Δημήτρης Φραγκάκης Γ. Γραμματέας του ΕΟΤ
Δημήτρης Φραγκάκης: Νέας πνοής branding καμπάνια – Αξιολόγηση των διεθνών εκθέσεων – Έμφαση στην ψηφιακή διάσταση – Ειδικές καμπάνιες για
τα χιονοδρομικά κέντρα και τα νησιά του Β. Αιγαίου
Μετασχηματίζοντας τον ΕΟΤ της επόμενης ημέρας!
Eίμαι θιασώτης της λογικής πως δεν συνεχίζεις να κάνεις κάτι από συνήθεια ή επειδή έτσι έμαθες, εάν αυτό δεν είναι αποδοτικό. Στην καθημερινή μου πρακτική δεν υφίστανται στερεότυπα και παγιωμένες αντιλήψεις. Εάν κάτι είναι αποτελεσματικό, εφαρμόζεται. Σε αντίθετη περίπτωση, αλλάζει!». Ο Δημήτρης Φραγκάκης, γενικός γραμματέας του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού (ΕΟΤ) σε μια αποκαλυπτική όσο και εκ βάθρων συνέντευξη ξετυλίγει τις σκέψεις του σχετικά με τις επιμέρους πτυχές της εγχώριας τουριστικής βιομηχανίας.
Κύριε Φραγκάκη, έχοντας συμπληρώσει κάτι παραπάνω από 5 μήνες στη θέση του γενικού γραμματέα του ΕΟΤ, ποια εικόνα έχετε σχηματίσει για τον Οργανισμό, τον τρόπο λειτουργίας και τα στελέχη του;
Ο πρωθυπουργός της χώρας με τίμησε με την επιλογή μου ως γενικού γραμματέα του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού, ενός ιστορικού Οργανισμού, που έχει συμβάλλει ώστε η τουριστική βιομηχανία στη χώρα μας να διαθέτει τη μορφή και τα μεγέθη που απολαμβάνει σήμερα. Αναμφίβολα, ο ΕΟΤ έχει σημαντικές δυνατότητες, γνώση κι εμπειρία, ενώ διακρίνεται και από συγκεκριμένες λειτουργικές αδυναμίες. Ξέρετε, διαπνέομαι από τη λογική πως δεν συνεχίζουμε να κάνουμε ό,τι γινόταν μέχρι πρόσφατα, γιατί, απλώς, έτσι έχουμε συνηθίσει. Αντιθέτως, όταν ο Οργανισμός προβαίνει στην παραμικρή κίνηση, αυτή οφείλει να βασίζεται σε συγκεκριμένα δεδομένα και στοιχεία! Όσο για το ανθρώπινο δυναμικό του, αποτελεί μια ευχάριστη έκπληξη, καθώς διακρίνεται από μεθοδικότητα, πολύτιμη τεχνογνωσία, θέληση για προσφορά κι εργατικότητα.
Το βασικό «όπλο» του ΕΟΤ, ως εν δυνάμει φορέας προβολής, προώθησης και «πώλησης» της χώρας στο εξωτερικό, δεν είναι άλλο από τη διαφημιστική του καμπάνια. Τι αλλάζει σε σχέση με το παρελθόν;
Τα πάντα! Από την πρώτη ημέρα που βρέθηκα στη θέση του γενικού γραμματέα του ΕΟΤ, έθεσα την έναρξη της καμπάνιας branding της Ελλάδος τον Ιανουάριο ως μια από τις άμεσες προτεραιότητές μας. Πραγματικά, αδυνατώ να αντιληφθώ τον λόγο για τον οποίο επί πολλά χρόνια χανόταν το κρίσιμο χρονικό διάστημα Ιανουαρίου-Μαρτίου. Γιατί, μπορεί οι κρατήσεις σε αυτό να μην βρίσκονται στο peak τους, ωστόσο σε επίπεδο branding θεωρείται ιδανικό, ώστε να προβληθεί ως προορισμός η χώρα μας, υπενθυμίζοντας τις ομορφιές, τις παροχές και τη συνολικότερη εμπειρία που μπορεί ο επισκέπτης να βιώσει, την οποία θα επιλέξει στο αμέσως επόμενο στάδιο του booking των διακοπών του! Σε αυτή τη λογική, ξεκινήσαμε να εργαζόμαστε μεθοδικά κι ακατάπαυστα από τον περασμένο Οκτώβριο, προκειμένου να κάνουμε πράξη το λανσάρισμα της νέας branding καμπάνιας της Ελλάδος, λίγο μετά τα μέσα Ιανουαρίου.
Η πρώτη φάση της θα «τρέξει» στις χώρες της Ευρώπης, στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και στον Καναδά, θα είναι τετράμηνης χρονικής διάρκειας (μέχρι τα τέλη Απριλίου, ενδεχομένως και τις αρχές Μαΐου) κι ο προϋπολογισμός της ανέρχεται στο επίπεδο των 8,5 εκατομμυρίων ευρώ. Ουσιαστικά, βασικό μας μέλημα είναι να απευθυνθούμε «επιθετικά» στις «παραδοσιακές» αγορές από τις οποίες προσελκύουμε επισκέπτες, να τους μεταδώσουμε το μήνυμα πως η Ελλάδα βρίσκεται εδώ και περιμένει να σας προσφέρει μια μοναδική εμπειρία διακοπών. Στην αγορά των ΗΠΑ θα «παίξουμε» δυνατά σε Πολιτείες που διαθέτουν πτήσεις προς τη χώρα μας (λ.χ. Νέα Υόρκη, Νιου Τζέρσεϊ, Πενσυλβάνια κ.ά.), ενώ η επιλογή του Καναδά κάθε άλλο παρά τυχαία έγινε, καθώς κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους ήταν η χώρα που εμφάνισε τη μεγαλύτερη αύξηση επισκεπτών (+15%) προς την Ελλάδα!
Από τον Μάιο κι εντεύθεν, προγραμματίζετε να «τρέξετε» κάποια άλλη, πρόσθετη καμπάνια;
Πράγματι, σχεδιάζουμε να υλοποιήσουμε μια διττή καμπάνια, που θα απευθύνεται στην αγορά του «last minute», ενώ θα ενισχύει και το branding της χώρας μας. Αυτή θα «τρέξει» μέχρι το τέλος Νοεμβρίου, οπότε, ουσιαστικά, αφήνουμε σχετικά ανενεργό από απόψεως full-time καμπάνιας τον Δεκέμβριο. Θα πρέπει να αναφέρω και μια ακόμη σημαντική διαφοροποίηση, εν συγκρίσει με ό,τι συνέβαινε μέχρι πρότινος. Συγκεκριμένα, προχωρούμε στην ανατροπή των όσων ίσχυαν στη μορφή της καμπάνιας, καθώς -πλέον- το 70% της καμπάνιας θα είναι digital, έναντι 40% που ίσχυε πέρυσι. Μάλιστα, δεν σας κρύβω πως πρόθεσή μας για το 2021 είναι το ποσοστό της ψηφιακής έκφανσης της καμπάνιας να ανέλθει στο 90% και το υπολειπόμενο 10% να διοχετευτεί στα «παραδοσιακά» Μέσα. Οφείλω να ξεκαθαρίσω πως το βασικό κριτήριο θα είναι αυτά να εξυπηρετούν και να ταιριάζουν με τη στρατηγική μας.
Για το 2020 τα μηνύματα είναι αισιόδοξα και καταδεικνίουν πως υπάρχει έντονη ζήτηση για τη χώρα μας ως προορισμό.
Για παράδειγμα, ακολουθούμε μια τακτική… testing the waters, με ποικίλες μορφές κοινωνικών δικτύων. Σε αυτό το πλαίσιο, έχουμε επιλέξει να υλοποιήσουμε μια καμπάνια στο AccuWeather, το οποίο και παρέχει υπηρεσίες πρόβλεψης καιρού σε παγκόσμιο επίπεδο. Το κοινό που το ακολουθεί θέλει να είναι πάντοτε ενημερωμένο σχετικά με τις καιρικές συνθήκες, καθώς ταξιδεύει συχνά και βρίσκεται συνδεδεμένο μέσω smart phones με την εφαρμογή. Παράλληλα, ξεκινούμε μια σημαντική πρωτοβουλία με τη Mastercard, η οποία διαθέτει κοινό με ανώτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά (υψηλό εισόδημα, μεγαλύτερη κατά κεφαλήν δαπάνη, ενδιαφέρον για luxury tourism κ.ά.) που μας ενδιαφέρει έντονα και το οποίο δεν διαθέτουμε σήμερα ως χώρα. Τουλάχιστον, όχι στο μέγεθος που θα επιθυμούσαμε! Σε αυτή τη λογική της αναζήτησης και προσέλκυσης τουρισμού υψηλότερου οικονομικού προφίλ κινούνται αντίστοιχες καμπάνιες που θα «τρέξουν» λ.χ. στο Bloomberg και το CNN, ενώ φυσικά δεν παραλείπονται και «παραδοσιακοί» stakeholders του τουρισμού, όπως οι Google, Expedia, TripAdvisor, το Twitter κ.ά.
Στις αλλαγές που σχετίζονται με την καμπάνια, έχει προβλεφθεί κάτι και σε επίπεδο κεντρικού μηνύματος ή tagline;
Εξυπακούεται πως το Moto της καμπάνιας έχει ανανεωθεί, ενώ βρισκόμαστε στη διαδικασία δημιουργίας νέου υλικού. Από φέτος εισάγουμε μια ακόμη καινοτομία που σχετίζεται με το content, καθώς ζητήσαμε από τα περισσότερα Μέσα που θα συνεργαστούμε το 2020 να δημιουργήσουν τα ίδια περιεχόμενο για την καμπάνια. Κάτι που φαντάζει απολύτως λογικό, από τη στιγμή κατά την οποία έχουν τη γνώση του κοινού στο οποίο απευθύνονται, τις συνήθειες, την ορολογία, χειρίζονται το περιεχόμενο με χαρακτηριστική ευκολία και είναι σε θέση να το προσαρμόσουν στα δεδομένα του ίδιου του Μέσου. Κατ’ αυτό τον τρόπο πετυχαίνουμε να απευθυνθούμε σε ένα διευρυμένο κοινό με πολλαπλά μηνύματα και διαφορετικό content, μια περισσότερο targeted προσέγγιση, που δεν κουράζει και δεν επαναλαμβάνεται μονότονα.
Μπορεί να βρισκόμαστε στην αρχή της χρονιάς, εντούτοις έχετε επεξεργαστεί τον πλούτο δεδομένων που έχετε στη διάθεσή σας σε σχέση με την περυσινή τουριστική σαιζόν, προβαίνοντας ταυτόχρονα και σε ορισμένες προβλέψεις εν όψει της επερχόμενης περιόδου. Αλήθεια, πώς κινούνται αυτές;
Πράγματι, είναι αρκετά νωρίς, προκειμένου κάποιος να είναι σε θέση με σχετική ασφάλεια να προβεί σε προβλέψεις περί του πώς θα κινηθεί η τουριστική σαιζόν το 2020. Πόσο μάλλον, από τη στιγμή κατά την οποία το παράδειγμα με τις αρκούντως αρνητικές προβλέψεις για την καλοκαιρινή περίοδο του 2019, ακόμη και τον Μάιο, είναι ακόμη… νωπό. Ευτυχώς, διαψεύστηκαν όσοι κινδυνολογούσαν ή χαρακτήριζαν τη χρονιά ως «χαμένη»! Για την ακρίβεια, το 2019 εξελίχθηκε καλύτερα απ’ ό,τι ανέμενε η συντριπτική πλειοψηφία των stakeholders του τουρισμού. Συγκεκριμένα, οι αφίξεις έκλεισαν με αύξηση που κινείται μεταξύ του 3 – 4%, ενώ τα έσοδα ήταν ενισχυμένα κατά 1 με 1,2 δισεκατομμύρια ευρώ σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο έτος. Όσο για το τρέχον έτος, τα μηνύματα μέχρι τώρα είναι αισιόδοξα και καταδεικνύουν πως υπάρχει ζήτηση, και δη έντονη, για τη χώρα μας ως προορισμό. Το κλίμα είναι θετικό, ενώ γινόμαστε δέκτες αιτημάτων από διεθνείς αεροπορικές εταιρείες και tour operators, οι οποίοι επιθυμούν να εντάξουν την Ελλάδα στους σχεδιασμούς τους. Το σίγουρο είναι πως εργαζόμαστε προς την κατεύθυνση του καλύτερου για τον ελληνικό τουρισμό!
Εδώ και μια τετραετία, το ζήτημα του επιχειρηματικού μετασχηματισμού, ψηφιακού ή μη, δείχνει να λαμβάνει έντονα αυξητικές διαστάσεις σε διεθνές επίπεδο. Ο ΕΟΤ εντάσσεται σε αυτή τη λογική;
Κατ’ αρχάς, οφείλω να ξεκαθαρίσω πως δεν έχουμε έρθει εδώ με τη λογική να γκρεμίσουμε, αντιθέτως να κτίσουμε, στηριζόμενοι σε μια υπαρκτή όσο και λειτουργική βάση. Είναι κοινά αποδεκτό πως ο ΕΟΤ, κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, έχει «αποψιλωθεί» σε επίπεδο αρμοδιοτήτων, ωστόσο η μονομανής επίκληση μιας πραγματικότητας δεν εισφέρει κάτι το θετικό ούτε ενισχύει την αποτελεσματικότητα που οφείλει να είναι απότοκο της δραστηριοποίησής του. Σε αυτό το πλαίσιο, επιδίωξή μας είναι με ό,τι καταπιανόμαστε και όποιο task καλούμαστε να φέρουμε εις πέρας, να το κάνουμε καλύτερα απ’ όλους! Σήμερα, η κεντρική αποστολή του ΕΟΤ είναι να προβάλλει, να προωθεί και να «πουλά» τουριστικό προϊόν στο εξωτερικό.
Εν προκειμένω, την πατρίδα μας ως προορισμό. Άρα, επιδίωξή μας είναι να αξιοποιούμε με το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα τους διαθέσιμους πόρους, οι καμπάνιες προβολής να πετυχαίνουν τους προκαθορισμένους στόχους, πάντοτε σε σχέση με τον προβλεπόμενο προϋπολογισμό, ενώ εξόχως σημαντικό είναι να καταφέρουμε να βρούμε τρόπους, σενάρια και στρατηγικές, ώστε να εργαζόμαστε εσωτερικά με καλύτερο, ταχύτερο, αποδοτικότερο και πιο άμεσο τρόπο! Η τελευταία πτυχή αποτελεί και τη μεγαλύτερη πρόκληση, καθώς συνοδεύεται κι από τους ανάλογους περιορισμούς της νομοθεσίας, τις διαδικασίες της δημόσιας διοίκησης κ.ο.κ. Παρ’ όλα αυτά, επιθυμία μας είναι να δομήσουμε τον ΕΟΤ του 21ου αιώνα, ο οποίος θα αποτελεί έναν μεσαίου μεγέθους Οργανισμό, που θα έχει σημαντικό βαθμό παρέμβασης στη διεθνή τουριστική βιομηχανία.
Παράλληλα, θα έχει κυριαρχικό λόγο στο κομμάτι της τουριστικής προβολής της Ελλάδος στο εξωτερικό, από τη στιγμή μάλιστα κατά την οποία κάτω από αυτόν υπάγεται το σύνολο των προσπαθειών προβολής που λαμβάνουν χώρα από τους εμπλεκόμενους stakeholders, και θα διέπεται από τη λογική της προώθησης συμπράξεων μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα. Να είστε σίγουροι πως όχι απλώς ακολουθούμε τα τεκταινόμενα, αλλά σε πλείστες περιπτώσεις διαμορφώνουμε αυτά που πρέπει να γίνουν.
Πώς αξιολογείτε τη δραστηριότητα, την αποδοτικότητα και την επάρκεια των γραφείων του ΕΟΤ στο εξωτερικό;
Θα μπορούσα να σας απαντήσω με μεγαλύτερη ακρίβεια σε μερικές ημέρες, όταν και θα λάβει χώρα η ετήσια συνάντηση με τους διευθυντές τους και πραγματοποιηθεί μια ενδελεχής αξιολόγηση των 17 γραφείων του ΕΟΤ στο εξωτερικό. Πρόθεσή μας είναι να διαπιστώσουμε τι πήγε καλά, τι όχι, ποιες δυσκολίες προέκυψαν και πώς αντιμετωπίστηκαν, τι είδους ευκαιρίες αναδύονται σε κάθε χώρα ξεχωριστά κ.ο.κ. Πρόθεση της ηγεσίας του ΕΟΤ είναι τα γραφεία του στο εξωτερικό να αξιολογούνται με βάση συγκεκριμένα κριτήρια-KPIs (Key Performance Indicators). Απώτερος σκοπός μας είναι τα υφιστάμενα γραφεία να δουλέψουν καλύτερα, αποδοτικότερα και περισσότερο αποτελεσματικά, σεβόμενα τα χρήματα των φορολογουμένων.
Να εξετάσουμε τρόπους επίτευξης της επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου, θέτοντας ως απώτερο σκοπό να αυξηθεί κατά δύο μήνες η σαιζόν σε συγκεκριμένους προορισμούς της πατρίδας μας
Επιπροσθέτως, για το 2020 δεν προβλέπεται η δημιουργία νέων γραφείων στο εξωτερικό. Ενδεχομένως, στο απώτερο μέλλον να εξετάζαμε την περίπτωση της Ισπανίας, καθώς αφενός η ίδια η χώρα είναι μεγάλη σε μεγέθη αφετέρου μπορεί να λειτουργήσει ως σημείο διασύνδεσης με τις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Επίσης, θα μπορούσαμε να σκεφτούμε και τη σύσταση ενός γραφείου στην Αυστραλία, μια εξ ίσου μεγάλη χώρα, με κατοίκους που έχουν έντονη ταξιδιωτική κουλτούρα, που κινείται σε αντίθετο κλιματολογικά ημερολόγιο κι όπου η παρουσία του στοιχείου της ομογένειας είναι κάτι παραπάνω από έντονη, όσο και ισχυρή.
Μια από τις αρμοδιότητες του ΕΟΤ άπτεται της συμμετοχής της χώρας μας σε διεθνείς τουριστικές εκθέσεις. Υπάρχουν σκέψεις αναθεώρησης του πλάνου που εφαρμόζεται εδώ και πολλά χρόνια;
Σε ετήσια βάση, συμμετέχουμε σε 47 εκθέσεις στο εξωτερικό. Σε ορισμένες εξ αυτών είναι αδύνατον να λείψεις, έστω και αν δεν έχεις ενδεχομένως ως χώρα άμεση συνάφεια με το αντικείμενο είτε κάποιο απτό περιεχόμενο σε επίπεδο παρεχόμενου προϊόντος, υπηρεσιών και προορισμών να προσφέρεις. Εντούτοις, η δυναμική τους, καθώς επίσης το μείγμα και το επίπεδο των επισκεπτών που προσελκύουν, τη μεταβάλλει σε «must be» εκθεσιακό γεγονός. Από εκεί και πέρα, βρισκόμαστε σε μια διαδικασία αξιολόγησης των διεθνών εκθέσεων στις οποίες ο ΕΟΤ συμμετέχει έως σήμερα. Σταθμίζουμε το εάν θα πάμε, το πώς θα πάμε και το γιατί να πάμε! Για παράδειγμα, ξεκινάμε δοκιμαστικά να εφαρμόσουμε το αναθεωρημένο σκεπτικό μας με μια νέα προσπάθεια στο Ισραήλ.
Εκεί, εκτός από την «κλασική» τριήμερη έκθεση στο Τελ Αβίβ τον Φεβρουάριο, οργανώνουμε κι ένα εξειδικευμένο workshop, στο οποίο θα συμμετέχουν παράγοντες (tour operators, αεροπορικές εταιρείες κ.ο.κ.) της τοπικής τουριστικής αγοράς, αλλά κι οι Περιφέρειες της χώρας μας. Ουσιαστικά, καλούμε εκπροσώπους των 13 Περιφερειών της Ελλάδος να μείνουν μια πρόσθετη ημέρα στην πρωτεύουσα του Ισραήλ, προκειμένου να συμμετέχουν σε προκαθορισμένες Β2Β συναντήσεις για τις οποίες θα έχει μεριμνήσει εκ των προτέρων ο ΕΟΤ, ώστε να καταδείξουν την τουριστική τους πρόταση ως προορισμός για τους Ισραηλινούς επισκέπτες. Πρόκειται, ουσιαστικά, για την πιλοτική εφαρμογή μιας ιδιαίτερα ενδιαφέρουσας ιδέας, η οποία, εάν εξελιχθεί στην πράξη όπως έχουμε σχεδιάσει, θα εφαρμοστεί και σε πλείστες άλλες περιπτώσεις.
Εκτός, όμως, από την αξιολόγηση κι αναθεώρηση των διεθνών εκθέσεων στις οποίες εν τέλει θα συμμετάσχει ο ΕΟΤ, προβαίνουμε άμεσα και στην εκ βάθρων ανανέωση κι αλλαγή των περιπτέρων με τα οποία λαμβάνουμε χώρα στα εκθεσιακά δρώμενα. Πλέον, το μέχρι πρότινος set up είναι ξεπερασμένο κι αδυνατεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες για την ύπαρξη ενός σύγχρονου, δυναμικού και «φρέσκου» image, που θα αντικατοπτρίζει την τουριστική βιομηχανία της χώρας μας. Την εποχή της εικονικής κι επαυξημένης πραγματικότητας και των big data, η εικόνα ενός εκθεσιακού περιπτέρου που περιλαμβάνει 2-3 οθόνες είναι έντονα αναχρονιστική. Ήδη έχουμε απευθυνθεί σε αρχιτεκτονικά γραφεία, προκειμένου να μας θέσουν τις προτάσεις τους, που σημειωτέον θέλουμε να «παντρεύουν» την εικόνα και την αισθητική με τη λειτουργικότητα, αξιοποιώντας σύγχρονα τεχνολογικά μέσα. Πάντοτε, φυσικά, υπό την αίρεση του διαθέσιμου budget.
Μέχρι τώρα έχετε αναφέρει αρκετές φορές την έννοια του «προϋπολογισμού» στο πλαίσιο του οποίου και καλείστε να κινηθείτε. Αλήθεια, κρίνεται ως επαρκής για την υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής με πληθώρα δραστηριοτήτων και ενεργειών;
Μπορεί η απάντηση να είναι μονολεκτική κι αρνητική, όμως θα πρέπει να αναλογιστούμε και τα οικονομικά δεδομένα που απορρέουν από τον κρατικό προϋπολογισμό. Υπάρχουν συγκεκριμένα δεδομένα και όρια, τα οποία δεν μπορούμε να υπερβούμε. Σίγουρα, θα διεκδικήσουμε πρόσθετα κονδύλια από τη στιγμή που η συνολικότερη στρατηγική μας αποφέρει καρπούς. Γιατί γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι όταν έχεις αποδείξει στην πράξη πως έχοντας στη διάθεσή σου «Χ» budget κατάφερες και πολλαπλασίασες τα έσοδα για την τουριστική αγορά και τα δημόσια ταμεία, τότε με ένα πρόσθετο ποσό δύναται να μεγιστοποιήσεις έτι περαιτέρω την αποδοτικότητα των ποικίλων ενεργειών και δράσεων που σχεδιάζεις κι υλοποιείς. Άρα, η φετινή σαιζόν θα αποτελέσει πρόκριμα για τη μετεξέλιξη της συγκεκριμένης πτυχής κατά το εγγύς μέλλον! Τα πάντα βρίσκονται υπό αξιολόγηση και προετοιμαζόμαστε, ώστε να αποδείξουμε την αλήθεια των λεγομένων μας.
Τα τελευταία χρόνια το σλόγκαν «365 ημέρες τουρισμός» βρίσκεται στα χείλη ολοένα και περισσότερων παραγόντων της τουριστικής βιομηχανίας. Πρόκειται για εφικτό στόχο ή έναν έωλο λεκτικό βερμπαλισμό;
Το αντιμετωπίζω περισσότερο ως έναν μακρόπνοο στόχο για τη χώρα, μέσω του οποίου δύναται να σηματοδοτηθεί μια πορεία. Αναμφίβολα, είναι αδύνατο για όλες τις περιοχές της χώρας μας να ανταποκριθούν στην πρόκληση που γεννά και το περιεχόμενο που εμπεριέχει το «365 ημέρες τουρισμός». Για παράδειγμα, η Αθήνα κι η Θεσσαλονίκη μπορούν να το κάνουν πράξη. Άλλοι προορισμοί δύναται να αξιοποιήσουν το offering τους στο «παραδοσιακό» sea and sun μοντέλο τουρισμού, ενώ κάποιοι άλλοι μπορούν να «ποντάρουν» περισσότερο στη χειμερινή τους διάσταση.
Βρισκόμαστε σε μια διαδικασία αξιολόγησης των διεθνών εκθέσεων, στις οποίες ο ΕΟΤ συμμετέχει έως σήμερα. Σταθμίζουμε το εάν θα πάμε, το πώς θα πάμε και το γιατί να πάμε!
Θεωρώ πως πρέπει να εφαρμόσουμε μια διαφορετική προσέγγιση, που σχετίζεται με τη λογική των quick wins. Ήτοι, πολλές, μικρού και μεσαίου σκέλους δράσεις, ενέργειες και κινήσεις, οι οποίες, όταν αθροιστούν, έχουν ένα έντονα θετικό πρόσημο για τους εμπλεκόμενους στην τουριστική βιομηχανία. Υπό αυτό το πρίσμα, σε πρώτη φάση χρήσιμο θα ήταν να εξετάσουμε τρόπους επίτευξης της επιμήκυνσης της τουριστικής περιόδου, θέτοντας ως απώτερο σκοπό να αυξηθεί κατά δύο μήνες η σαιζόν σε συγκεκριμένους προορισμούς της πατρίδας μας. Για την ακρίβεια, η έναρξη της τουριστικής τους περιόδου ναι εγκαινιάζεται στις αρχές Απριλίου αντί για Μάιο και να ολοκληρώνεται τον Νοέμβριο αντί για τον Οκτώβριο.
Αναφερθήκατε στη χειμερινή διάσταση κι αυτομάτως η σκέψη κάνει τη σύνδεση με μία σειρά από Περιφέρειες της χώρας μας οι οποίες, σε όρους τουρισμού, είναι από υπανάπτυκτες μέχρι και ανύπαρκτες. Στους σχεδιασμούς σας υπάρχει κάποια μνεία γι’ αυτές;
Πράγματι, η χώρα μας διακρίνεται από μια σχετική ανισορροπία σε ό,τι αφορά τις 13 Περιφέρειές της και τον βαθμό της τουριστικής τους ωριμότητας. Από τη μια πλευρά υπάρχουν αυτές (λ.χ. Νοτίου Αιγαίου, Κρήτης, Ιονίων Νήσων κ.ά.) που κυριαρχούν κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, έχοντας μονοπωλήσει το sea & sun παρεχόμενο τουριστικό προϊόν, από την άλλη υπάρχουν οι άλλες (λ.χ. Ηπείρου, Δυτικής Μακεδονίας, Δυτικής Ελλάδος κ.ά.) που υστερούν σημαντικά, παρότι αντιλαμβάνονται πως η δραστηριοποίησή τους στον συγκεκριμένο επιχειρηματικό τομέα ενδεχομένως και να αποτελεί μονόδρομο για την επιβίωση κι εν γένει ανάπτυξή τους! Μια προσεκτική «ανάγνωση» σε συνδυασμό με πολλαπλές επισκέψεις σε μια σειρά από προορισμούς που ανήκουν στις θεωρητικά λιγότερο ευνοημένες περιοχές οδηγεί αβίαστα στο συμπέρασμα πως η χώρα μας έχει σημαντικές δυνατότητες και στον χειμερινό τουρισμό.
Αρκεί να υπάρξει η ανάλογη μέριμνα και από την πλευρά των Περιφερειών και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Σε αυτή τους την προσπάθεια, οφείλουν να δώσουν απάντηση, νόημα και περιεχόμενο σε τρία επιμέρους ζητήματα-ερωτήματα: Γιατί να πάει κάποιος επισκέπτης εκεί τον χειμώνα, πώς προβάλλουν αποτελεσματικά το προϊόν-τουριστική πρόταση και με ποιους τρόπους διαφοροποιούνται έναντι των ανταγωνιστικών προτάσεων, αλλά και της «παραδοσιακής» προσφοράς της ίδιας της χώρας κατά τους καλοκαιρινούς μήνες (λ.χ. γαστρονομία, δραστηριότητες, αξιοθέατα, ιστορία, πολιτισμός κ.ά.). Μια πτυχή του χειμερινού τουρισμού εμπεριέχει και τον χιονοδρομικό τουρισμό. Δυστυχώς, τα ελληνικά χιονοδρομικά κέντρα έχουν εξαιρετικά περιορισμένο έως ανύπαρκτο reach προς τους σκιέρ ανά τον κόσμο.
Δεν θα μου προκαλούσε κάποια έκπληξη εάν υπήρχε πλήρης άγνοια από μέρους τους σχετικά με την ύπαρξη τέτοιων υποδομών στην Ελλάδα. Σε αυτό το πλαίσιο και για πρώτη φορά, σχεδιάζουμε μια εξειδικευμένη καμπάνια που θα σχετίζεται με τα χιονοδρομικά κέντρα, η οποία θα «τρέξει» εν όψει της ερχόμενης χειμερινής τουριστικής σαιζόν. Από την πλευρά των προορισμών που τα φιλοξενούν, θα πρέπει να υπάρξει μια σοβαρή προσπάθεια, ώστε να συνθέσουν ένα συμπαγές όσο κι ενδιαφέρον προϊόν, στο οποίο θα ενυπάρχουν πολλαπλές δραστηριότητες, που με τη σειρά τους θα προσδώσουν «ταυτότητα» στην τουριστική τους πρόταση.
Μια από τις καινοτομίες που είχε προαναγγείλει ο πρωθυπουργός, προεκλογικά ακόμη, ήταν η σύσταση του Περιφερειακού Συμβουλίου Τουρισμού. Πρόσφατα, μάλιστα, έλαβε χώρα η πρώτη του συνεδρίαση. Ποια αίσθηση σας άφησε;
Πράγματι, ο πρωθυπουργός είχε αναφερθεί πολλάκις προεκλογικά στην αναγκαιότητα σύστασης του Περιφερειακού Συμβουλίου Τουρισμού, καθώς στο υπό διαμόρφωση νέο τουριστικό μοντέλο η αντίστοιχη πολιτική κάθε Περιφέρειας δεν αναπτύσσεται ανεξάρτητα και χωρίς να λαμβάνει υπ’ όψιν της τους εθνικούς στόχους. Αντιθέτως, οι αρμόδιες περί του τουρισμού υπηρεσίες δουλεύουν στενά και σε αγαστή συνεργασία με τις Περιφέρειες, ώστε να δημιουργηθεί ένα ολιστικό πλάνο marketing, όπου κάθε Περιφέρεια θα αναδεικνύει τα μοναδικά της χαρακτηριστικά και θα αλληλοσυμπληρώνεται με τις υπόλοιπες, ιδίως τις γειτονικές της.
Κατ’ αυτό τον τρόπο, δύναται να επιτευχθεί η ζητούμενη βιωσιμότητα τόσο στους προορισμούς όσο και στην εποχικότητα. Η πρώτη συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Τουρισμού αποτέλεσε ένα ικανοποιητικό… sneak-peak στα προσεχώς. Κινήθηκε περισσότερο στο πλαίσιο του brainstorming και της αναγνωριστικής «ψηλάφησης» του πεδίου, ωστόσο η δίψα των εκπροσώπων των Περιφερειών για γνώση, το ενδιαφέρον κι η αναγκαιότητα για διασύνδεση μεταξύ τους, ο διαμοιρασμός καλών πρακτικών και επιτυχών case studies ήταν κάτι παραπάνω από εμφανείς. Οι εργασίες του κύλησαν εξαιρετικά κι ήδη προγραμματίζεται εντός του Φεβρουαρίου η επόμενη συνεδρίαση, όπου και θα υπάρχει προκαθορισμένη ατζέντα με συγκεκριμένη θεματολογία. Ο ΕΟΤ πάντοτε θα βρίσκεται στο πλευρό των Περιφερειών, προσφέροντας καλές υπηρεσίες, τεχνογνωσία κι εμπειρία σε επιμέρους τομείς, με κύρια έμφαση στα προγράμματα προώθησης και προβολής.
Δίνουμε εξαιρετικά μεγάλη έμφαση στην απόκτηση ψηφιακής ταυτότητας ως χώρα και παρεχόμενο τουριστικό προϊόν, καθώς δίχως αυτήν, ουσιαστικά, δεν θα υφίστασαι στο εγγύς μέλλον.
Βέβαια, οι περισσότερες Περιφέρειες κάνουν ήδη πολύ καλή δουλειά σε αυτό το κομμάτι, απλώς εμείς τους βοηθούμε να μετεξελίξουν ή και να βελτιστοποιήσουν την όλη τους στρατηγική. Έχω δε την αίσθηση πως σε βάθος χρόνου οι Περιφέρειες οφείλουν να αναζητήσουν συνεργατικά σχήματα σε επίπεδο Περιφερειακής ανάπτυξης, στα οποία οι Δήμοι της Περιφέρειας, όλοι μαζί, τα επιμελητήρια, όλα μαζί, θα προβαίνουν σε μια ενιαία προβολή, αξιοποιώντας έναν κοινό «κουμπαρά», αντί να αναλώνονται σε πολλές, αποσπασματικές όσο και δίχως στόχευση ενέργειες. Τα παραδείγματα της Ρόδου και της Χαλκιδικής είναι ενδεικτικά των δυνατοτήτων, της δυναμικής και των πλεονεκτημάτων που δύναται να προκύψουν για όσους προορισμούς ενστερνιστούν την εν λόγω λογική. Πλέον, το ζητούμενο είναι η αποτελεσματικότητα και το Return On Investment (RΟΙ) κάθε δράσης ή καμπάνιας προβολής στην οποία προβαίνουν και υλοποιούν.
Το μεταναστευτικό ζήτημα μπορεί να απασχολεί ολόκληρη τη χώρα, αλλά πρωτίστως κλυδωνίζει τα νησιά του Βορείου Αιγαίου, τα οποία και υποδέχονται τεράστιο αριθμό προσφύγων και λαθρομεταναστών. Κάτι που έχει ως αποτέλεσμα τη διατάραξη της ισόρροπης ανάπτυξής τους, επιδρώντας αρνητικά και στον τουριστικό κλάδο. Υπάρχουν σκέψεις για τη στήριξη των πληττόμενων από το ζήτημα νησιών;
Αποτελεί αναντίρρητη πραγματικότητα το γεγονός ότι ορισμένα νησιά του Βορείου Αιγαίου (Σάμος, Μυτιλήνη, Χίος, Λήμνος, Κως, Λέρος) έχουν «σηκώσει» δυσανάλογα μεγάλο βάρος, όχι μόνο των εισερχόμενων ροών, αλλά και της συνολικότερης διαχείρισης του όλου προβλήματος. Πραγματικότητα που έχει επηρεάσει και την τουριστική τους έκφανση. Υπό αυτό το πρίσμα και σε αγαστή συνεργασία με το Υπουργείο Τουρισμού, εξετάσαμε επιμέρους σχεδιασμούς και σενάρια, τα οποία με τη σειρά τους αφενός μπορούν να συμβάλλουν καταλυτικά στην επίτευξη της ανάσχεσης της πτωτικής πορείας των συνδεόμενων με τον τουρισμό μεγεθών και δεικτών, αφετέρου να επιτύχουν τη σταδιακή ανάκτησή τους.
Ως ΕΟΤ προτείναμε και εντός του Φεβρουαρίου θα παρουσιάσουμε μια ολοκληρωμένη, όσο κι απόλυτα κοστολογημένη πρόταση, αναφορικά με την υλοποίηση μιας ειδικής καμπάνιας στο εξωτερικό αποκλειστικά για τα προαναφερθέντα νησιά, με απώτερο σκοπό να αναδείξουμε και να προβάλλουμε έντονα την τουριστική πλευρά των εν λόγω προορισμών. Ουσιαστικά, μέσω της συγκεκριμένης δράσης, θα επιχειρήσουμε να… ξαναθυμήσουμε στο διεθνές τουριστικό στερέωμα τις ομορφιές, τις γεύσεις, τα αρώματα, τις εμπειρίες που εξασφαλίζουν στους επισκέπτες τα εν λόγω νησιά του Βορείου Αιγαίου. Η συγκεκριμένη καμπάνια θα έχει συγκεκριμένη στόχευση σε ό,τι αφορά τις αγορές, καθώς θα απευθύνεται στο κοινό που απώλεσαν λόγω και της μεταναστευτικής κρίσης. Την ίδια στιγμή, θα τονίζεται πως τόσο τα εν λόγω νησιά, όσο κι η χώρα μας στην ολότητά της παραμένει μια εξαιρετικά ασφαλής επιλογή.
Παράλληλα, τα νησιά που έχουν πληγεί από το μεταναστευτικό θα μπορούν να λάβουν μέρος εντελώς δωρεάν σε όσες εκθέσεις συμμετέχει ο ΕΟΤ και ταιριάζουν με το τουριστικό τους προφίλ, ενώ ποσοστό της τάξεως του 15% του συνολικού αριθμού εκστρατειών ταξιδιών εξοικείωσης (fam trips) που σχεδιάζει και διοργανώνει ο Οργανισμός θα κατευθυνθούν προς αυτά τα νησιά. Στις πρόσφατες εκθέσεις που συμμετείχαμε, η διοίκηση του ΕΟΤ και το Υπουργείο Τουρισμού προχώρησαν σε συζητήσεις με αεροπορικές εταιρείες και tour operators, σε μια προσπάθεια επαναδραστηριοποίησης κατά το δυνατόν περισσότερων εξ αυτών στα 4-5 νησιά του Βορείου Αιγαίου.
