Το μέλλον «κρύβεται» στην κλωνική επιλογή. Οι όροι, οι προϋποθέσεις, καθώς επίσης κι η διαδικασία της εγγραφής κλώνων ποικιλιών και κλώνων υποκειμένων αμπέλου στον εθνικό κατάλογο ποικιλιών καλλιεργούμενων φυτικών ειδών, σε συνάρτηση με τη μεθοδολογία της κλωνικής επιλογής, επιχειρούνται να καθοριστούν, με πρόσφατη απόφαση που ελήφθη από πλευράς του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Η κίνηση φιλοδοξεί να θέσει συνολικά τις βάσεις για τη μετεξέλιξη της ελληνικής οινοποιίας και δη στο επίπεδο των ποικιλιών της για το εγγύς μέλλον.

Του Οινοχόου

Ποιες οι ιδιαιτερότητες για το ελληνικό κρασί προσεχώς

Ο κλάδος της οινοποιίας υποδέχτηκε με θετικά σχόλια και κλίμα αποδοχής τόσο τις προϋποθέσεις της κλωνικής επιλογής, όσο και τη διαδικασία εγγραφής και διαγραφής κλώνων ποικιλιών κι υποκειμένων αμπέλου.

Ως κλωνική επιλογή καθορίζεται η επιλογή γονοτύπων εντός μιας συγκεκριμένης ποικιλίας ή ποικιλίας υποκειμένου αμπέλου (Vitis L.) με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όπως αυτά ορίζονται από τους στόχους της διαδικασίας επιλογής. Τα χαρακτηριστικά αυτά μπορεί να αφορούν διαφορετικές κατηγορίες φαινολογικών χαρακτηριστικών (όπως χρόνος ωρίμανσης), παραμέτρους απόδοσης και ποιότητας (όπως προφίλ αρώματος) ή ευαισθησία κι αντοχή σε βιοτικούς ή αβιοτικούς παράγοντες. Η επιλογή των κατάλληλων γονοτύπων συνδυάζεται με φυτοϋγειονομικές δοκιμές με σκοπό την απόκτηση υγιών κλώνων.

Η σημασία του φυτικού υλικού στη διαδικασία της οινοποιίας

Δίχως άλλο, το πλέον κομβικό σημείο αναφορικά με την παραγωγή του κρασιού είναι το φυτικό υλικό, το οποίο κι έχει επιλέξει ο ίδιος ο αμπελουργός, προκειμένου να προχωρήσει στη δημιουργία του αμπελώνα του. Ουσιαστικά, πρόκειται για τη διαδικασία καθορισμού του είδους της ποικιλίας, την πλέον σημαντική λεπτομέρεια που θα διασφαλίσει ένα ευκολόπιοτο όσο και σωστό σε κάθε γευστική του έκφανση κρασί. Μάλιστα, το συγκεκριμένο βήμα θα πρέπει να επιλεγεί έχοντας κατά νου πως πρόκειται για απόφαση ζωής, καθώς θα είναι αναγκασμένος να… ζήσει με αυτή για ορισμένες δεκαετίες! Άρα, αρκούντως χρηστικό θα ήταν κάθε ενδιαφερόμενος αρχικά να έχει προβεί σε μια σχετικά εκτενή διαδικασία αναζήτησης των «θέλω» του, των όσων δύναται να υποστηρίξει η γεωγραφία του τόπου που θα κάνει τη σπορά, αλλά και των τάσεων που επικρατούν τόσο στην εγχώρια όσο και στη διεθνή αγορά κρασιού. Το «πάντρεμα» των τριών σημείων ενδιαφέροντος θα οδηγήσει στο βέλτιστο αποτέλεσμα.

Η κλωνική επιλογή, ουσιαστικά, δεν πρόκειται για κάτι άλλο παρά ένα «πάντρεμα» δύο μεθόδων βελτίωσης του φυτικού υλικού μιας ποικιλίας αμπέλου.

Τι διασφαλίζεται μέσω της απόφασης;

Πρωτίστως, το σύνολο των ονομάτων των ελληνικών ποικιλιών! Από τώρα και στο εξής, όποιος επιθυμεί είτε από το εξωτερικό ή το εσωτερικό να εισάγει ή να διακινήσει μια εγχώρια ποικιλία, αυτό θα μπορεί να γίνεται, χρησιμοποιώντας την κατοχυρωμένη ονομασία του. Με αυτό τον τρόπο, προστίθεται αξία στο προϊόν μιας ποικιλίας, κάνοντάς το αναγνωρίσιμο και ευκολότερα branded προς διάθεση, ενώ ταυτόχρονα οι παραγωγοί μπορούν να σχεδιάζουν στρατηγικές marketing και προώθησης του brand name του.

Την ίδια στιγμή, η πρόσφατη απόφαση του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων συμβάλλει καταλυτικά στη δημιουργία ενός ελληνικού πρωτοκόλλου. Τι ίσχυε μέχρι πρότινος; Όσα ελληνικά φυτώρια είχαν σχεδιάσει να δημιουργήσουν κλώνους ήταν υποχρεωμένα να στραφούν στο εξωτερικό, σε άλλα που εδρεύουν στην Ιταλία ή τη Γαλλία, ακόμη και στη Γερμανία ή την Αυστρία. Κι αυτό, προκειμένου να εγγραφούν στι βασικές ελληνικές ποικιλίες και τους αντίστοιχους κλώνους στους εκεί εθνικούς καταλόγους! Σωστά αντιλαμβάνεστε: οι ελληνικοί κλώνοι εγχώριων ποικιλιών ήταν αναγκασμένοι να… ταξιδεύουν στο εξωτερικό, ώστε στη συνέχεια να εισάγονται εκ νέου στη χώρα μας, αυτή τη φορά ως πιστοποιημένο υλικό ελληνικής ποικιλίας. Από μια άλλη χώρα, ωστόσο, η οποία σε πλείστες περιπτώσεις ήταν κι ανταγωνιστική, άρα ενδεχομένως να γεννιόνταν δεύτερες σκέψεις…

Το μέλλον «κρύβεται» στην κλωνική επιλογή

«Ασπίδα» απέναντι σε επιβλαβείς ιώσεις

Ένα από τα ζητήματα που απασχολούν την οινοπαραγωγή έχει να κάνει με την πιθανότητα να προσβληθεί το φυτό της καλλιέργειας από μια σειρά ιώσεων ή βλαβερών οργανισμών, με συνέπεια την αρνητική επίδραση, και μάλιστα σε καταλυτικό βαθμό, στην ποιοτική απόληξη του κρασιού, και δη σε στοιχεία, όπως τα αρώματα, τα σάκχαρα, το χρώμα κ.ά. Αρκεί να σημειωθεί πως οι παραπάνω «προβληματικές» καταστάσεις ενδεχομένως να συναντώνται και στο 60-65% του συνόλου του φυτικού υλικού των διαφόρων ποικιλιών! Δια μέσου της κλωνικής επιλογής, τα προαναφερθέντα αποτελούν – ευτυχές – παρελθόν, καθώς αυτομάτως τα φυτά απαλλάσσονται τόσο από τις ιώσεις όσο κι από τους επιβλαβείς οργανισμούς!

Δια μέσου της κλωνικής επιλογής τα φυτά απαλλάσσονται τόσο από από τις ιώσεις όσο και τους επιβλαβείς οργανισμούς!

Ποια η συμβολή της κλωνικής επιλογής;

Με αυτό τον τρόπο, αναμφίβολα, θα καταφέρουμε ως χώρα να δομήσουμε ένα σταθερό περιβάλλον που θα διακρίνεται από ξεκάθαρα χαρακτηριστικά και σταθερή ποιότητα, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη μιας ποικιλιακής ταυτότητας. Και όλο αυτό σε ένα σημαντικό βάθος χρόνου, γεγονός που επιτρέπει τον σχεδιασμό και την υλοποίηση συγκεκριμένων στρατηγικών εξωστρέφειας, προώθησης και προβολής ποικιλιών κι ετικετών κρασιού, που με τη σειρά τους θα μεταφραστούν σε εξαγωγές, πωλήσεις και πολύτιμο συνάλλαγμα. Εάν αναρωτιέστε τι είναι ακριβώς η κλωνική επιλογή, ουσιαστικά, δεν πρόκειται για κάτι άλλο παρά ένα «πάντρεμα» δύο μεθόδων βελτίωσης του φυτικού υλικού μιας ποικιλίας αμπέλου.

Η πρώτη επιλογή κατά τη διάρκεια της κλωνικής επιλογής σχετίζεται με την υγειονομική πλευρά. Με άλλα λόγια, η απαλλαγή του φυτικού υλικού από ιώσεις του ίδιου του φυτού που έχει επιλεγεί! Μάλιστα, το πλήθος των διαφορετικών ιώσεων που θα εξαλειφθούν ανά φυτό δύναται να αποτελέσει μια επιλογή. Πάντοτε, φυσικά, ακολουθώντας ένα αυστηρό πρωτόκολλο ελέγχου σε σταθερή βάση, αναφορικά με τις πλέον ζημιογόνες εξ αυτών ιώσεις και οι οποίες προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία.

Σε ό,τι αφορά την έτερη επιλογή, πρόκειται για την πρακτική της επιλογής φυτών με διαφορετικά χαρακτηριστικά φαινοτυπικής ή ακόμη και ποιοτικής μορφής ενός αμπελώνα. Έπειτα, λαμβάνονται μοσχεύματα από το εν λόγω φυτό, προκειμένου να προκύψει ένα πολλαπλασιαστικό υλικό. Θα πρέπει να υπογραμμιστεί πως η επιλογή ενός φυτού ή ακόμη κι ενός βιότυπου μιας ποικιλίας συμβαίνει λαμβάνοντας υπόψη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που έχει. Ως τέτοια μπορούν να θεωρηθούν ο κύκλος ωρίμανσης, τα αρωματικά χαρακτηριστικά των σταφυλιών, ο βαθμός αντοχής τους απέναντι σε επιμέρους ασθένειες κ.ο.κ.

Ποια η ιδιαιτερότητα που εισφέρει στη συνολικότερη διαδικασία; Μα, το γεγονός ότι κατά τη διαδικασία του πολλαπλασιασμού παράγεται και εν συνεχεία διακινείται η εν λόγω ποικιλία, ενώ την ίδια στιγμή προσδιορίζεται ξεκάθαρα το ποιος είναι ο κλώνος της ποικιλίας και ποια είναι τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του.

Δίχως άλλο, ο εντοπισμός κι ο πολλαπλασιασμός των κλώνων αποκτά διαρκώς αυξανόμενο ρόλο και βαρύτητα, καθώς με την επιλογή του κατάλληλου κλώνου δύναται να εξασφαλιστεί η συνολικότερη παραγωγή άριστης ή έστω υψηλής ποιότητας σταφυλιών. Κι αυτό, ακολουθώντας τις προδιαγραφές που έχουν τεθεί εκ προοιμίου για κάθε προϊόν ξεχωριστά. Αρκεί να τονιστεί πως η εν λόγω διαδικασία είναι πολυετής, καθώς μπορεί να υπερβεί τα 15-20 χρόνια, ενώ προϋποθέτει την ύπαρξη ξεκάθαρης επιστημονικής γνώσης περί της αμπελουργίας.

ΠΗΓΗ