Η σκοτεινή πλευρά του delivery

5 Ιουνίου, 2021
delivery (2)
Τα δικαιώματα των απασχολούμενων σε ευέλικτες μορφές προσωρινής εργασίας, όπως είναι το delivery, προβληματίζουν όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και την ΕΕ και τις ΗΠΑ. Τέσσερις εργαζόμενοι σε πλατφόρμες παράδοσης τροφίμων και φαγητού μιλάνε στο inside story για την κατάσταση που επικρατεί στην αγορά εργασίας.

Ο Μάρτι Γουολς, υπουργός Εργασίας των ΗΠΑ, δήλωσε πρόσφαταEXCLUSIVE U.S. Labor Secretary supports classifying gig workers as employees | Reuters πως οι εργαζόμενοι στην gig economy Gig Economy Definition | Investopedia –που επιτρέπει ευέλικτες μορφές προσωρινής εργασίας, όπως είναι αυτή που παρέχεται από εταιρείες παράδοσης τροφίμων και φαγητού– «σε πολλές περιπτώσεις» πρέπει να αντιμετωπίζονται ως υπάλληλοι και όχι ως ανεξάρτητοι ανάδοχοι έργου (ελεύθεροι επαγγελματίες). Με τη σειρά της η ισπανική κυβέρνηση –γιατί η gig economy δεν είναι αποκλειστικό προνόμιο των ΗΠΑ– επικύρωσεSpain passes landmark gig economy law | Personnel Today στις 11 Μαΐου βασιλικό διάταγμα για τη διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων των ατόμων που ασχολούνται σε υπηρεσίες παράδοσης που προσφέρονται από τις ψηφιακές πλατφόρμες.

Με δυο λόγια

Βάσει αυτού του διατάγματος, οι εταιρείες παράδοσης τροφίμων και φαγητού που εδρεύουν στη χώρα έχουν διορία τριών μηνών, δηλαδή έως τις αρχές Αυγούστου, για να συμμορφωθούν με τα νέα δεδομένα. Η διάταξη ορίζει ότι τα άτομα που παρέχουν υπηρεσίες που περιλαμβάνουν την παράδοση οποιουδήποτε καταναλωτικού προϊόντος ή εμπορεύματος, θα θεωρούνται υπάλληλοι. «Ο κανονισμός που εγκρίθηκε σήμερα […] μας φέρνει στο προσκήνιο μιας τεχνολογικής αλλαγής που δεν μπορεί να αφήσει πίσω τα εργασιακά δικαιώματα», δήλωσεGig-economy riders in Spain must become staff within 90 days under new rule | Thomson Reuters Foundation News η υπουργός Εργασίας Γιολάντα Ντίαζ.

1 στους 10 εργαζόμενους στην ΕΕ απασχολείται στη gig economy

Οι ψηφιακές πλατφόρμες, που έχουν πενταπλασιαστεί την τελευταία δεκαετία, έχουν επιφέρει τεκτονικές αλλαγές στην αγορά εργασίας, αναφέρειDigital labour platforms | International Labour Organization ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας (ILO).

Πρόκειται για τον μεγαλύτερο μετασχηματισμό που έχει συντελεστεί τις τελευταίες δεκαετίες στις σχέσεις μεταξύ εργοδότη και εργαζομένου. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι τελευταίοι σχετίζονται με την έλλειψη πρόσβασης στην κοινωνική ασφάλιση –οι περισσότεροι δεν ασφαλίζονται από τις πλατφόρμες– την ελευθερία του συνεταιρίζεσθαι και τα συλλογικά διαπραγματευτικά δικαιώματα. Οι μισοί από τους εργαζόμενους αυτούς κερδίζουν λιγότερα από 2 δολάρια ανά ώρα, με το εύρος του ωρομισθίου να κυμαίνεται από 0,9 έως 3,5 δολάρια.

 

 

Αλλά αυτό δεν είναι το μοναδικό πρόβλημα. Τρεις στους τέσσερις, δηλαδή ποσοστό 74% που δουλεύει στις πλατφόρμες, δήλωσε ότι αισθάνεται αγχωμένο από τις συνθήκες εργασίας. Αυτό συνδέεται με τις χαμηλές οικονομικές απολαβές, τις ώρες απασχόλησης, τον κίνδυνο τραυματισμού, την κυκλοφοριακή συμφόρηση και την πίεση για γρήγορη παράδοση της παραγγελίας. Η πίεση αυτή γίνεται ακόμη πιο έντονη από τη δυνατότητα παρακολούθησης, σε πραγματικό χρόνο, τόσο από τις πλατφόρμες όσο και από τους πελάτες, της τοποθεσίας όπου βρίσκεται ο «ντελιβεράς» ανά πάσα στιγμή.

Την ίδια στιγμή το 89% αυτών που απασχολούνται στις παραδόσεις ανέφεραν ότι ανησυχούν συχνά για την οδική ασφάλεια, τις κλοπές και τη σωματική τους ακεραιότητα. Ποσοστό 21%, δηλαδή ένας στους πέντε, ανάφερε ότι τραυματίστηκε ή είχε ατύχημα εν ώρα εργασίας. Πάνω από οκτώ στους δέκα δηλώνουν πως οι πλατφόρμες δεν λαμβάνουν μέτρα για την πρόληψη κινδύνων στον χώρο εργασίας.

Αυτή είναι η κατάσταση σε παγκόσμιο επίπεδο, όπως την χαρτογράφησε ο ILO. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση ένας στους δέκα εργαζόμενους (ποσοστό 11%) έχει δηλώσει ότι έχει εργαστεί κάποια στιγμή στην gig economy για λογαριασμό διαδικτυακής πλατφόρμας, όπως είναι π.χ. η Uber ή η Deliveroo. Πρόκειται για σημαντικό αριθμό εργατικού δυναμικού, για τον οποίον πλέον η ΕΕ δεν μπορεί να κάνει τα στραβά μάτια. Τη στιγμή μάλιστα που αρκετά δικαστήρια έχουν δικαιώσει εργαζόμενους που απασχολούνται σε διαδικτυακές πλατφόρμες, αναγνωρίζοντάς τους δικαιώματα αντίστοιχα με εκείνα που έχουν οι μισθωτοί υπάλληλοι.

Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκτυο Δικηγόρων, στην Ιταλία οι αρχές αποφάνθηκανTaken for a Ride: Litigating the Digital Platform Model | International Lawyers Assisting Workers Network ότι οι ταχυμεταφορείς είναι υπάλληλοι και όχι ανεξάρτητοι εργαζόμενοι και έχουν επιβάλει πρόστιμα στις Uber Eats, Glovo, Just Eat και Deliveroo ύψους 733 εκατ. ευρώ. Ισπανικό δικαστήριο δικαίωσεCourts close in on gig economy firms globally as workers seek rights | The Guardian οδηγούς της εταιρείας παράδοσης τροφίμων Glovo, καθώς έκρινε πως ήταν υπάλληλοί της.

 

Υπό αυτήν την πίεση, στις 24 Φεβρουαρίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ξεκίνησε διαβούλευσηΠροστασία των ατόμων που εργάζονται σε πλατφόρμες: Η Επιτροπή εγκαινιάζει το πρώτο στάδιο διαβούλευσης με τους κοινωνικούς εταίρους | Ευρωπαϊκή Επιτροπή με τους ευρωπαίους κοινωνικούς εταίρους για τα άτομα που εργάζονται σε ψηφιακές πλατφόρμες εργασίας. Η πρώτη φάση αυτής της διαβούλευσης θα διαρκούσε έξι εβδομάδες. Μέχρι στιγμής δεν έχει υπάρξει κάποιο νεότερο για την τύχη της. Πάντως η ΕΕ σκοπεύει έως το τέλος του έτους να νομοθετήσει επί του θέματος. Το ερώτημα είναι τι θα νομοθετήσει;

Από τις δηλώσειςRemarks by Executive Vice-President Margrethe Vestager on the first-stage consultation of European social partners on possible action addressing the challenges related to working conditions in platform work | European Commission πάντως της Μαργκρέτε Βεστάνγκερ, Επιτρόπου Ψηφιακών Τεχνολογιών της ΕΕ, ότι «οι πλατφόρμες μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους να βρουν νέες θέσεις εργασίας και να διερευνήσουν νέες επιχειρηματικές ιδέες» και «πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι νέες αυτές μορφές εργασίας παραμένουν βιώσιμες και δίκαιες», αντιλαμβανόμαστε ότι η ΕΕ δεν σκοπεύει να «θέσει τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων». Αντιθέτως διαφαίνεται ότι θα πάει σε μια προσέγγιση τύπου ίσων αποστάσεων.

Η περίπτωση της Ελλάδας και το άρθρο 67

Πως σκοπεύει να αντιμετωπίσει η Ελλάδα την gig economy, που δεν αφορά μόνο τους ντελιβεράδες, αλλά και υδραυλικούς, ηλεκτρολόγους, οδηγούς ταξί, καθηγητές, κ.ά.; Στις προθέσεις του αρμόδιου υπουργού Κώστα Χατζηδάκη, όπως ο ίδιος δήλωσε μετά τη συνάντησηΣυνάντηση Χατζηδάκη με διανομείς για τα προβλήματα του κλάδου του delivery | Capital που είχε με εργαζόμενους σε αυτόν τον κλάδο, είναι να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι, χωρίς παράλληλα να προκληθούν προβλήματα στις επιχειρήσεις που δουλεύουν.

Πως μεταφράζεται αυτό στην πράξη; Στα άρθρα 67-72 του νέου εργασιακού νομοσχεδίου που αφορά τις ψηφιακές πλατφόρμες και τους απασχολούμενους σε αυτές, το οποίο βρίσκεταιΤο σχέδιο νόμου του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων από τα μέσα Μαΐου σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση, περιλαμβάνονται διατάξεις, μέσω των οποίων αναγνωρίζεται το δικαίωμα των συλλογικών συμφωνιών, της απεργίας και της σύστασης οργανώσεων.

Οι διατάξεις του υπό διαβούλευση νομοσχεδίου
Σύμφωνα με τις προτεινόμενες διατάξεις προβλέπονται τα εξής:

  1. Οι συνεργατικές ψηφιακές πλατφόρμες συνδέονται με τους παρόχους υπηρεσιών με συμβάσεις εξαρτημένης εργασίας ή συμβάσεις ανεξάρτητων υπηρεσιών ή έργου.
  2. Η σύμβαση μεταξύ συνεργατικής ψηφιακής πλατφόρμας και παρόχου υπηρεσιών τεκμαίρεται ότι δεν είναι εξαρτημένης εργασίας, εφόσον ο πάροχος υπηρεσιών δικαιούται, βάσει της σύμβασης του, σωρευτικά:

α) Να χρησιμοποιεί υπεργολάβους ή υποκατάστατους για να παρέχουν τις υπηρεσίες που έχει αναλάβει να προσφέρει. Η προϋπόθεση αυτή πληρούται, ακόμη κι αν η συνεργατική ψηφιακή πλατφόρμα αξιώνει οι υπεργολάβοι και υποκατάστατοι του παρόχου υπηρεσιών να έχουν υποβληθεί σε εκπαίδευση ή και να φέρουν στολή ή και να τηρούν τους όρους υγιεινής και ασφάλειας ή και να έχουν τύχει των κατάλληλων εξετάσεων υγείας και γενικότερα να συμμορφώνονται προς τους γενικούς όρους παροχής υπηρεσιών, υγιεινής και ασφάλειας που ισχύουν για τους παρόχους υπηρεσιών που συνδέονται συμβατικώς με τη συγκεκριμένη πλατφόρμα.

β) Να επιλέγει τα διάφορα έργα που η συνεργατική ψηφιακή πλατφόρμα του προτείνει να αναλάβει ή να θέτει μονομερώς ο ίδιος τον μέγιστο αριθμό τέτοιων έργων που εκάστοτε θα αναλαμβάνει, ο οποίος μπορεί και να μεταβάλλεται, υπό την προϋπόθεση ότι πάντοτε καθορίζεται μονομερώς από τον ίδιο.

γ) Να παρέχει τις ανεξάρτητες υπηρεσίες του προς οποιονδήποτε τρίτο ή να εκτελεί έργα για οποιονδήποτε τρίτο, συμπεριλαμβανομένων ανταγωνιστών της συνεργατικής ψηφιακής πλατφόρμας.

δ) Να καθορίζει ο ίδιος τον χρόνο παροχής των υπηρεσιών του, εντός δεδομένων χρονικών πλαισίων, προσαρμόζοντάς τον στις προσωπικές του ανάγκες και όχι με βάση τα συμφέροντα της συνεργατικής ψηφιακής πλατφόρμας. Η προϋπόθεση αυτή πληρούται, ακόμη κι αν η ζήτηση υπηρεσιών μέσω της συνεργατικής ψηφιακής πλατφόρμας είναι αυξημένη σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας, ημέρες της εβδομάδας, εβδομάδες του μήνα ή και μήνες του έτους, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται κατ’ ανάγκη δεδομένα χρονικά πλαίσια, εντός των οποίων ο πάροχος καθορίζει μονομερώς τον χρόνο παροχής των υπηρεσιών του.

Eργαζόμενοι μιλάνε στο inside story

Ποια όμως είναι η κατάσταση σήμερα στην Ελλάδα; Το inside story μίλησε με τέσσερις διανομείς φαγητού που συνεργάζονται με τις δύο μεγαλύτερες, διεθνών συμφερόντων, ψηφιακές πλατφόρμες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα.

Ο Κώστας και ο Νίκος είναι ενοικιαζόμενοι εργαζόμενοι στη μία πλατφόρμα με τρίμηνη σύμβαση, ενώ ο Πέτρος και ο Φώτης δουλεύουν με παραστατικό παρεχόμενων υπηρεσιώνΕΦΚΑ: Τι ισχύει για όσους αμείβονται με παραστατικά παρεχόμενων υπηρεσιών | Ναυτεμπορική (πρώην τίτλος κτήσης) στη δεύτερη.

Ο Πέτρος, 40 ετών σήμερα, που ξεκίνησε να παρέχει τις υπηρεσίες του στην πλατφόρμα με την οποία συνεργάζεται από την πρώτη ημέρα που εκείνη ξεκίνησε τη δραστηριότητά της στην Ελλάδα, δηλώνει ικανοποιημένος με το μοντέλο εργασίας που προσφέρει αυτή.

«Για να ξέρεις, για εμένα είναι ονειρικό. Δουλεύω όσες ώρες θέλω και όποτε θέλω. Δεν με υποχρεώνει (σ.σ.: η πλατφόρμα) να δουλέψω παραπάνω. Και δεν έχω ούτε αγγαρείες, όπως οι διανομείς που εργάζονται σε εστιατόρια και καφέ».

Η εικόνα του delivery μοιάζει όλο και λιγότερο με αυτήν, καθώς πλέον λίγοι διανομείς είναι υπάλληλοι των καταστημάτων για τα οποία εργάζονται. [Βασίλης Παπαδόπουλος/Eurokinissi]

Πόσα μπορεί να βγάλει ένας ντελιβεράς σαν τον Πέτρο που έχει επιλέξει να εργάζεται part time; «Η πληρωμή συνδέεται με τις πόσες παραγγελίες θα πας. Η εταιρεία έχει flat rate 2,5-3 ευρώ το κομμάτι. Οπότε όσες περισσότερες παραγγελίες παραδώσω, τόσα περισσότερα χρήματα θα βγάλω». Και συμπληρώνει «στην πλατφόρμα που συνεργάζομαι πηγαίνεις αν θέλεις να δουλέψεις και πληρώνεσαι αν είσαι εργατικός. Υπάρχουν συνάδελφοι που αγοράσαν σκούτερ 4.000 ευρώ, επενδύοντας στη δουλειά τους, με τα λεφτά που έβγαλαν».

Ο ίδιος παραδέχεται πάντως πως όταν η συγκεκριμένη πλατφόρμα πρωτοεμφανίσθηκε στην Ελλάδα έδινε καλύτερα χρήματα, με τη μορφή bonus. Στις 30 παραδόσεις έπαιρνε έξτρα 10 ευρώ. «Τα χρήματα ήταν διαστημικά. Σε ένα τετράωρο έβγαζα 50 ευρώ. Αυτό το bonus, που δόθηκε για να προσελκύσει ντελιβεράδες, κόπηκε στην πορεία. Όμως μέχρι στιγμής, και λέω μέχρι στιγμής γιατί δεν ξέρω τι θα γίνει αύριο, είμαι ικανοποιημένος».

«Η εταιρεία είναι ξεκάθαρη από την αρχή που κάνεις το σεμινάριο. Δεν υπάρχουν μικρά γράμματα στη σύμβαση που υπογράφεις και στις πληρωμές είναι τυπική. Τα χρήματα φθάνουν στην ώρα τους από το εξωτερικό, εν αντιθέσει με κάποιες άλλες περιπτώσεις, όπου τα χρήματα, από τα βόρεια προάστια μέχρι το κέντρο της Αθήνας, καθυστερούσαν να φθάσουν 18 ημέρες» λέει.

Ο Πέτρος αναφέρει επίσης πως δεν υποχρεούται να πάει μια παραγγελία αν η απόσταση είναι υπερβολικά μεγάλη, π.χ. από το κέντρο της Αθήνας στον Πειραιά, «όπως συμβαίνει σε άλλες πλατφόρμες». Όπως λέει στο inside story, έχει τη δυνατότητα να αρνηθεί την παραγγελία την οποία λαμβάνει μέσω εφαρμογής από έναν αλγόριθμο.

Τι γίνεται όμως με την ασφάλισή του και πως καλύπτεται κάποιος που εργάζεται με τίτλο κτήσης, ούτε καν δηλαδή είναι ελεύθερος επαγγελματίας, σε περίπτωση που αρρωστήσει; Ο Πέτρος, που έχει σπουδάσει τουριστικές επιχειρήσεις στην Πάτρα, εκτός από ντελιβεράς, όπως λέει στο inside story, εργάζεται κι αλλού, όπου είναι ασφαλισμένος. Βέβαια, το τελευταίο διάστημα η πλατφόρμα του δίνει τη δυνατότητα στους συνεργαζόμενους ντελιβεράδες να έχουν ιδιωτική ασφάλιση. Ο ίδιος, μέχρι στιγμής, δεν έχει κάνει χρήση αυτής της δυνατότητας.

Ο αντίλογος

Για τον Φώτη το «θαύμα» κράτησε τρεις ημέρες μόνο. Όπως διευκρινίζει «τα bonus που έδινε η εταιρεία σταδιακά μειώθηκαν, οι απαιτήσεις της δουλειάς αυξήθηκαν και οι “όροι της συνεργασίας” πήραν μια περίεργη τροπή, με την εισαγωγή συστημάτων αξιολόγησης και κυρώσεις προς τον εργαζόμενο “συνεργάτη”». Επιπλέον όπως σημειώνει «η αμοιβή που προσφέρει αυτή τη στιγμή η πλατφόρμα δεν είναι νομοθετικά κατοχυρωμένη όπως ο βασικός μισθός. Μπορεί δηλαδή να αλλάξει ανά πάσα στιγμή, όποτε το θελήσει η επιχείρηση».

Ένα ακόμη πρόβλημα σε αυτό το εργασιακό περιβάλλον, είναι κατά τον ίδιο οι αξιολογήσεις – και μάλιστα με βαθμολογία. Όπως λέει, «η βαθμολογία πρέπει να διατηρείται στο 4,75/5. Όπως αναφέρεται στο εγχειρίδιο που παρέχει η εταιρεία, μετά την ολοκλήρωση μιας παραγγελίας, ο πελάτης έχει τη δυνατότητα να βαθμολογήσει τη διανομή, με τη βαθμολόγηση αυτή να αποτελεί ένα από τα βασικά κριτήρια αξιολόγησης της δουλειάς μας από την επιχείρηση. Δυστυχώς, εάν θέλουμε να είμαστε ειλικρινείς, πρέπει να παραδεχτούμε πως υψηλή βαθμολογία σημαίνει πως με παίρνει μπάλα η δουλειά, παραβιάζω τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας και από τη βιασύνη παίζω την ζωή μου κορώνα-γράμματα».

Αν ο Φώτης θέλει να έχει τη δυνατότητα να αναλαμβάνει παραγγελίες με μετρητά, υποχρεούται να παρέχει εγγύηση 200 ευρώ στην πλατφόρμα, ενώ αν κάνει κάποιο λάθος με βάση το εγχειρίδιο της εταιρείας, «τότε μπορεί η πλατφόρμα να με “αποσυνδέσει” για 2-3 μέρες ή ακόμη και να τερματίσει τη συνεργασία» υποστηρίζει.

 

Ο Κώστας και ο Νίκος εργάζονται στην αντίπαλη πλατφόρμα. Ο Κώστας, 39 ετών, με σπουδές μηχανολόγου, κάνει αυτό το επάγγελμα από το 2017 και χαρακτηρίζει την κατάσταση που επικρατεί στο delivery γενικότερα ως εργασιακή ζούγκλα. Ο ίδιος όπως και ο Κώστας είναι ενοικιαζόμενος εργαζόμενος με τριμηνιαία σύμβαση στη συγκεκριμένη πλατφόρμα, έχει προσληφθεί από πολυεθνική εργολαβική εταιρεία ανεύρεσης προσωπικού και πληρώνεται με τον κατώτατο μισθό.

Όπως λέει ο Κώστας, «οι “συνεργάτες” στις πλατφόρμες ζουν μέσα στην πλήρη επισφάλεια, χωρίς σταθερό μισθό, πληρώνονται με τα κομμάτια που θα παραδώσουν, χωρίς δικαίωμα στα βασικά όπως η ασφάλιση, αποζημίωση σε περίπτωση ατυχήματος, ταμείο ανεργίας και έξοδα για το μηχανάκι, το κράνος, τα γάντια, κ.λπ.».

Ανασφάλεια όμως, όπως παραδέχεται ο ίδιος, υπάρχει και για όσους έχουν σχέση εξαρτημένης εργασίας, δηλαδή παίρνουν μισθό, ένσημα, αποζημίωση 15% για το μηχανάκι όπως προβλέπει ο νόμος 4611/2019ΦΕΚ 73/Α’/2019. Αφενός γιατί δεν είναι εργαζόμενοι στην πλατφόρμα αλλά ενοικιαζόμενοι σε αυτήν και αφετέρου διότι οι συμβάσεις, στην καλύτερη περίπτωση, είναι τρίμηνες. «Υπάρχουν περιπτώσεις ντελιβεράδων που δουλεύουν με εβδομαδιαίες συμβάσεις», λέει.

Για τον Κώστα και τον Νίκο οι ντελιβεράδες, εντός ή εκτός ψηφιακών πλατφορμών, δουλεύουν σε συνθήκες Μεσαίωνα. «Η κατάσταση που επικρατεί εδώ και αρκετά χρόνια είναι εργασιακή ζούγκλα. Οι περισσότεροι συνάδελφοι δουλεύουν 8-12 ώρες, 6 ή 7 ημέρες την εβδομάδα, πληρώνονται 3,5-4,5 ευρώ την ώρα, χωρίς να καλύπτεται τίποτε άλλο. Δηλαδή βραδινά, αργίες, Κυριακές, ημέρες δηλαδή που κατά βάση έχει περισσότερη δουλειά» λέει στο inside story o Κώστας. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι μαγαζάτορες στην καλύτερη περίπτωση βάζουν στους εργαζόμενούς τους πέντε 4ωρα ένσημα την εβδομάδα. «Αυτό», συμπληρώνει ο Νίκος, «είναι το καλό σενάριο. Η σύνηθης πρακτική είναι δύο με τρία 3ωρα ένσημα τον μήνα».

Και το κενό γράμμα της νομοθεσίας

Θεωρητικά, αν όχι όλα πάντως αρκετά από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ντελιβεράδες θα μπορούσαν να αντιμετωπισθούν αν εφαρμοζόταν η νομοθεσία. Όπως ο νόμος 4611/2019ΦΕΚ 73/Α’/2019, που παραμένει κενό γράμμα στις περισσότερες περιπτώσεις. Με βάση τον νόμο, στους εργαζόμενους που χρησιμοποιούν μοτοποδήλατο ή μοτοσικλέτα δικής τους ιδιοκτησίας, ο εργοδότης πρέπει να καταβάλλει πρόσθετη μηνιαία αποζημίωση χρήσης και συντήρησης του οχήματος, που ισούται τουλάχιστον με το 15% του νόμιμου κατώτατου μηνιαίου μισθού ή της αντίστοιχης προκύπτουσας αναλογίας σε περίπτωση μερικής απασχόλησης.

Εκτός από αυτό, ο εργοδότης θα πρέπει να εφοδιάζει τους ντελιβεράδες και τα κούριερ με τον κατάλληλο εξοπλισμό προστασίας (προστατευτικό κράνος, πανωφόρι κατάλληλο για την προστασία του αναβάτη του μοτοποδηλάτου ή της μοτοσικλέτας, αδιάβροχη προστασία, γάντια και ανακλαστικό γιλέκο). Αν το μεταφορικό μέσο που χρησιμοποιούν είναι του εργοδότη, τότε τα οχήματα θα πρέπει να είναι κατάλληλα προσαρμοσμένα και συντηρημένα προκειμένου να διασφαλίζεται η ασφάλεια και η υγεία των εργαζομένων.

Αυτά προβλέπει ο νομοθέτης. Στην πράξη, όπως λέει ο Κώστας, «οι εργοδότες δεν πληρώνουν ούτε τη βενζίνη». Ένας διανομέας που κάνει 80-100 χλμ την ημέρα καίει 5-7 ευρώ ημερησίως, ποσό που στην καλύτερη περίπτωση ενδέχεται να το βγάλει από τα tips.

 

Εκτός από τη βενζίνη είναι και η φθορά στο μηχανάκι. «Όσα περισσότερα χιλιόμετρα κάνεις τόσο πιο σύντομα θα χρειαστεί συντήρηση, η οποία μαζί με τον εξοπλισμό, ρούχα και παπούτσια, στοιχίζει στον ντελιβερά περί τα 500 ευρώ το έτος. Γι’ αυτό τα περισσότερα μηχανάκια είναι κακοσυντηρημένα άρα και επικίνδυνα για τον αναβάτη», λέει ο Νίκος.

Ο κίνδυνος αυξάνει, όσο αυξάνουν οι ώρες εργασίας και μεγαλώνει η κούραση. «Την τελευταία τετραετία έχουν σκοτωθεί εν ώρα εργασίας 30 διανομείς, ενώ από τις αρχές του 2021 μετράμε ήδη αρκετά εργατικά ατυχήματα, εκ των οποίων τα δυο θανατηφόρα», λέει ο Κώστας. Σύμφωνα με τον ίδιο «η εντατικοποίηση της εργασίας, τα συνεχόμενα 8ωρα και 10ωρα πάνω στο μηχανάκι, η μη παροχή Μέσων Ατομικής Προστασίας στις περισσότερες περιπτώσεις, οι κακές συνθήκες που επικρατούν στον δρόμο, συντελούν στη διαρκή έκθεση των εργαζομένων στον κίνδυνο […] Τα περισσότερα ατυχήματα γίνονται τις τελευταίες ώρες της βάρδιας, που τα αντανακλαστικά μειώνονται», λέει.

«Οι εργοδότες πιέζουν διαρκώς τους εργαζόμενους, ειδικά στην περίοδο της πανδημίας που το ηλεκτρονικό εμπόριο και η ταχυφαγία εκτοξεύθηκαν, να μεταφέρουν όλο και περισσότερα προϊόντα, όλο και πιο γρήγορα. Χωρίς έξτρα προσλήψεις, με μηδαμινούς ελέγχους από τον κρατικό μηχανισμό, ο κίνδυνος πρόκλησης εργατικού ατυχήματος πολλαπλασιάζεται», συμπληρώνει ο Νίκος.

Σύμφωνα με τον ίδιο «υπάρχουν περιπτώσεις, όπου εργοδότες έχουν φθάσει στον τόπο του ατυχήματος και παίρνουν από τον διανομέα το κουτί, το ταμείο και το γιλέκο της εταιρείας (αν φοράει) γιατί δεν τον έχουν δηλωμένο και δεν θέλουν να καταγραφεί ως εργατικό ατύχημα ή δυστύχημα».

Εικόνα gkitsi
Έχει αρθρογραφήσει στα Τρόφιμα & Ποτά, Εξουσία, Τα Νέα, Fortune, Κεφάλαιο, Βιομηχανική Επιθεώρηση, Επένδυση κ.ά. Η διαδικτυακή της καριέρα ξεκίνησε από τον ‪flash.gr, συνεχίστηκε στο Euro2day.gr και από το 2016 βρίσκεται στον διαδικτυακό αέρα του Capital.gr.

ΠΑΣΚΚΕΔΙ

Πανελλήνιο Σωματείο Καταστημάτων και Καταναλωτών Εστίασης και Διασκέδασης. Εξειδικευμένο portal ενημέρωσης για τον κλάδο της Εστίασης και τους καταναλωτές.


ΚΑΛΕΣΤΕ ΜΑΣ