Πρόστιμα σε αλυσίδες σούπερ μάρκετ για υπερβολικό κέρδος σε βασικά καταναλωτικά αγαθά επέβαλε ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης.

Το γεγονός δημοσιοποίησε ο υπουργός με ανάρτησή του στο twitter, ενώ δηλώνει ότι εν μέσω των διεθνών ανατιμήσεων στέλνει μήνυμα, προς όλους, να μην σπεύσουν να εκμεταλλευθούν την συγκυρία.

Eιδικότερα αναφέρει τα εξής:

«Σε εφαρμογή της διατάξεώς για το υπερβολικό κέρδος εν μέσω πανδημίας υπέγραψα πρόστιμα σε αλυσίδες σούπερ μάρκετ που η Δ.Ι.Μ.Ε.Α. εντόπισε να παρανομούν. Εν μέσω των Διεθνών Ανατιμήσεων θέλω να στείλω ένα σαφές μήνυμα προς όλους να μην σπεύσουν να εκμεταλλευθούν την συγκυρία».

Σούπερ μάρκετ: Σε ποια προϊόντα αυξήθηκαν οι τιμές – Αποκαλυπτικά στοιχεία

Αύξηση του Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) σημειώθηκε τον Μάιο καθώς ενισχύθηκε σε ετήσια βάση κατά 0,1% έναντι μείωσης 1,1% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2020 με το 2019.

Οπως αναφέρει η ΕΛΣΤΑΤ, Ο Γενικός ΔΤΚ κατά τον μήνα Μάιο 2021, σε σύγκριση με τον Απρίλιο 2021, παρουσίασε μείωση 0,4% έναντι μείωσης 0,8% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του προηγούμενου έτους.

Ο μέσος ΔΤΚ του δωδεκαμήνου Ιουνίου 2020 – Μαΐου 2021, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του δωδεκαμήνου Ιουνίου 2019 – Μαΐου 2020, παρουσίασε μείωση 1,5% έναντι μείωσης 0,1% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του δωδεκαμήνου Ιουνίου 2019 – Μαΐου 2020 με το δωδεκάμηνο Ιουνίου 2018 – Μαΐου 2019.

Η μείωση του Γενικού ΔΤΚ κατά 0,4% τον μήνα Μάιο 2021, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Απριλίου 2021, προήλθε κυρίως από τις μεταβολές στις ακόλουθες ομάδες αγαθών και υπηρεσιών:

1. Από τις μειώσεις των δεικτών κατά:

  • 10,5% στην ομάδα Ένδυση και υπόδηση, λόγω του θερινού δεκαήμερου εκπτώσεων.
  • 0,3% στην ομάδα Υγεία, λόγω μείωσης κυρίως των τιμών στα φαρμακευτικά προϊόντα.

2. Από τις αυξήσεις των δεικτών κατά:

  • 0,5% στην ομάδα Διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: ψωμί και δημητριακά, αρνί και κατσίκι, πουλερικά, ελαιόλαδο, νωπά φρούτα, πατάτες. Μέρος της αύξησης αυτής αντισταθμίστηκε από τη μείωση κυρίως των τιμών σε: νωπά ψάρια, νωπά λαχανικά.
  • 0,3% στην ομάδα Αλκοολούχα ποτά και καπνός, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα αλκοολούχα ποτά (μη σερβιριζόμενα).
  • 0,1% στην ομάδα Στέγαση, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στο φυσικό αέριο.
  • 0,6% στην ομάδα Μεταφορές, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών σε: καύσιμα και λιπαντικά, εισιτήρια μεταφοράς επιβατών με αεροπλάνο.
  • 0,5% στην ομάδα Άλλα αγαθά και υπηρεσίες, λόγω αύξησης κυρίως των τιμών στα άλλα είδη ατομικής φροντίδας

Η εξέλιξη του Εναρμονισμένου Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) του μηνός Μαΐου 2021 (έτος αναφοράς 2015=100,0) έχει ως εξής: Ο ΕνΔΤΚ του μηνός Μαΐου 2021, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του Μαΐου 2020, παρουσίασε μείωση 1,2% έναντι μείωσης 0,7% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του έτους 2020 με το 2019 (Πίνακες 1,2).

Ο ΕνΔΤΚ κατά τον μήνα Μάιο 2021, σε σύγκριση με τον Απρίλιο 2021, παρουσίασε μείωση 0,3% έναντι μείωσης 0,2% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του προηγούμενου έτους (Πίνακας 2).

Ο μέσος ΕνΔΤΚ του δωδεκαμήνου Ιουνίου 2020 – Μαΐου 2021, σε σύγκριση με τον αντίστοιχο Δείκτη του δωδεκαμήνου Ιουνίου 2019 – Μαΐου 2020, παρουσίασε μείωση 2,0% έναντι αύξησης 0,2% που σημειώθηκε κατά την αντίστοιχη σύγκριση του δωδεκαμήνου Ιουνίου 2019 – Μαΐου 2020 με το δωδεκάμηνο Ιουνίου 2018 – Μαΐου 2019.

Σούπερ μάρκετ: Παγκόσμιο φαινόμενο το ράλι τιμών

Σύμφωνα με μετρήσεις του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών αυξήσεις παρατηρήθηκαν και σε άλλα είδη όπως η φέτα, το γιαούρτι, τα αυγά. Ωστόσο σύμφωνα με τις εκτιμήσεις το συνολικό ποσοστό αύξησης στον οικογενειακό προϋπολογισμό συγκρατήθηκε στο 0,7%, καθώς εξισορροπήθηκε από προϊόντα σε προσφορά.

Όπως ανέφερε ο πρόεδρος του ΙΕΛΚΑ, Κωνσταντίνος Μαχαίρας, στον enikos.gr «οι ανατιμήσεις αφορούν σε ολόκληρη την Ευρώπη καθώς ανεβαίνουν οι πρώτες ύλες». Σύμφωνα με τον ίδιο, έχουμε «μεσοσταθμικές αυξήσεις 5%-6% εφέτος και το λιανεμπόριο έως τώρα έχει απορροφήσει ένα 4% και στην τελική τιμή του προϊόντος έχει… περάσει ένα 2%. Με το που άνοιξαν έξω οι αγορές, ήρθαν και οι ανατιμήσεις. Είναι ένα παγκόσμιο φαινόμενο και όχι ελληνικό».

Ο Γιώργος Λεχουρίτης, πρόεδρος του ΙΝΚΑ, βλέπει ωστόσο πιο μόνιμα χαρακτηριστικά στις ανατιμήσεις, οι οποίες όπως είπε ξεκίνησαν από τον Ιανουάριο.

Όπως είπε σε συνέντευξή του στο OPEN το μπαράζ ανατιμήσεων παρατηρείται σχεδόν σε όλα τα προϊόντα από τα μακαρόνια και όσπρια μέχρι το λάδι και το ρύζι. Μάλιστα, επεσήμανε ότι οι ανατιμήσεις είναι μεγάλες εάν αναλογιστεί κανείς δεν υπάρχει καμιά αύξηση στις αποδοχές των εργαζομένων και στις συντάξεις.

Στο ερώτημα εάν συνδέονται οι ανατιμήσεις με το κύμα της πανδημίας ο πρόεδρος του ΙΝΚΑ σημείωσε ότι δεν υπάρχει καμιά συσχέτιση της πανδημίας με τις αυξήσεις στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα και στα προϊόντα που φτάνουν στα ράφια του σούπερ μάρκετ.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΙΝΚΑ, «αυτό που επικαλούνται για παράδειγμα οι πωλητές λαϊκών αγορών ότι πήγαιναν κάθε 15 ημέρες και ότι μειώθηκαν οι πάγκοι, γι’ αυτό και αυξήθηκαν οι τιμές, δεν ισχύει για τα σούπερ μάρκετ, καθώς αυτά δεν έκλεισαν καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας.

Όταν θέλουμε να δικαιολογήσουμε τις αυξημένες τιμές προϊόντων, βρίσκουμε δικαιολογίες. Θεωρούμε λοιπόν ως ΙΝΚΑ ότι πολλές επιχειρήσεις βρίσκουν δικαιολογίες για να αυξάνουν τις τιμές των προϊόντων. Η αύξηση των τιμών πρώτων υλών επηρεάζει τις τελικές τιμές αλλά δεν δικαιολογούνται τέτοιου είδους αυξήσεις.

Παράλληλα ενώ μειώθηκε ο ΦΠΑ από το 24% στο 13% θα περιμέναμε και γενικότερη μείωση τιμών στα προϊόντα, ωστόσο αυτές δεν μειώθηκαν, παρέμειναν σταθερές ή ίσως και να αυξήθηκαν σε ορισμένες περιπτώσεις».

Την ίδια στιγμή ο πλανήτης βιώνει μία οξεία επισιτιστική κρίση. Συγκεκριμένα, σχεδόν 20 εκατ. επιπλέον άνθρωποι προστέθηκαν στους πληγέντες των επισιτιστικών κρίσεων στη διάρκεια της περσινής χρονιάς, ενώ οι προοπτικές για το άμεσο μέλλον φαντάζουν εξίσου δυσοίωνες, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Δίκτυο Κατά των Επισιτιστικών Κρίσεων (GNAFC).

Σούπερ μάρκετ: Για όλα φταίει το κριθάρι;

Με τις παγκόσμιες τιμές τροφίμων να είναι στα υψηλότερα επίπεδά τους από τα μέσα του 2014, αυτή η νέα αύξηση των τιμών των σιτηρών έχει προκαλέσει ανησυχία, καθώς αναμένεται να επηρεάσει τις τιμές και σε άλλα προϊόντα – από το ψωμί και τη ζύμη πίτσας μέχρι το κρέας και τα αναψυκτικά.

Οι υψηλές τιμές στις πρώτες ύλες έχουν συνέπειες για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, απειλώντας μια παγκόσμια οικονομία η οποία προσπαθεί να αναρρώσει από τη ζημία της πανδημίας του κοροναϊού. Ο πληθωρισμός στα τρόφιμα φέρνει μεγαλύτερες δυσκολίες στις οικογένειες οι οποίες παλεύουν ήδη με την οικονομική πίεση από την απώλεια του εισοδήματος ή των θέσεων εργασίας τους.

«Υπάρχει μια ολοένα και αυξανόμενη δύναμη πίσω από τις τιμές παγκοσμίως», αναφέρει ο Abdolreza Abbassian, οικονομολόγος της Διεθνής Οργάνωσης Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ. «Φαίνεται μάλιστα ότι οι τιμές δεν θα μείνουν σε αυτά τα επίπεδα, αλλά θα αυξηθούν. Έχουμε πολλές δυσκολίες μπροστά μας».

Οι αναδυόμενες οικονομίες, σε κάποιες περιπτώσεις ήδη υπό πίεση από αδύναμα νομίσματα, είναι ιδιαίτερα ευάλωτες γιατί ο κύριος όγκος των εξόδων τους είναι για τα τρόφιμα. Για τις πιο φτωχές και συχνά πολιτικά ασταθείς χώρες, η αύξηση των τιμών στις πρώτες ύλες απειλεί να αυξήσει την πείνα παγκοσμίως.

«Η ασταμάτητη αύξηση στις τιμές διογκώνει τη φτώχεια, οδηγώντας εκατομμύρια ανθρώπους στην πείνα και την απελπισία», είπε ο Κρις Νικόι, επικεφαλής για τη Δυτική Αφρική στο Παγκόσμιο Πρόγραμμα Σίτισης. «Εκατομμύρια φτωχές οικογένειες, που ήδη παλεύουν για την επιβίωσή τους, δεν θα μπορούν να εξασφαλίσουν ένα βασικό γεύμα».

Η πρόσφατη αύξηση στις τιμές των σιτηρών ακολουθεί μήνες κερδών από τη ζήτηση για εισαγωγές από την Κίνα. Οι τιμές του καλαμποκιού διπλασιάστηκαν τον τελευταίο χρόνο, ενώ η σόγια αυξήθηκε περίπου στο 80% και το σιτάρι 30%.

Με τις αγορές από την Κίνα να συνεχίζονται και μια σειρά από ακραία καιρικά φαινόμενα να απειλούν τα σιτηρά στη Βραζιλία και τις ΗΠΑ, δεν φαίνεται να υπάρχει ανάπαυλα. Οι αναλυτές όλοι βλέπουν ένα ρίσκο αυξημένων τιμών, οι οποίες θα διαφέρουν από αγορά σε αγορά.

Οι συνέπειες στα ράφια των σούπερ μάρκετ ήδη φαίνονται από την αύξηση της τιμής της τορτίγιας στο Μεξικό, του μοσχαριού στη Βραζιλία και του φοινικέλαιου στη Μιανμάρ. Στις ΗΠΑ, έχει ακριβύνει το μπέικον και άλλα κρεατικά.

«Γενικά ο κόσμος βλέπει τον πληθωρισμό αυτό να συνεχίζεται», σχολιάζει ο Τόσιν Τζακ, αναλυτής για τη Mintec, η οποία ελέγχει τις τιμές εμπορευμάτων. «Αυτό θα συνεχιστεί για αρκετό καιρό και θα επηρεάσει τα καταναλωτικά προϊόντα».

Η απειλή του πληθωρισμού τροφίμων κάνει τις κυβερνήσεις νευρικές. Η Ρωσία, ένας από τους κορυφαίους εξαγωγείς σιτηρών στον κόσμο, διέταξε το πάγωμα σε ορισμένες τιμές λιανικής, λαμβάνοντας παράλληλα μέτρα για τον περιορισμό των εξαγωγών. Η Βολιβία έχει απαγορεύσει προσωρινά τις εξαγωγές βοείου κρέατος για να διασφαλίσει τον εφοδιασμό στο σπίτι και να ελεγχθούν οι τιμές.

Γενικά, οι τιμές των τροφίμων παγκοσμίων αυξάνονται εδώ και 10 συνεχόμενους μήνες, το μεγαλύτερο ράλι τιμών εδώ και μια δεκαετία, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη. Η αύξηση αυτή ξυπνά μνήμες από το 2008 και το 2011, όταν διαδηλώσεις για τα τρόφιμα είχαν ξεσπάσει σε περισσότερα από 30 έθνη στην Αφρική, την Ασία και τη Μέση Ανατολή, υποδαυλισμένες από την πολιτική ένταση της Αραβικής Άνοιξης.

ΠΗΓΗ