Πανδημία. Το «μίλι» και τα «κύματα»

8 Μαΐου, 2021
covid-india

Δήμος Βερύκιος 

Τραπεζάκια έξω και τα …μυαλά στα κάγκελα. Η γιόγκα των Ινδών και το «Σωτήριον» χάπι για το «σκουλίκι» του ιού. Οι πλούσιοι σε όλον τον κόσμο καλούνται να βάλουν το χέρι στην τσέπη. Στην Ελλάδα το βάζουν οι φτωχοί, όπως πάντα.

Η εστίαση έκλεισε σε 1000 κρούσματα και άνοιξε 6 μήνες μετά με 3.000 και με τους νεκρούς θα έχουν φτάσει τις 10.587 !

Προφανώς κάτι δεν έχουν κάνει καλά τους 6 τελευταίους μήνες. Και τώρα τραπεζάκια έξω και τα …μυαλά στα κάγκελα !

Καταρχάς ας δούμε τι γίνεται σε όλο τον κόσμο αυτή την στιγμή και μέσω της διεθνούς εμπειρίας να αναζητήσουμε αντιθέσεις και ομοιότητες για την πορεία στο «άγνωστο με βάρκα την ελπίδα» !

Ένα το κρατούμενο: Η πανδημία δεν μετριέται με μίλια, αλλά με θανάτους και με τον απρόβλεπτο παράγοντα των μεταλλάξεων…

Το τελευταίο φονικό κύμα που σαρώνει την Ινδία και την ευρύτερη Ασιατική Ήπειρο αποδεικνύει ότι ούτε έχουμε τελειώσει με την πανδημία αλλά και ούτε βρισκόμαστε προς το τέλος αυτής όπως κομπορρημωνούν διάφοροι πολιτικοί ηγέτες (μεταξύ αυτών και ο Κυρ. Μητσοτάκης) για να εμψυχώσουν τα Έθνη τους, ακολουθώντας την προσφιλή μέθοδο των ιατρών “παρηγοριά στον άρρωστο ώσπου να βγει η ψυχή του”…

Η τελευταία τραυματική εμπειρία της Ινδίας αποδεικνύει ότι έχουμε μπροστά μας πολλά μίλια και αρκετά κύματα να αντιμετωπίσουμε μέχρι να φτάσουμε στο σημείο που η ανθρωπότητα θα εξουθενώσει και εν συνέχεια εξοντώσει την «τίγρη».

Οι επιστήμονες υγείας χαρακτηρίζουν τον COVID-19 ως την «τίγρη» που εξακολουθεί να κυνηγάει τον άνθρωπο για να τον εξοντώσει, ενώ εκείνος παραμένει σε θέση Άμυνας. Βεβαίως η «τίγρης» δέχτηκε ένα ισχυρότατο πλήγμα με το εμβόλιο και γι αυτό αντιδρά λυσσαλέα με μεταλλάξεις και περίσσια επιθετικότητα συνεχίζει να σκορπάει τον θάνατο σε εκατομμύρια ανθρώπους.

Γι αυτό και δεν υπάρχει κανένα περιθώριο εφησυχασμού στον αγώνα κατά του COVID-19.

Καθημερινά διαπιστώνουμε ότι η ζωή εν μέσω πανδημίας επιφυλάσσει περίεργα παιχνίδια.

Πριν από ένα χρόνο καθώς η Ευρώπη, οι ΗΠΑ και πολλά άλλα Έθνη αγωνίζονταν με το πρώτο κύμα της πανδημίας του κορονοϊού, η κυβέρνηση της Ινδίας παρενέβη και παρείχε δύο βασικά φάρμακα – την υδροξυχλωροκίνη και το remdesivir- που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία εκείνων που είχαν μολυνθεί από τον ιό.

Φυσικά ο κορονοϊός δεν κάνει διακρίσεις και ούτε σύνορα έχει γι αυτό και μέχρι τα τέλη Μαρτίου του 2020, είχε απλωθεί και στην Ινδία, χωρίς ωστόσο να παρουσιαστεί κάποια ιδιαίτερη έξαρση κατά την κορύφωση του πρώτου κύματος. Απεναντίας από τον Νοέμβριο του 2020 και μετά ο αριθμός των νέων κρουσμάτων μειώθηκε εκπληκτικά ! Η κυβέρνηση της Ινδίας καυχιόνταν για το πόσο γρήγορα ο COVID-19 αντιμετωπίστηκε στη χώρα. Κοινώς η κυβέρνηση της Ινδίας ακολουθούσε την υπεροψία και τους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης των Αθηνών κατά την ολοκλήρωση του α´ κύματος !

Στην Ινδία αρκετοί υπουργοί άρχισαν να προβάλλουν αβάσιμους ισχυρισμούς ότι η εξολόθρευση του ιού ήταν θέλημα Θεού και επιτεύχθηκε με την επίκληση του διαλογισμού ,της γιόγκα και των Ινδουισμού. Δαφνοστεφάνωναν τον ηγέτη τους στο Νέο Δελχί ως άλλον …Μωϋσή.

Ανοίγω μια σύντομη παρένθεση: (Για τα κορονο-ευτράπελα των Αθηνών, όταν ο ιστορικός ασχοληθεί με τα παραλειπόμενα της Πανδημίας, ενδιαφέρον θα έχει η αποκάλυψη στο «Σωτήριον» χάπι που χορηγούσε ένας καλοκάγαθος Ιατρός σε VIP ασθενείς ως να ήταν το νερό του …Καματερού ! “Γιατροσόφια” μη αποδεκτά και ανεκτά από τους γιατρούς πρώτης γραμμής των Κλινικών COVID που τράβαγαν τα μαλλιά τους κάθε φορά που έπεφταν πάνω στο χάπι …σκουλίκι). Κλείνω άρον – άρον την παρένθεση για να μην δικαιώσω τον Πολάκη…
Επιστρέφω στην Ινδία όπου εξ αιτίας της επιπολαιότητας της κυβέρνησης ο λαός εφησύχασε και δεν πρόσεχε….

Οι διαμαρτυρίες από κόμματα της αντιπολίτευσης απαγορεύτηκαν λόγω της πανδημίας,( τελικά παντού καραδοκεί ένας …Μιχάλης), ενώ το κυβερνών Κόμμα Bharatiya Janata διοργάνωνε εκδηλώσεις μεγάλης κλίμακας απ άκρου σ άκρου στη χώρα.

Η κυβέρνηση της Ινδίας έδωσε το «πράσινο φως» για την πραγματοποίηση ενός μεγάλου ινδουιστικού φεστιβάλ, το Maha Kumbh Mela, στο οποίο συγκεντρώνονται περισσότεροι από 100 εκατομμύρια πιστοί κάθε 12 χρόνια στην πολιτεία των Ιμαλαΐων Uttarakhand. Επιπλέον, καθώς βρίσκονται σε εξέλιξη εκλογές σε πέντε πολιτείες της Ινδίας , διοργανώνονται καθημερινά πολιτικές συγκεντρώσεις με χιλιάδες άτομα χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τυχόν πρωτόκολλα ασφαλείας, όπως κοινωνική απόσταση ή χρήση μάσκας προσώπου.

Επομένως δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι ο αριθμός των κρουσμάτων έχει αυξηθεί κατακόρυφα σε σχέση με τα χαμηλά επίπεδα του περασμένου Φεβρουαρίου. Την Μεγάλη Τετάρτη, η Ινδία ανέφερε 295.000 νέες λοιμώξεις, περίπου 26 φορές περισσότερες από την 1η Μαρτίου !

Και το πιο παράδοξο ! Το δεύτερο κύμα της πανδημίας στην Ασιατική Ήπειρο καταστρέφει την Ινδία μια χώρα που αποτελεί τον παγκόσμιο κόμβο παρασκευής εμβολίων καθώς αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 60% όλων των δόσεων που έχουν ήδη γίνει παγκοσμίως !

Ειρωνεία της τύχης είναι ότι μέχρι πριν από λίγες μέρες, ο πρωθυπουργός της Ινδίας Narendra Modi γνωστοποιούσε μέσω του tweet τις δωρεές εμβολίων που η χώρα του έκανε γενναιόδωρα σε δεκάδες Έθνη σε όλο τον κόσμο! Η Ινδία έχει ήδη δωρίσει περισσότερες από 60 εκατομμύρια δόσεις μέχρι στιγμής.

Ωστόσο εκατοντάδες Ινδοί άρχισαν να τιτιβίζουν στο tweet καταγγέλλοντας ότι υπάρχουν μεγάλες λίστες αναμονής για εμβολιασμό ή ακόμη και ελλείψεις ως προς τη συνολική διαθεσιμότητα. Παράλληλα αρκετές Πολιτείες της Ινδίας που διοικούνται από κόμματα της αντιπολίτευσης άρχισαν να διαμαρτύρονται για μεγάλες ελλείψεις εμβολίων και ζήτησαν από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση να τους αφήσει να προμηθεύονται απευθείας από τις ΗΠΑ τα εμβόλια της Pfizer και της Moderna καθώς και από την Ρωσία το Sputnik V.

ΗΘΙΚΟΝ ΔΙΔΑΓΜΑ: Οι μεταλλάξεις COVID-19 και η διαχείριση των παθογενειών παραμένουν οι βασικοί παράγοντες και ο μέγας κίνδυνος στον COVID ακόμη και σε χώρες που επιτυγχάνουν με επιτυχία τις προσπάθειές διανομής δόσεων εμβολίων σε όλο τον κόσμο.

Η Ινδική μετάλλαξη κυκλοφορεί σε όλο τον κόσμο

Ας δούμε όμως τι ακριβώς είναι η ινδική μετάλλαξη. Πρόκειται για τριπλή μετάλλαξη και φαίνεται ότι δεν είναι ο κύριος λόγος για το σφοδρό κύμα COVID-19 στην Ινδία. Σύμφωνα με έρευνα, η παραλλαγή βρίσκεται μόνο στο 10% των περιπτώσεων στην Ινδία. Αυτή η παραλλαγή εντοπίστηκε εκεί για πρώτη φορά στις 5/10/2020. Δύο «μεταλλάξεις διαφυγής» του κορονοϊού, οι E484Q και L452R, που έχουν επίσης βρεθεί σε άλλες παραλλαγές, ενώθηκαν για να σχηματίσουν ένα τρίτο στέλεχος για να μολύνουν ανθρώπινα κύτταρα σε συγκεκριμένες τοποθεσίες στην Ινδία.
Το ινδικό στέλεχος έχει βρεθεί και σε άλλα σημεία του πλανήτη και σε όλες τις ηπείρους.

Αυτή η εξαιρετικά μεταδοτική παραλλαγή, αν και έχει χαμηλότερο ποσοστό θανάτου, εξαπλώνεται γρήγορα σε όλους τους πληθυσμούς. Ακόμη και εκείνοι που εμβολιάστηκαν κατά του COVID-19 εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν την πιθανότητα, ενδεχομένως μικρή, να προσβληθούν από την ασθένεια. Για όσους δεν έχουν εμβολιαστεί, το πρόβλημα είναι μεγάλο. Η συνολική εικόνα είναι ότι αυτή η ινδική παραλλαγή αποτελεί μέρος ενός άλλου κύματος COVID-19.

Η ανθρώπινη συμπεριφορά, τα υγειονομικά πρωτόκολλα και τα επόμενα κύματα….

Και για την ιστορία : Στην ισπανική επιδημία γρίπης πριν από 100 χρόνια, σημειώθηκαν πέντε κύματα της νόσου. Το COVID-19 είναι πιο επιθετικό από την ισπανική γρίπη και έτσι, σύμφωνα με τους επιστήμονες ακόμη και με καλύτερη ιατρική ικανότητα και επικοινωνία, θα συνεχίσει να κυκλοφορεί στην κοινότητα. Η ινδική παραλλαγή θεωρείται μέρος του δεύτερου κύματος του COVID-19.

Ο κύριος παράγοντας που ευθύνεται για το δεύτερο κύμα του COVID-19 – και τα υπόλοιπα -ένα ή δύο- που εκτιμούν οι επιστήμονες ότι θα ακολουθήσουν είναι η στάση του πληθυσμού !

Και εδώ αρχίζουν τα δύσκολα ! Δυστυχώς η ανθρώπινη συμπεριφορά υπαγορεύει ότι δεν μπορεί να υπάρξει αποτελεσματική επικοινωνία με την πιστή τήρηση των πρωτοκόλλων COVID-19, όπως η χρήση μάσκας και η διατήρηση της κοινωνικής απόστασης.

Έτσι με τα πρωτόκολλα να απορρίπτονται σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο, το πρόβλημα διαιωνίζεται…

ΗΘΙΚΟΝ ΔΙΔΑΓΜΑ : Δεν θα πέσουμε από τα σύννεφα εάν δούμε μετά την 15η Μαΐου έξαρση των κρουσμάτων στην Κέρκυρα όταν το Μεγάλο Σάββατο το μεσημέρι συγκεντρώθηκαν κατά χιλιάδες οι Κερκυραίοι στο πενταφάναρο για να παρακολουθήσουν το έθιμο των μπότηδων…

Η κατάρρευση της Ινδίας στην κρίση COVID-19 πιθανότατα θα επαναληφθεί και αλλού. Γιατί; Επειδή η γενεαλογία του COVID-19 εξελίσσεται και διότι οι άνθρωποι δεν πειθαρχούν στα πρωτόκολλα…

Εν τω μεταξύ, η ινδική παραλλαγή πρέπει να εξεταστεί στο πλαίσιο της εξάπλωσης του ιού στη Λατινική Αμερική. Σε αυτήν την περιοχή, η οποία έχει μικρή πρόσβαση σε εμβολιασμούς, ορισμένες χώρες αντιμετωπίζουν αύξηση των περιπτώσεων καθώς ένα άλλο κύμα τις χτυπάει αλύπητα. Οι λοιμώξεις και οι θάνατοι αυξάνονται σήμερα στην Αργεντινή, την Κολομβία, το Περού, την Κόστα Ρίκα και το Πουέρτο Ρίκο, μεταξύ άλλων. Στη Βραζιλία, ένα κύμα παραλλαγών σημείωσε άνοδο στους θανάτους το Μάρτιο, κορυφώνοντας πάνω από 4.000 την ημέρα.

Αξιοπρόσεκτο επίσης είναι ότι το 2o κύμα της πανδημίας δεν θερίζει μόνο την Ινδία αλλά και σχεδόν όλες τις άλλες χώρες της Νότιας Ασίας, ιδίως στο Πακιστάν και στο Μπαγκλαντές…

Τα νέα είναι ανησυχητικά και από άλλα μέρη του κόσμου, ιδίως από τη Λατινική Αμερική και την Ευρώπη όπου τα συστήματα υγείας καταρρέουν το ένα μετά το άλλο… Παντού ακούς για έλλειψη επαρκούς υποδομής υγειονομικής περίθαλψης, οξυγόνου , φαρμάκων και εμβολίων…

Πιο χαρακτηριστική περίπτωση η Γαλλία. Αφού έχει περάσει ήδη το 2ο κύμα, η χώρα αυτή τη στιγμή μαστίζεται από 3ο κύμα. Ο αριθμός των κρουσμάτων είναι πάνω από 5 εκατομμύρια και ο αριθμός των νεκρών έχει ξεπεράσει τις 100.000, καθιστώντας την, ως την τέταρτη χώρα που πλήττεται περισσότερο στον κόσμο μετά τις ΗΠΑ, την Ινδία και τη Βραζιλία. Η κατάσταση γίνεται επίσης ανησυχητική και σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες , ιδίως στην Ιταλία, την Πολωνία και τη Γερμανία.

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, μια ανθρωπιστική καταστροφή βρίσκεται σε εξέλιξη στη Βραζιλία, σύμφωνα με τους “Γιατρούς Χωρίς Σύνορα” όπου κατηγορείται η κυβέρνηση Μπολσονάρου για μη συντονισμένη απάντηση στο πρόβλημα της Πανδημίας και έλλειψη στρατηγικής. Η πανδημία έχει κοστίσει τη ζωή περισσότερων από 378.000 Βραζιλιάνων και έχει μολύνει πάνω από 14 εκατομμύρια. Ο αριθμός των νεκρών έχει αυξηθεί ξανά τις τελευταίες εβδομάδες. Η κατάσταση είναι ελάχιστα καλύτερη σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής, ιδίως στην Κολομβία και την Αργεντινή.

Γενικό συμπέρασμα : Οι άνθρωποι πληρώνουν ένα τεράστιο τίμημα για τις κακές επενδύσεις των διαφόρων κυβερνήσεων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης.

Τα ταξικά χαρακτηριστικά της πανδημίας- Κάθε φτωχός και η μοίρα του…

Η πανδημία σαφώς και έχει ταξικά χαρακτηριστικά. Στις περισσότερες χώρες , ενώ οι πλούσιοι έχουν την επιλογή να θεραπεύονται στα πιο ακριβά και αποκλειστικά για COVID νοσοκομεία – ή ακόμη και να τους παρέχεται η καλύτερη υγειονομική περίθαλψη στο σπίτι – οι φτωχοί αναγκάζονται να στοιβάζονται σε κρατικά νοσοκομεία που υποχρηματοδοτούνται εδώ και δεκαετίες. Στην Ινδία οι κρατικές δαπάνες για τη δημόσια υγεία είναι από τις χαμηλότερες στον κόσμο.

Αλλά και σε προηγμένες Δυτικές χώρες όπως είναι η Γαλλία που φημίζεται ότι διαθέτει ένα από τα καλύτερα συστήματα κοινωνικής ασφάλισης στον κόσμο, εμφανίζονται σοβαρά προβλήματα και αρρυθμίες κατά την πανδημία.

Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι χώρες που έχουν επιδείξει εφησυχασμό ή απροσεξία στην αντιμετώπιση του COVID-19 πληρώνουν ακριβότερα την νύφη με αύξηση των κρουσμάτων και των θανάτων αλλά και σοβαρό πλήγμα στα Δημόσια Συστήματα Υγείας.

Η Παγκόσμια Τράπεζα και άλλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα ανησυχούν για περιοχές όπου το COVID-19 αυξάνεται για άλλη μια φορά. Το μέγεθος της οικονομικής ζημιάς που προκαλείται από τον ιό θα σημαίνει πολύ μεγαλύτερη περίοδο ανάκαμψης.

Η Λατινική Αμερική αντιπροσωπεύει περίπου το 30% των παγκόσμιων θανάτων από το COVID-19, παρά το γεγονός ότι έχει λιγότερο από το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού. Τα εμβόλια χρειάζονται απεγνωσμένα. Υπάρχει μια ανησυχία μεταξύ των εμπειρογνωμόνων ότι, όσο περισσότερο αυτές οι χώρες δεν έχουν πρόσβαση σε εμβόλια, τόσο πιθανότερο είναι να προκύψει μια παραλλαγή ότι τα σημερινά εμβόλια του κόσμου είναι αναποτελεσματικά στην προστασία τους. Στην Κολομβία, μόνο το 3% περίπου του πληθυσμού έχει εμβολιαστεί πλήρως. Ο αριθμός είναι ακόμη χαμηλότερος στην Ονδούρα, τη Νικαράγουα και τη Βενεζουέλα. Μόνο η Χιλή είναι συγκρίσιμη με τις χώρες με υψηλότερο εισόδημα εκτός της Λατινικής Αμερικής. Συνολικά, ωστόσο, μόνο το 11% περίπου του πληθυσμού της Νότιας Αμερικής έχει λάβει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου.

Το βασικό πρόβλημα είναι η ανθρώπινη συμπεριφορά. Οι επιπτώσεις του COVID-19 στην υγεία, την οικονομία, την εκπαίδευση και τον τρόπο ζωής είναι ακραίες και δεν έχουν τελειώσει ακόμη. Οι λύσεις είναι δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να εφαρμοστούν λόγω της ανθρώπινης επιθυμίας να είναι «ελεύθερες». Ωστόσο, αυτή η ελευθερία μπορεί να είναι δαπανηρή μακροπρόθεσμα.

Το μίλι και τα κύματα…

Και στο σημείο αυτό τίθεται ένα καιρό ερώτημα: Εάν είναι τόσο ζοφερά τα προγνωστικά για το άμεσο μέλλον όπως
περιγράφονται παραπάνω – απόσταγμα της διεθνούς αρθρογραφίας εξειδικευμένων περιοδικών- γιατί εδώ στην Ελλάδα η κυβέρνηση αναπτύσσει την θεωρεία του «τελευταίου μιλίου» ;

Την απάντηση ίσως την αλιεύσουμε μέσα από την αρθρογραφία οικονομικών σχολιαστών που αισιοδοξούν και εκτιμούν ότι σύντομα οι χρηματοπιστωτικές αγορές θα επανέλθουν στην κανονικότητα…

Όμως η ίδια η ζωή τους διαψεύδει ! Η πανδημία όχι μόνο δεν έχει τελειώσει αλλά επιταχύνεται παγκοσμίως και τα χειρότερα ίσως βρίσκονται μπροστά μας όπως υπογραμμίζει η τραγωδία στην Ινδία.

Ο παγκόσμιος αριθμός θανάτων πέρασε 3 εκατομμύρια τον Απρίλιο και το COVID-19 έχει πλέον σκοτώσει περισσότερους ανθρώπους από τις περισσότερες άλλες ιογενείς επιδημίες του 20ού και 21ου αιώνα. Ενώ χώρες όπως το Ισραήλ, οι ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο μπορεί τώρα να βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση λόγω της ταχύτητας που ανέπτυξαν τα εμβολιαστικά τους προγράμματα , ωστόσο ο εβδομαδιαίος αριθμός των νέων κρουσμάτων σχεδόν διπλασιάστηκε παγκοσμίως τους τελευταίους δύο μήνες, πλησιάζοντας το υψηλότερο ποσοστό μέχρι στιγμής κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Ακόμη και στον βιομηχανικό κόσμο, η Ευρώπη συνεχίζει να πλήττεται σκληρά και τον Απρίλιο πέρασε το ζοφερό πήχη του ενός εκατομμυρίου καταγεγραμμένων θανάτων. Όπως προειδοποίησαν οι ειδικοί στον τομέα της υγείας, η κατάσταση είναι πιο ανησυχητική στις αναδυόμενες αγορές, επειδή πολλές από αυτές τις χώρες είναι πολύ λιγότερο προχωρημένες με την εφαρμογή εμβολιασμών.

Τις μέρες που ο Έλληνας πρωθυπουργός δήλωνε περιχαρής ότι βρισκόμαστε το τελευταίο μίλι της ταλαιπωρίας , ο επικεφαλής της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας, Tedros Adhanom Ghebreyesus, τον περασμένο Απρίλιο, έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου προειδοποιώντας ότι η σύγχυση και ο εφησυχασμός δίνουν την δυνατότητα στον COVID να αναπτύσσεται «εκθετικά». Και πρόσθετε με αυστηρό τόνο ότι : «Η πανδημία απέχει πολύ από το τέλος, αλλά θα μπορούσε ακόμη να τεθεί υπό έλεγχο σε μήνες με αποδεδειγμένη δημόσια υγεία μέτρα». Εκτός από τη λήψη εμβολίων, ζήτησε μέτρα όπως η χρήση μάσκας για την αντιστροφή της πορείας της πανδημίας, προσθέτοντας ότι «οι μονάδες εντατικής θεραπείας σε πολλές χώρες ξεχειλίζουν και οι άνθρωποι πεθαίνουν κάτι που θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί εάν τηρούνταν τα μέτρα ».

Η τρέχουσα κατάσταση δεν είναι απλώς κοινωνικά άδικη, αλλά μπορεί να αποδειχθεί αυτοκαταστροφική δεδομένης της προοπτικής μεταλλάξεων όπως αυτές που παρατηρούνται στην Ινδία.

Το δεύτερο στοιχείο της κρίσης είναι το οικονομικό δεδομένης της καταστροφικής επίδρασης στις οικονομίες από την Α ´ περίοδο της πανδημίας. Για να μειώσει την ακραία ανισότητα, ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες προέτρεψε τις κυβερνήσεις να επιβάλουν «φόρο αλληλεγγύης» στους πλουσιότερους ανθρώπους που κέρδισαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας.

Πολλές χώρες σχεδιάζουν ήδη αύξηση φόρων. Για παράδειγμα, η κυβέρνηση του Μπάιντεν σχεδιάζει την πρώτη σημαντική ομοσπονδιακή αύξηση των φόρων στις ΗΠΑ σε αυτούς που κερδίζουν περισσότερα από 400.000 δολάρια ετησίως , ενώ η Αργεντινή έχει ήδη συμφωνήσει να εισαγάγει μια εφάπαξ εισφορά στους πλούσιους.

Ο άλλος τομέας δράσης είναι οι προσπάθειες των ΗΠΑ να αλλάξουν τον τρόπο φορολόγησης των παγκόσμιων εταιρειών. Στην πραγματικότητα να υπάρξει παγκοσμίως ένας ελάχιστος συντελεστής φόρου εταιρειών. Αυτό είναι μια από τις επείγουσες μεταρρυθμίσεις της διοίκησης Μπάιντεν, καθώς εν συνεχεία σκοπεύει να αυξήσει τους φόρους των αμερικανικών εταιρειών και θα ήθελε να αποτρέψει την μαζική μετακίνηση τους σε άλλους φορολογικούς παραδείσους.

Βεβαίως πέραν από την φορολόγηση των πλουσίων οικονομολόγοι διαφόρων Σχολών καταθέτουν τις δικές τους προτάσεις με επικρατέστερη την μείωση του ΦΠΑ ως αντιβιοτικό για την επανεκκίνηση της οικονομίας μετά την πανδημία.

Σύμφωνα με την πρόταση αυτή οι επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο έχουν πληγεί σοβαρά από την πανδημία του κορονοϊού. Οι επιχειρήσεις αποτελούν τη ζωηρή πηγή οποιασδήποτε οικονομίας και δεν πρέπει να πνίγονται από το βάρος των φόρων και του ΦΠΑ.

Εκείνοι που αντιμετωπίζουν απώλειες στο τρέχον κλίμα της πανδημίας θα πρέπει να μπορούν να αφαιρούν τις απώλειες έναντι των κερδών όταν η κατάσταση βελτιώνεται και να μην παρασύρεται από τους φόρους.

Ωστόσο, για πολλές εταιρείες και επιχειρήσεις, που έκλεισαν και βρίσκονται υπό την απειλή του οριστικού λουκέτου η της συρρίκνωσης.

Σε κανονικές περιόδους, ο ΦΠΑ λειτουργεί ως ζωτικό εργαλείο για την ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας και τη διατήρηση των τροχών της αγοράς, μεταφέροντας τον φόρο κατανάλωσης σε κάθε στάδιο της αλυσίδας εφοδιασμού από την παραγωγή στον τελικό καταναλωτή.

Σε περιόδους οικονομικής ύφεσης, η μεταρρύθμιση του συστήματος ΦΠΑ με τη μείωση ή την απόσυρσή του – τουλάχιστον προσωρινά – είναι η προσέγγιση που ακολουθούν οι ανεπτυγμένες χώρες με ισχυρές οικονομικές δομές. Είναι ένας από τους βασικούς τρόπους με τους οποίους οι κυβερνήσεις μπορούν να υποστηρίξουν τους διάφορους οικονομικούς τομείς και να βοηθήσουν στην αποκατάσταση των κανονικών επιχειρηματικών δραστηριοτήτων έως ότου αντιμετωπιστεί πλήρως το ξέσπασμα του ιού.

Η προσωρινή μείωση των συντελεστών ΦΠΑ μπορεί να τονώσει σημαντικά τη ζήτηση των καταναλωτών, ειδικά όταν εφαρμόζεται σε ορισμένους τομείς, όπως τα τρόφιμα, η φιλοξενία και ο τουρισμός.

Αυτό το προσωρινό μέτρο φέρει το όνομα: “Φτυάρι”.

Αυτό λειτουργεί με την παροχή βραχυπρόθεσμης ώθησης στην οικονομία αφήνοντας περισσότερο διαθέσιμο εισόδημα στα χέρια των ανθρώπων, χάρη στον ΦΠΑ. Αυτό έχει το θετικό αποτέλεσμα να προσφέρει κίνητρο στους πελάτες να προωθήσουν τις αγορές που σκέφτονται αντί να τις αναβάλουν – στο λεγόμενο “φαινόμενο υποκατάστασης” – επειδή μπορούν να επωφεληθούν από τις προσωρινές χαμηλότερες τιμές που προσφέρονται.

Τα προαναφερθέντα αποτελέσματα εισοδήματος και υποκατάστασης των περικοπών ΦΠΑ συνεργάζονται, με πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα. Επειδή οι άνθρωποι τείνουν να ξοδεύουν περισσότερα, αυτό οδηγεί άμεσα σε περισσότερα προϊόντα, εργασία ή υπηρεσίες που απαιτούνται από τις επιχειρήσεις που προσφέρουν αυτές τις εκροές, πράγμα που οδηγεί φυσικά σε περισσότερη δημιουργία θέσεων εργασίας, απασχόληση και κέρδη σε όλους, πράγμα που οδηγεί και πάλι σε περισσότερες δαπάνες με θετικό κύκλος. Ο καθένας μπορεί φυσικά να δει γιατί αυτό θα ήταν επωφελές σε μια κατάσταση όπου η αγορά εργασίας εξακολουθεί να επιστρέφει στα πόδια της μετά την καταστροφή που ήταν το 2020.

Μια προσωρινή μείωση του ΦΠΑ – εκτιμούν ότι – μπορεί να λειτουργήσει αποτελεσματικά, ειδικά όταν εταιρείες και υπηρεσίες μπορούν να καλύψουν την πρόσθετη ζήτηση για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες τους (λόγω μειωμένων τιμών). Ως επιχείρημα φέρνουν το γεγονός ότι σε πολλά μέρη όπως το Ντουμπάι και το Λονδίνο, σε περίπτωση άρσης καραντίνας ή περιορισμών κίνησης, οι αγοραστές επέστρεψαν σε μια φρενίτιδα «εκδίκηση αγοράς» για να αντισταθμίσουν την αντιληπτή απώλεια ελέγχου επί των επιλογών των καταναλωτών τους και συνήθειες αγορών κατά την περίοδο των περιορισμών. Με αυτόν τον τρόπο, οι περικοπές ΦΠΑ και τα ήδη υπάρχοντα πακέτα ερεθίσματος μπορούν να λειτουργήσουν καλά μαζί, συμβάλλοντας στην ενίσχυση της οικονομίας που επηρεάζεται από την παρατεταμένη πανδημία

Επιπλέον όλες σχεδόν οι χώρες παρουσιάζουν προγράμματα επιδοτήσεων :

• Η Αυστρία και η Ουγγαρία πληρώνουν μισθούς εργαζομένων και μέρος των αναμενόμενων εισοδημάτων σε επιχειρήσεις που επηρεάζονται από το COVID-19. Η Αυστρία εισήγαγε μέτρα στήριξης σε τομείς που πλήττονται σοβαρά από την πανδημία, όπως ο τουρισμός. Ένα πακέτο δανείου 100 εκατομμυρίων ευρώ (120 εκατομμύρια δολάρια) ήταν διαθέσιμο για ξενοδοχεία που υπέστησαν μείωση των πωλήσεων περισσότερο από 15%. Η ουγγρική κυβέρνηση επιχορήγησε το 70% των μη αμειβόμενων μισθών του ιδιωτικού τομέα. Η Βουδαπέστη επέστρεψε επίσης ξενοδοχεία για το 80 τοις εκατό των κρατήσεων που έγιναν για τον Οκτώβριο και το Νοέμβριο του 2020, υπό την προϋπόθεση ότι διατηρήθηκαν όλοι οι εργαζόμενοι. Για εστιατόρια και εγκαταστάσεις αναψυχής, το κράτος κάλυψε τους μισούς μισθούς των εργαζομένων.

• Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου επέτρεψε την αναβολή των πληρωμών ΦΠΑ μεταξύ 20 Μαρτίου και 30 Ιουνίου του περασμένου έτους κατά την επιλογή του φορολογουμένου, με τα αναβαλλόμενα ποσά να καταβληθούν έως τις 31 Μαρτίου 2021. Ως μέρος των μέτρων οικονομικής τόνωσης, η κυβέρνηση ξεκίνησε Σχέδιο δανεισμού διακοπών επιχειρήσεων Coronavirus. Αυτό επέτρεψε στις επιχειρήσεις του Ηνωμένου Βασιλείου να δανείζονται άτοκες για 12 μήνες βάσει του κύκλου εργασιών τους, με την κυβέρνηση να εγγυάται στους δανειστές το 80% κάθε δανείου και να καλύπτει το κόστος των πρώτων 12 μηνών τόκων. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου κατέβαλε επίσης τους μισθούς των εργαζομένων που δεν μπορούσαν να εργαστούν λόγω της πανδημίας, καταβάλλοντας έως και 80% των μισθών του προσωπικού εάν οι εργοδότες τους τους διατηρούσαν, μέχρι 2.500 £ (3.473 $) το μήνα. Αυτή η ριζοσπαστική κίνηση προστάτευε εκατομμύρια ανθρώπους από το να απολυθούν λόγω της κρίσης.

• Οι ΗΠΑ συνέχισαν την πολιτική τους να δίνουν μηνιαίους ελέγχους ανεργίας σε άτομα που δεν έχουν δουλειά. Αν και τέτοια μέτρα ενδέχεται να μην είναι πρακτικά σε χώρες όπου δεν επιβάλλεται φόρος εισοδήματος, οι κυβερνήσεις μπορούν ακόμη να βοηθήσουν τις τοπικές οικονομίες και τον ιδιωτικό τομέα τους, λαμβάνοντας την πίεση του φόρου επί των πωλήσεων ή του ΦΠΑ από τις επιχειρήσεις και τους τελικούς καταναλωτές.

Σε τελική ανάλυση, εάν η πανδημία μάς έχει διδάξει ένα πράγμα, είναι ότι όλοι πρέπει να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον και να συνεργαστούμε για να περάσουμε από μια κρίση.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής οφείλουν να ενεργούν σε ένα βασικό μάθημα της πανδημίας – ότι κανείς δεν είναι ασφαλής έως ότου όλοι είναι ασφαλείς.

(Ο Δήμος Βερύκιος είναι δημοσιογράφος)

ΠΗΓΗ


ΠΑΣΚΚΕΔΙ

Πανελλήνιο Σωματείο Καταστημάτων και Καταναλωτών Εστίασης και Διασκέδασης. Εξειδικευμένο portal ενημέρωσης για τον κλάδο της Εστίασης και τους καταναλωτές.


ΚΑΛΕΣΤΕ ΜΑΣ