Τι είναι το πρόγραμμα πρόληψης τροχαίων ατυχημάτων Vision Zero και γιατί η Ελλάδα πρέπει να πάρει μέρος ΣΗΜΕΡΑ

Χιλιάδες άνδρες και γυναίκες – οι φίλοι και η οικογένειά μας, οι συνάδελφοι και οι γείτονες – θανατώνονται ή τραυματίζονται σε τροχαία ατυχήματα που θα μπορούσαν και θα έπρεπε να αποτρέπονται κάθε χρόνο. Γνωρίζουμε ότι μπορούμε να κάνουμε περισσότερα για να αποτρέψουμε αυτό το πόνο και πιστεύουμε ότι όλοι μας – οδηγοί, πεζοί, ποδηλάτες, ΑΜΕΑ- έχουν δικαίωμα στην ασφαλή κίνηση στους δρόμους.

Το Vision Zero είδαμε πρόσφατα ότι απέφερε τρομερά αποτελέσματα στην Νορβηγία βάζοντας σε σκέψεις όλους εμάς στην Ελλάδα, μια χώρα που έχει κυριολεκτικά σαρώσει τις αρνητικές πρωτιές στα τροχαία ατυχήματα, τις οδικές παραβιάσεις, τους νεκρούς στον δρόμο. Τι είναι όμως το Vision Zero; Είναι μια συλλογική εκστρατεία που βοηθά στην εξάλειψη όλων των θανάτων εν ώρα κυκλοφορίας στους δρόμους, αυξάνοντας παράλληλα την ασφαλή, υγιή, ισότιμη κίνηση για όλους. Προκειμένου οι συμμετέχουσες χώρες και πόλεις να καταφέρουν να διατηρήσουν τους ανθρώπους ασφαλείς στους δρόμους, τα πεζοδρόμια και τις οδοί ποδηλασίας, είναι δεδομένο ότι πρέπει να προβούν σε ουσιαστικές αλλαγές που ενδεχομένως να χρειαστεί να επηρεάσουν το status quo τη εκάστοτε πόλης.

Ο λόγος είναι ότι το Vision Zero λειτουργεί ως ένα πολυεθνικό έργο οδικής κυκλοφορίας που στοχεύει στην απαλλαγή των αυτοκινητόδρομων χωρίς θανατηφόρα ατυχήματα μέσα από συγκεκριμένες ενέργειες που κινητοποιούν όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Το πρόγραμμα ξεκίνησε στη Σουηδία και εγκρίθηκε από το κοινοβούλιο τον Οκτώβριο του 1997. Βασική αρχή του οράματος είναι ότι «η ζωή και η υγεία δεν μπορούν ποτέ να ανταλλάσσονται με άλλα οφέλη μέσα στην κοινωνία».

Το πρόβλημα

Κάθε χρόνο, χιλιάδες άνθρωποι -ο αριθμός φτάνει τον πληθυσμό μιας μικρής πόλης- σκοτώνονται άσκοπα στους δρόμους και ακόμα περισσότεροι τραυματίζονται. Παρότι το τροχαίο ονομάζεται ως «ατύχημα», στην πραγματικότητα, πρόκειται για συγκρούσεις που συμβαίνουν εν ώρα οδήγησης.

Για πολύ καιρό, οι θάνατοι στους δρόμους και οι σοβαροί τραυματισμοί θεωρούνταν ότι αποτελούν αναπόφευκτες παρενέργειες της σύγχρονης ζωής.  Γι’ αυτό και το Vision Zero ξεκινά με την ηθική πεποίθηση ότι όλοι έχουν το δικαίωμα να μετακινούνται με ασφάλεια στους δρόμους και ότι οι σχεδιαστές συστημάτων και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μοιράζονται την ευθύνη για την εξασφάλιση ασφαλών συστημάτων μετακίνησης.

Οι άξονες του Vision Zero

Το Vision Zero αναγνωρίζει ότι οι άνθρωποι θα κάνουν μερικές φορές λάθη, οπότε το οδικό σύστημα και οι συναφείς πολιτικές θα πρέπει να σχεδιάζονται έτσι ώστε να διασφαλίζουν ότι τα αναπόφευκτα λάθη δεν οδηγούν σε σοβαρούς τραυματισμούς ή θανάτους. Αυτό σημαίνει ότι οι σχεδιαστές συστημάτων και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής αναμένεται να βελτιώσουν το περιβάλλον του οδοστρώματος, τις πολιτικές (όπως η διαχείριση της ταχύτητας) και άλλα συναφή συστήματα για να μειώσουν τη σοβαρότητα των συγκρούσεων. Έτσι, στο πλαίσιο του Vision Zero ξεκινά μια πολυεπιστημονική προσέγγιση, που συγκεντρώνει διάφορους και απαραίτητους φορείς για την αντιμετώπιση αυτού του περίπλοκου προβλήματος.

Γιατί Vision Zero;

Το Vision Zero δεν είναι ένα σύνθημα, ούτε ένα slogan, ούτε καν ένα πρόγραμμα. Πρόκειται για έναν ουσιαστικά διαφορετικό τρόπο προσέγγισης της ασφάλειας στους δρόμους μέσα από συγκεκριμένες τακτικές. Συνυπολογίζοντας ότι τα ατυχήματα στους δρόμους δεν είναι ούτε προκαθορισμένα ούτε αναπόφευκτα – αλλά βασίζονται πάντα σε συγκεκριμένες αιτίες, το πρόγραμμα αποσκοπεί στην οικοδόμηση μιας ισχυρής κουλτούρας πρόληψης, ενώνοντας τις δυνάμεις όλων των εμπλεκόμενων φορέων:

-Δημιουργία και διατήρηση της συνεργασίας μεταξύ μιας ποικίλης ομάδας εμπλεκόμενων πλευρών που μπορούν να συνεισφέρουν στην καλύτερη δυνατή διαμόρφωση των δρόμων όπως επαγγελματίες μεταφορών, υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής, υπεύθυνοι δημόσιας υγείας, αστυνομικοί και μέλη της τοπικής αυτοδιοίκησης.

-Συλλογή, ανάλυση και χρήση δεδομένων για την κατανόηση των τάσεων και των δυνητικών δυσανάλογων επιπτώσεων των θανάτων από τροχαία ατυχήματα σε ορισμένους πληθυσμούς.

-Διαχείριση της ταχύτητας σε ασφαλή επίπεδα. και

-Ο καθορισμός ενός χρονοδιαγράμματος για την επίτευξη μηδενικών θανάτων σε κυκλοφοριακά ατυχήματα