Πώς θα φτάσει ο καφές ακριβότερος στο ποτήρι μας – Φόβοι για λαθρεμπόριο

17 Σεπτεμβρίου, 2021
coffee-21

Συγκυρίες δημιούργησαν την «τέλεια καταιγίδα» γύρω από το παγκόσμιο εμπόριο καφέ. Τι πρόκειται να συμβεί από εδώ και πέρα, τι γίνεται στην Ελλάδα.

Αναταράξεις στη διεθνή αγορά του καφέ έχουν φέρει ο παγετός και η μετέπειτα ξηρασία στη Βραζιλία που έχει προκαλέσει ζημιές στις φυτείες στις οποίες παράγεται το δημοφιλέστερο ρόφημα παγκοσμίως.

Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με τον περιορισμό των εξαγωγών από πλευράς της δεύτερης μεγαλύτερης παραγωγού χώρας στον κόσμο, το Βιετνάμ, δημιουργούν έντονους φόβους για εκρηκτικές αυξήσεις στην τιμή του καφέ.

Η ελληνική κυβέρνηση έχει με τη σειρά της προειδοποιήσει τους Έλληνες καταναλωτές για τη συγκεκριμένη εξέλιξη, ωστόσο κανείς ακόμα δεν μπορεί να γνωρίζει το τι μέλει γενέσθαι, κάνοντας ασφαλείς εκτιμήσεις για το ύψος των ανατιμήσεων.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι διανύουμε μια «κρίση του καφέ», που σίγουρα ορισμένοι θα σπεύσουν να εκμεταλλευθούν.

Βραζιλία, ο μεγάλος ρυθμιστής

Η Βραζιλία, της οποίας οι φυτείες έχουν πληγεί από τα φυσικά φαινόμενα, είναι η μεγαλύτερη παραγωγός της ποικιλίας καφέ Arabica  σε όλον τον κόσμο.

Η πορεία της παραγωγής κάθε χρόνο, το εάν δηλαδή θα υπάρχει έλλειμμα ή πλεόνασμα, καθορίζουν την τιμή του καφέ στο παγκόσμιο χρηματιστήριο.

Σε περίπτωση πλεονάζουσας παραγωγής, το περίσσευμα αγοράζεται από το ίδιο το κράτος και παραμένει σε αποθήκες για δύο με τρία χρόνια, ώστε να κρατηθεί σταθερή η τιμή.

Όταν υπάρχει ελλειμματική παραγωγή, όπως συμβαίνει φέτος, το στοκ των κρατικών αποθηκών είναι διαθέσιμο και αγοράζεται συνήθως από μεγάλους οίκους επεξεργασίας καφέ, που εδρεύουν κυρίως στην Ιταλία, αλλά και άλλες χώρες.

Όπως αναφέρει στην Voria.gr έμπορος με μακρά εμπειρία στην αγορά του καφέ, οι μεγάλοι παίκτες επεξεργασίας του καφέ θα σπεύσουν να αγοράσουν πρώτη ύλη από το βραζιλιάνικο στοκ σε χαμηλή τιμή, ενώ δεν αποκλείεται να επικαλεστούν την κρίση του καφέ στη συνέχεια για να πουλήσουν το επεξεργασμένο προϊόν ακριβότερα στους χονδρέμπορους.

Άλλωστε, ο βραζιλιάνικος καφές λειτουργεί και ως βάση για τη δημιουργία των χαρμανιών που παράγουν οι εταιρείες επεξεργασίας του καφέ αποτελώντας απαραίτητο κομμάτι για την παραγωγή που θα καλύψει τη ζήτηση παγκοσμίως.

Οι μικρότεροι παίκτες στην παραγωγή του καφέ, τόσο στη Λατινική Αμερική (Κολομβία, Κόστα Ρίκα, Περού, Ονδούρα κ.α.) όσο και στις αφρικανικές χώρες (Αιθιοποία, Ακτή Ελεφαντοστού, Ουγκάντσα κ.α.), αναμένεται να παρασυρθούν από μια ενδεχόμενη άνοδο, αυξάνοντας την τιμή στα λεγόμενα χαρμάνια του καφέ.

Όσο για το Βιετνάμ, η στάση του θεωρείται από πολλούς αινιγματική. Η χώρα με τη μεγαλύτερη παραγωγή της ποικιλίας Robusta, έχει επιβάλει αυστηρούς περιορισμούς στις εξαγωγές καφέ επικαλούμενη τα κρούσματα κορωνοϊού και δη της μετάλλαξης Δέλτα. Με βάση τα περσινά δεδομένα, όπου τα χαμηλά κρούσματα στο Βιετνάμ οδήγησαν σε οικονομική άνθηση της χώρας, οι κινήσεις αυτές δείχνουν ως έναν βαθμό δικαιολογημένες. Ωστόσο η πρωτοφανής κρίση που αντιμετώπισε η Βραζιλία δημιουργεί ερωτήματα για ενδεχόμενη εσκεμμένη κίνηση των Ασιατών, ώστε να επωφεληθούν από μια ενδεχόμενη αύξηση της τιμής του καφέ.

Ο λαθραίος καφές

Όσον αφορά τη χώρα μας, η Ελλάδα έχει να δει τόσο σημαντική αύξηση στην τιμή του καφέ από το 1994.

Τότε, η Ελλάδα της δραχμής είχε βιώσει διπλή υποτίμηση του εθνικού νομίσματος, που σε συνδυασμό με τους δύο παγετούς που έπληξαν την καφεπαραγωγό Βραζιλία, είχαν οδηγήσει στην άνοδο της τιμής του αγαπημένου ροφήματος των Ελλήνων.

«Είναι μια ακόμα συγκυρία όπως και τότε», επισημαίνει στην Voria.gr ο γραμματέας της Ελληνικής Ένωσης Καφέ Τάσος Γιάνγκογλου αναφερόμενος στην αύξηση στην τιμή του καφέ την τρέχουσα περίοδο.

Όπως λέει χαρακτηριστικά, το γεγονός ότι έχουν συμπέσει τέσσερις παράγοντες (παγετός, ξηρασία, αύξηση ναύλων και ενεργειακό κόστος) οδηγεί σε διαφαινόμενη αύξηση, οι συνέπειες της οποίας δεν έχουν φανεί ακόμα στην ελληνική αγορά.

Όλα αυτά μάλιστα συμβαίνουν την ώρα που κανείς δεν ξέρει πως θα εξελιχθούν τα πράγματα την επόμενη χρονιά.

Όπως είναι λογικό, μια τέτοια εξέλιξη ενδέχεται να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα όσον αφορά την πάταξη του λαθρεμπορίου καφέ.

Σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς, στη χώρα μας ο λαθραίος καφές καταλαμβάνει μερίδιο 12% έως 15% στην αγορά.

Όπως τονίστηκε από τον υφυπουργό Οικονομικών σε σχετική εκδήλωση στο πλαίσιο της 85ης ΔΕΘ, η Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς (ΔΙ.Μ.Ε.Α.) του ΥΠΟΙΚ βρίσκεται σε επιφυλακή προκειμένου να μην υπάρξει έξαρση φαινομένων λαθρεμπορίου, τόσο στον καφέ όσο και σε άλλα εμπορεύματα που εισάγονται μαζικά στην Ελλάδα.

Η αναρχία στην τιμή

Ο Γιάννης Νοταράς διατηρεί ένα από τα παλαιότερα καφεκοπτεία στη Θεσσαλονίκη και, όπως λέει στη Voria.gr, τα όσα διέρρευσαν περί αυξήσεων περισσότερο τρόμαξαν τον κόσμο, παρά θα φανούν στην τιμή του καφέ.

«Αρχικά να πούμε ότι δεν είναι η πρώτη φορά που σημειώνεται ακραίο καιρικό φαινόμενο στη Βραζιλία, οπότε δεν μπορεί να θεωρείται αυτό δικαιολογία αύξησης του καφέ. Τώρα, όσον αφορά τα μεταφορικά, εκεί ίσως επηρεαστεί η τιμή, αλλά αφού η κυβέρνηση έχει δεσμευθεί να μην αυξήσει τον ΦΠΑ στον καφέ, δεν νομίζω να έχουμε πρόβλημα», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Νοταράς.

Σύμφωνα με τον ίδιο, ο καφές που έρχεται από τη Βραζιλία καλύπτει το 55% περίπου της ελληνικής αγοράς και καταναλώνεται αυτούσια στα παραδοσιακά καφεκοπτεία της χώρας ως ελληνικός καφές.

«Υπάρχει μεγάλη αναρχία όσον αφορά την τιμή πώλησης του καφέ. Κάθε κατάστημα προσαρμόζει την τιμή ανάλογα με τις λειτουργικές του ανάγκες», αναφέρει χαρακτηριστικά ο κ. Νοταράς, προσθέτοντας πως στις μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ ο καφές είναι ένα προϊόν που πολύ συχνά περιλαμβάνεται στα φυλλάδια προσφορών, με τιμή έως και 20% χαμηλότερη της αρχικής.

«Η κατάσταση είναι πάρα πολύ αβέβαιη όσον αφορά την τιμή του καφέ. Οι παράγοντες που θα καθορίσουν μια άνοδο είναι πολλοί και όσοι δραστηριοποιούμαστε στον κλάδο τηρούμε στάση αναμονής»,  επισημαίνει από την πλευρά του στη Voria.gr  Τάσος Κοδέλας, που δραστηριοποιείται αρκετά χρόνια στο εμπόριο και την επεξεργασία του καφέ, επιβεβαιώνοντας τη μεγάλη ρευστότητα που επικρατεί στην αγορά του καφέ.


ΠΑΣΚΚΕΔΙ

Πανελλήνιο Σωματείο Καταστημάτων και Καταναλωτών Εστίασης και Διασκέδασης. Εξειδικευμένο portal ενημέρωσης για τον κλάδο της Εστίασης και τους καταναλωτές.


ΚΑΛΕΣΤΕ ΜΑΣ