκαν, όμως, αναποτελεσματικά, κυρίως εξαιτίας της επιμονής των πλούσιων κατοίκων να αδιαφορούν για τους κανόνες και της αδυναμίας των τοπικών αρχών να αστυνομεύσουν το μέτρο.

«Η μη βιώσιμη χρήση νερού μπορεί να οξύνει την κρίση υδάτων σε αστικές ζώνες όσο η κλιματική αλλαγή και ο υπερπληθυσμός».

Το χαμηλό επίπεδο υπόγειων υδάτων κάνει τα ρυάκια και τα τοπικά ποτάμια να στερεύουν, σύμφωνα με τον Τόμας Νόργκαλ, αντιπρόεδρο της γερμανικής περιβαλλοντικής μη κυβερνητικής οργάνωσης BUND. Η υπερκατανάλωση νερού από τους εύπορους κατοίκους του Κένιγκσταϊν έχει γίνει αφορμή αντιπαράθεσης και διχόνοιας στη μικρή κοινότητα. Ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός δήμων σε όλη την Ευρώπη αντιμετωπίζει αντίστοιχα προβλήματα εν μέσω παρατεταμένης ξηρασίας στην ήπειρο.

Η κοινότητα του Σατονέφ κοντά στις Κάννες της νότιας Γαλλίας απασχόλησε πέρυσι τα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων μετά την αποκάλυψη ότι οι πλούσιοι ιδιοκτήτες κατοικιών –οι περισσότεροι από αυτούς ξένοι υπήκοοι– κατανάλωναν περισσότερο νερό σε μία εβδομάδα από ό,τι οι υπόλοιποι δημότες σε ένα χρόνο. Αλλες 120 κοινότητες στη Γαλλία απειλούνται σήμερα από τη λειψυδρία. «Στον δήμο μου υπάρχουν πολλά ιδιωτικά ελικόπτερα. Κάποιος που έχει την οικονομική δυνατότητα να γεμίσει κηροζίνη το ελικόπτερό του δεν θα καταστραφεί εάν κληθεί να πληρώσει πρόστιμο 1.500 ευρώ ή το διπλάσιο, σε περίπτωση υποτροπής», λέει ο δήμαρχος του Σατονέφ, Εμανουέλ Ντελμότ. Ορισμένες τοπικές αρχές και περιβαλλοντικές οργανώσεις καλούν την κυβέρνηση στο Παρίσι και τις ευρωπαϊκές ομολόγους της να εκπονήσουν σχέδια για τον έλεγχο των υδάτων. Μελέτη, που δημοσιεύθηκε στην επιστημονική επιθεώρηση Nature, έδειξε ότι «η μη βιώσιμη χρήση νερού από τις ελίτ είναι ικανή να οξύνει την κρίση υδάτων σε αστικές ζώνες εξίσου όσο και η κλιματική αλλαγή και ο υπερπληθυσμός».

Η παραπάνω διαπίστωση καθιστά επιτακτική την αλλαγή των συνηθειών χρήσης νερού σε ξηρές περιοχές. Το πρόβλημα, πάντως, είναι και δομικό, σύμφωνα με τους ερευνητές. Η επίλυσή του θα απαιτήσει ριζική αναμόρφωση της κατανάλωσης νερού και ενίσχυση της διατήρησής του», τονίζει ο Νόργκαλ. Κάποιοι πολιτικοί συμφωνούν με τις θέσεις αυτές και καλούν σε μεταρρύθμιση. Η Ελίζαμπετ Κούλα, επικεφαλής του Κόμματος της Αριστεράς στο γερμανικό κρατίδιο της Εσσης, είπε τον Ιούνιο μιλώντας στην τοπική Βουλή ότι «πολύτιμο νερό χάνεται σε καζανάκια επαύλεων και στις πισίνες των πλουσίων». Στο πλαίσιο της εθνικής στρατηγικής υδάτων, που υιοθετήθηκε τον Μάρτιο, η Γερμανία αποφάσισε να εντάξει το βρόχινο νερό στο δίκτυο υδροδότησης μη πόσιμου νερού. Στις Βρυξέλλες, πολλοί κανονισμοί εξασφαλίζουν την ποιότητα και τη διαχείριση των ευρωπαϊκών υδάτινων πόρων παρότι η αστυνόμευσή τους παραμένει ελλιπής.

Ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες

Οι Βρυξέλλες διαθέτουν ήδη πολλούς κανονισμούς που διέπουν την προστασία και τη διαχείριση υδάτινων πόρων, συμπεριλαμβανομένου και νόμου για το πόσιμο νερό. «Τα υπάρχοντα εργαλεία παραμένουν, όμως, αποσπασματικά», αναφέρει σε έκθεσή της η οργάνωση Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (EESC), που συμβουλεύει την Κομισιόν για θέματα κοινωνίας των πολιτών.

Η EESC αναμένεται να καταθέσει τον Οκτώβριο προτάσεις για Ευρωπαϊκή Μπλε Συμφωνία, με στόχο την πράσινη μετάβαση. «Η εκπόνηση πανευρωπαϊκής προσέγγισης για τον ορισμό τιμής του νερού, η οποία θα αντιμετωπίσει τη λειψυδρία, είναι επιβεβλημένη», λέει ο Φλοριάν Μαρίν, μέλος της οργάνωσης. Το νερό, υποστηρίζει η EESC, πρέπει να είναι δωρεάν – μέχρι κάποιου ορίου, μετά το οποίο ο καταναλωτής θα αρχίζει να χρεώνεται. Οι οικιακοί καταναλωτές θα πρέπει να χρεώνονται λιγότερο από ό,τι οι εμπορικοί και η βιομηχανία, λέει ο Μαρίν. Στις περισσότερες χώρες, όπως η Γερμανία και η Γαλλία, οι απαιτητικές σε νερό βιομηχανίες τείνουν να πληρώνουν πολύ λιγότερα για πόσιμο νερό από ό,τι οι οικιακοί καταναλωτές.

kathimerini.gr