Προσόντα και ελάχιστος χρόνος απασχόλησης τεχνικού ασφαλείας – Πότε ο εργοδότης αναλαμβάνει καθήκοντα τεχνικού ασφαλείας

Καθήκοντα του τεχνικού ασφαλείας είναι ο έλεγχος της εφαρμογής των μέτρων υγιεινής και ασφάλειας των εργαζομένων για την πρόληψη ατυχημάτων, καθώς και η παροχή συμβουλών και υποδείξεων στον εργοδότη που έχουν σχέση με τις συνθήκες εργασίας.

Αρχικά με τον Ν.1568/1985 είχε θεσπιστεί η υποχρέωση σε όσες επιχειρήσεις απασχολούσαν πάνω από πενήντα (50) εργαζόμενους να χρησιμοποιούν τις υπηρεσίες τεχνικού ασφαλείας και γιατρού εργασίας.

Μετά από σειρά τροποποιήσεων του παραπάνω νόμου, σήμερα για τον τεχνικό ασφαλείας ισχύει ο Ν.3850/10 ο οποίος προβλέπει υποχρεωτική χρησιμοποίηση υπηρεσιών τεχνικού ασφαλείας από όλες τις επιχειρήσεις που απασχολούν έστω και έναν (1) εργαζόμενο, ενώ για υπηρεσίες γιατρού εργασίας η υποχρεωτική χρησιμοποίηση των υπηρεσιών αφορά επιχειρήσεις με πάνω από πενήντα (50) εργαζόμενους.

Υποκαταστήματα, παραρτήματα, χωριστές εγκαταστάσεις της επιχείρησης ως προς την υποχρέωση χρησιμοποίησης τεχνικού ασφαλείας θεωρούνται αυτοτελείς επιχειρήσεις.

Τεχνικός ασφαλείας μπορεί να είναι ο ίδιος ο εργοδότης ή εργαζόμενος της επιχείρησης εφόσον πληρούν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος, αλλά μπορεί και να γίνει ανάθεση καθηκόντων σε Εξωτερικές Υπηρεσίες Προστασίας και Πρόληψης (ΕΞ.Υ.Π.Π.). Αν ο εργοδότης αποτανθεί σε άτομα εκτός της επιχείρησης ή σε ΕΞ.Υ.Π.Π., αυτά ενημερώνονται από τον εργοδότη για τους παράγοντες που έχουν ή μπορεί να έχουν επιπτώσεις στην ασφάλεια και την υγεία των εργαζομένων.

Όσοι έχουν τα απαιτούμενα προσόντα τεχνικού ασφαλείας δημιουργούν λογαριασμό τεχνικού ασφαλείας στην ιστοσελίδα www.sepenet.gr . Στην ίδια ιστοσελίδα αλλά σε άλλη επιλογή οι επιχειρήσεις αναγγέλουν τον τεχνικό ασφαλείας που θα χρησιμοποιήσουν στις εγκαταστάσεις τους.

Η ανάθεση καθηκόντων τεχνικού ασφάλειας και ιατρού εργασίας σε άτομα εντός της επιχείρησης γίνεται εγγράφως από τον εργοδότη και αντίγραφό της κοινοποιείται στην αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας, συνοδεύεται δε απαραίτητα από αντίστοιχη δήλωση αποδοχής.

Σε περίπτωση ανάθεσης των καθηκόντων τεχνικού ασφάλειας ή/και ιατρού εργασίας σε ΕΞ.Υ.Π.Π., πριν από την επιλογή, ο εργοδότης έχει υποχρέωση να γνωστοποιεί στην αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας τη γραπτή σύμβαση με την ΕΞ.Υ.Π.Π., στην οποία πρέπει να αναγράφονται:

α) το νομικό καθεστώς της ΕΞ.Υ.Π.Π.,

β) ο νόμιμος εκπρόσωπός της,

γ) η έδρα της,

δ) το είδος των προσφερόμενων υπηρεσιών,

ε) τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα των αρμόδιων ατόμων που έχουν ορισθεί για τη συγκεκριμένη επιχείρηση,

στ) ο χρόνος απασχόλησης των ατόμων αυτών στην επιχείρηση,

ζ) τα στοιχεία για το είδος και την οργάνωση της επιχείρησης,

η) ο αριθμός των εργαζομένων στην επιχείρηση και λοιπές συναφείς πληροφορίες,

θ) ο ελάχιστος προβλεπόμενος χρόνος απασχόλησης τεχνικού ασφάλειας ή/και ιατρού εργασίας για την επιχείρηση.

Ο τεχνικός ασφάλειας υπάγεται απευθείας στη διοίκηση της επιχείρησης.

ΠΡΟΣΟΝΤΑ ΤΟΥ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Τα προσόντα του τεχνικού ασφαλείας διαφέρουν ανάλογα με το είδος της επιχείρησης και τον αριθμό των απασχολουμένων σε αυτή. Απαιτείται :

α) πτυχίο πολυτεχνείου ή πολυτεχνικής σχολής Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Α.Ε.Ι.) του εσωτερικού ή ισότιμων σχολών του εξωτερικού, που το αντικείμενο σπουδών έχει σχέση με τις εγκαταστάσεις και την παραγωγική διαδικασία και άδεια άσκησης επαγγέλματος, που χορηγείται από το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδας (Τ.Ε.Ε.),

β) πτυχίο πανεπιστημιακής σχολής εσωτερικού ή ισότιμων σχολών του εξωτερικού, που το αντικείμενο σπουδών έχει σχέση με τις εγκαταστάσεις και την παραγωγική διαδικασία και άδεια άσκησης επαγγέλματος, όταν αυτή προβλέπεται από την κείμενη νομοθεσία,

γ) πτυχίο Τεχνολογικού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος (Τ.Ε.Ι.) ή ισότιμων σχολών του εξωτερικού ή πτυχίο των πρώην σχολών υπομηχανικών και των Κέντρων Ανωτέρας Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (Κ.Α.Τ.Ε.Ε.),

δ) απολυτήριο τεχνικού λυκείου ή μέσης τεχνικής σχολής ή άλλης αναγνωρισμένης τεχνικής επαγγελματικής σχολής του εσωτερικού ή ισότιμων σχολών του εξωτερικού ή άδεια άσκησης επαγγέλματος εμπειροτέχνη.

Για τον καθορισμό του χρόνου απασχόλησης και των απαιτούμενων προσόντων οι επιχειρήσεις κατατάσσονται σε κατηγορίες ανάλογα με τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας με βάση την στατιστική ταξινόμηση ΕΣΥΕ έτους 1980 :

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Α’

Ορυχεία άνθρακα , Μεταλλεία – Λατομεία , Υδρογονάνθρακες και γηγενή καύσιμα αέρια , Χημικές βιομηχανίες: Παραγωγή οξέων, βάσεων, αλάτων και χημικών λιπασμάτων, Παραγωγή πλαστικών υλών, συνθετικών ρητινών και τεχνητών ινών, Παραγωγή πετροχημικών , Παραγωγή οργανικών χρωστικών ουσιών , Παραγωγή πεπιεσμένων αερίων, ξηρού πάγου και ανθρακασβεστίου , Παραγωγή λοιπών βασικών προϊόντων , Βιομηχανίες βερνικοχρωμάτων, στιλβωμάτων και τυπογραφικών μελανών, Παρασκευή γεωργικών φαρμάκων και εντομοκτόνων, Παραγωγή εκρηκτικών, Κατασκευή πυροτεχνημάτων, Βιομηχανίες παραγώγων πετρελαίου και άνθρακα: Βιομηχανίες επεξεργασίας πετρελαιοειδών , Εμφιάλωση υγραερίων , Βιομηχανίες προϊόντων εκ μη μεταλλικών ορυκτών: , Κατασκευή ειδών εξ αμιαντοτσιμέντου , Κατασκευή ειδών από αμίαντο , Βασικές μεταλλουργικές βιομηχανίες , Κατασκευή τελικών προϊόντων εκ μετάλλου, εκτός μηχανών και μεταφορικού υλικού: Μεταλλικές κατασκευές (γέφυρες, υπόστεγα, έργα υποδομής και παρόμοιες κατασκευές) , Κατασκευή μηχανών και συσκευών, εκτός των ηλεκτρικών και των μέσων μεταφοράς:  Λεβητοποιεία , Κατασκευή σιλό. κοχλιομεταφορέων, μεταφορικών ταινιών και αερομεταφορέων , Κατασκευή ηλεκτρικών μηχανών, συσκευών και λοιπών ειδών , Κατασκευή συσσωρευτών μολύβδου , Κατασκευή μεταφορικών μέσων: Ναυπήγηση και επισκευή σκαφών , Κατασκευή σιδηροδρομικού και τροχιοδρομικού υλικού , Θερμοηλεκτρικοί σταθμοί παραγωγής , Παραγωγή καυσίμου αερίου πόλεως , Υφαντικές βιομηχανίες: Βαφεία, τυποβαφεία, φινιριστήρια , Εργασίες με ραδιενεργά υλικά ή ιοντίζουσες ακτινοβολίες. Εργοτάξια μεγάλων δομικών έργων (σήραγγες, φράγματα, κ.λπ.) κατασκευές δικτύων ύδρευσης, αποχέτευσης, λιμενικά έργα, οικοδομικά έργα πάνω από 2.000 κυβικά μέτρα, ειδικά δομικά έργα. Λεβητοποιεία , Κατασκευή σιλό. κοχλιομεταφορέων, μεταφορικών ταινιών και αερομεταφορέων , Κατασκευή ηλεκτρικών μηχανών, συσκευών και λοιπών ειδών: Κατασκευή συσσωρευτών μολύβδου, Κατασκευή μεταφορικών μέσων: Ναυπήγηση και επισκευή σκαφών , Κατασκευή σιδηροδρομικού και τροχιοδρομικού υλικού , Θερμοηλεκτρικοί σταθμοί παραγωγής , Παραγωγή καυσίμου αερίου πόλεως , Υφαντικές βιομηχανίες: Βαφεία, τυποβαφεία, φινιριστήρια , Εργασίες με ραδιενεργά υλικά ή ιοντίζουσες ακτινοβολίες . Εργοτάξια μεγάλων δομικών έργων (σήραγγες, φράγματα, κ.λπ.) κατασκευές δικτύων ύδρευσης, αποχέτευσης, λιμενικά έργα, οικοδομικά έργα πάνω από 2.000 κυβικά μέτρα, ειδικά δομικά έργα.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Β’

Στην κατηγορία Β’ υπάγονται όσες επιχειρήσεις δεν υπάγονται στις κατηγορίες Α’ και Γ του παρόντος άρθρου.

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Γ΄

Γεωργία , Κτηνοτροφία , Εμπόριο, εστιατόρια, ξενοδοχεία, επικοινωνίες, μεταφορές, αποθηκεύσεις εκτός απ’ τα συνεργεία συντήρησης σιδηροδρομικών γραμμών, τις διαδικασίες σύνθεσης και ελιγμών αμαξοστοιχιών, τις μεταφορές και αποθηκεύσεις υγρών και αερίων καυσίμων και τις αποθήκες μετά ψύξεως που υπάγονται στην κατηγορία Β’. Τα μεταφορικά μέσα και οι αποθήκες που ανήκουν σε συγκεκριμένη επιχείρηση και εξυπηρετούν αποκλειστικά αυτήν, κατατάσσονται στην αυτή κατηγορία με την επιχείρηση , Τράπεζες, λοιπά οικονομικά ιδρύματα, ασφάλειες, διεκπεραιώσεις υποθέσεων, ενοικιάσεις κινητών και ακινήτων και λοιπές υπηρεσίες εκτός απ’ τις υπηρεσίες περισυλλογής, μεταφοράς, επεξεργασίας και τελικής διάθεσης ακαθάρτων που υπάγονται στην κατηγορία Β’. Διοικητικές και οικονομικές υπηρεσίες όλων των κλάδων οικονομικής δραστηριότητας.

Πίνακας επιτρεπόμενων ειδικοτήτων τεχνικών ασφαλείας ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας (άρθρο 13 Ν.3850/2010) :

ΣΕ ΠΟΙΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕ ΠΟΙΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΜΠΟΡΕΙ Ο ΙΔΙΟΣ Ο ΕΡΓΟΔΟΤΗΣ ΝΑ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΕΙ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Με το παράρτημα της εγκυκλίου Aρ. πρωτ: 29436/1143/2012 του Υπουργείου Εργασίας ορίστηκαν οι παρακάτω περιπτώσεις (και άρθρο 12 Ν.3850/10):

1. Επιχειρήσεις που υπάγονται στη Γ’ κατηγορία και απασχολούν µέχρι 50 άτοµα µε την προϋπόθεση της κατάλληλης επιµόρφωσης [άρθρο 12 §4 εδάφιο γ του κώδικα νόµων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζοµένων (ν. 3850/2010)].

2. Επιχειρήσεις που υπάγονται στις κατηγορίες Β ή Γ και απασχολούν λιγότερους από 50 εργαζόµενους και εφόσον ο εργοδότης είναι πτυχιούχος (ΑΕΙ) ή (ΤΕΙ) και έχει µία από τις ειδικότητες τεχνικών ασφάλειας που προβλέπονται για τον κλάδο οικονοµικής δραστηριότητας που ανήκει η επιχείρησή του (άρθρο 12 §5 του κώδικα νόµων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζοµένων (ν. 3850/2010)).

3. Επιχειρήσεις που υπάγονται στην κατηγορία Β και απασχολούν λιγότερους από 20 εργαζόµενους, ο εργοδότης είναι πτυχιούχος (ΑΕΙ) ή (ΤΕΙ) και έχει µία από τις ειδικότητες τεχνικών ασφάλειας που δεν προβλέπεται όμως για τον κλάδο οικονοµικής δραστηριότητας που ανήκει η επιχείρησή του, µε την προϋπόθεση κατάλληλης επιµόρφωσης τουλάχιστον 35 ωρών [άρθρο 12 §5 του κώδικα νόµων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζοµένων (ν. 3850/2010)].

4. Επιχειρήσεις που υπάγονται στη κατηγορία Β και απασχολούν µέχρι και 6 εργαζόµενους, µε την προϋπόθεση κατάλληλης επιµόρφωσης τουλάχιστον 35 ωρών και εφόσον ο εργοδότης είναι πτυχιούχος τεχνικής ειδικότητας Τεχνικού Επαγγελµατικού Εκπαιδευτηρίου ή Ινστιτούτου Επαγγελµατικής Κατάρτισης ή άλλης αναγνωρισµένης τεχνικής επαγγελµατικής σχολής και το αντικείμενο των σπουδών του σχετίζεται µε τη δραστηριότητα της επιχείρησής του [άρθρο 12 §6 του κώδικα νόµων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζοµένων (ν. 3850/2010)].

5. Επιχειρήσεις που υπάγονται στην κατηγορία Β και απασχολούν µέχρι και 3 εργαζόµενους µε την προϋπόθεση κατάλληλης επιµόρφωσης τουλάχιστον 35 ωρών και εφόσον ο εργοδότης έχει άδεια άσκησης τεχνικού επαγγέλµατος εμπειροτέχνη και το αντικείμενο της άδειας του σχετίζεται µε τη δραστηριότητα της επιχείρησής του ή αποδεδειγμένα ασκεί επί δεκαετία και πλέον την οικονομική δραστηριότητα για την οποία θα αναλάβει τις υποχρεώσεις του τεχνικού ασφάλειας. [άρθρο 12 §6 του κώδικα νόµων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζοµένων (ν. 3850/2010)].

ΕΛΑΧΙΣΤΟΣ ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΤΟΥ ΤΕΧΝΙΚΟΥ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ

Ο ελάχιστος χρόνος ετήσιας απασχόλησης του τεχνικού ασφαλείας είναι :

Α) είκοσι πέντε (25) ώρες για τις επιχειρήσεις που απασχολούν μέχρι 20 άτομα,

Β) πενήντα (50) ώρες για τις επιχειρήσεις που απασχολούν 21-50 άτομα,

Γ) εβδομήντα πέντε (75) ώρες για τις επιχειρήσεις που απασχολούν πάνω από 50 άτομα.

Προκειμένου για τον μέγιστο χρόνο απασχόλησης με την εγκύκλιο 6005250/2014 Υπουργείου Εργασίας ο μέγιστος ετήσιος χρόνος απασχόλησης του ΤΑ προσδιορίζεται πλέον σε 2300 ώρες. (Ο χρόνος αυτός προκύπτει αν από τις συνολικές ημέρες του έτους αφαιρέσουμε την κανονική άδεια). Από τις ιδιαίτερες συνθήκες που δημιουργούνται σε μια επιχείρηση π.χ. εργασία σε βάρδιες, νυχτερινή εργασία, έκτακτη συντήρηση, εργασία σε αργίες κλπ., διαμορφώνεται ανάλογα η κατανομή του χρόνου καθώς και το ωράριο απασχόλησης του ΤΑ.

Στις επιχειρήσεις που έχουν υποχρέωση πλήρους απασχόλησης τουλάχιστον δύο τεχνικών ασφάλειας, συνιστάται υποχρεωτικά Εσωτερική Υπηρεσία Προστασίας και Πρόληψης (ΕΣ.Υ.Π.Π.).

Βιβλίο γραπτών υποδείξεων τεχνικού ασφάλειας

Προβλέπεται η τήρηση Ειδικού βιβλίου της επιχείρησης το οποίο σελιδοµετρείται και θεωρείται από την Επιθεώρηση Εργασίας. Στο βιβλίο αυτό, ο τεχνικός ασφάλειας της επιχείρησης καταχωρεί τις γραπτές υποδείξεις του προς τον εργοδότη για θέματα ΑΥΕ και πρόληψης εργατικών ατυχημάτων (παράγραφος 1), καθώς και τα µέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για την αποτροπή επανάληψης παρόμοιων συμβάντων, σε περίπτωση ατυχήματος (άρθρο 43 §2β). Ο εργοδότης έχει υποχρέωση να λαµβάνει γνώση ενυπογράφως των υποδείξεων που καταχωρούνται σε αυτό το βιβλίο. Στο ίδιο ειδικό βιβλίο της επιχείρησης, ο ιατρός εργασίας, εφόσον προβλέπεται, καταχωρεί τις γραπτές υποδείξεις του προς τον εργοδότη για τα µέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για την σωματική και ψυχική υγεία των εργαζοµένων (ν.3850/2010, άρθρο 17 §1). Αν ο εργοδότης διαφωνεί με τις γραπτές υποδείξεις και συμβουλές του ΤΑ, οφείλει να αιτιολογεί τις απόψεις του και να τις κοινοποιήσει και στην ΕΥΑΕ ή στον αντιπρόσωπο. Σε περίπτωση διαφωνίας η διαφορά επιλύεται από τον επιθεωρητή Εργασίας και μόνο.

Η θεώρηση του βιβλίου αυτού στις επιχειρήσεις που δεν προκύπτει υποχρέωση απασχόλησης ιατρού εργασίας και ο ίδιος ο εργοδότης ασκεί καθήκοντα τεχνικού ασφάλειας δεν είναι υποχρεωτική. (Aρ.πρωτ: 29436/1143/2012 Υπ. Εργασίας).

ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ (Ε.Π.Α.)

Προκειμένου για εταιρείες προσωρινής απασχόλησης με την εγκύκλιο Aρ. Πρωτ: οικ. 9086/49/2012 υπ. εργασίας ορίστηκε ότι ο αριθμός των εργαζοµένων της Ε.Π.Α., περιλαμβάνει τόσο τους εργαζόµενους που απασχολούνται για την κάλυψη των αναγκών λειτουργίας της Ε.Π.Α., όσο και τους µμισθωτούς που διαθέτει σε έµµεσους εργοδότες.

ΕΡΓΑΝΗ- ΠΙΝΑΚΕΣ Ε4

Στους αρχικούς πίνακες προσλήψεων προσωπικού και στον ετήσιο Ε4 είναι υποχρεωτική η αναγραφή του τεχνικού ασφαλείας σε ειδικό υποπίνακα.

Συγκεκριμένα συμπληρώνονται :

Tα στοιχεία «ΕΠΩΝΥΜΟ», «ΟΝΟΜΑ» και «Α.Φ.Μ.» του τεχνικού ασφάλειας (ΤΑ) που παρέχει υπηρεσίες Ασφάλειας στην επιχείρηση, παράρτημα,

Ο αριθμός πρωτοκόλλου και η ημερομηνία κατάθεσης δικαιολογητικών. Αφορά την κατάθεση στην κατά τόπο αρμόδια Υπηρεσία ΚΕΠΕΚ ή Τμήμα Τεχνικής και Υγειονομικής Επιθεώρησης των δικαιολογητικών ορισμού ΤΑ για τον έλεγχο του νομοτύπου της ανάθεσης. Το πεδίο συμπληρώνεται ως κείμενο πχ «8173/18-09-2017».

Το πρόγραμμα επισκέψεων του Τεχνικού Ασφαλείας στην επιχείρηση, παράρτημα πχ «κάθε 3η Πέμπτη του μήνα 09:00 – 11:15».

Για το έτος 2021 δείτε εδώ τη σχετική Εγκύκλιο . ΑΝ.Κ.

Συντακτική Ομάδα Oenet