Το tvxs.gr δημοσιεύει σήμερα την εμπιστευτική Υπουργική Απόφαση της κ. Λίνας Μενδώνη, η οποία φανερώνει την φροντίδα που επιδεικνύει η Υπουργός από την αρχή κιόλας της θητείας της (φθινόπωρο 2019) να προστατεύσει τους βασικούς εμπλεκόμενους που διώκονται  για το  σκάνδαλο του «αμαρτωλού» Ταμείου του Υπουργείου Πολιτισμού, ένας από τους οποίους έχει μάλιστα ομολογήσει ότι όντως συμμετείχε σε απάτη σε βάρος δημοσίου χρήματος.

Η Υπουργός στην απόφαση της περιγράφει για ποιους λόγους δεν θα τους παραπέμψει στο Πειθαρχικό Συμβούλιο, ως όφειλε με βάση τον Δημοσιοϋπαλληλικό Κώδικα. «Δεν έχουν καμία νομική βάση οι ισχυρισμοί» λέει νομικός στο tvxs.gr.

Τα πεπραγμένα του Ταμείου Αλληλοβοήθειας διερευνώνται σε διάφορα επίπεδα και, μέχρι στιγμής, έχουν ασκηθεί δύο διώξεις για κακουργήματα που σχετίζονται με την κατασπατάληση δημοσίου χρήματος που αγγίζει τα 45 εκ. ευρώ: Η μία αφορά δίωξη για 5 κακουργήματα (συγκρότηση εγκληματικής οργάνωσης, πλαστογραφίας σε βαθμό κακουργήματος, ηθικής αυτουργίας σε πλαστογραφία, απιστία, νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες) κατά των μελών της Διοίκησης του Ταμείου το χρονικό διάστημα 2012-2014 (ποσό 282.000 ευρώ), του τέως Διευθυντή του Ταμείου και ενός εργαζόμενου, για το ζήτημα των πλαστών δανείων για το οποίοι 22 υπάλληλοι του υπουργείου προσέφυγαν στη δικαιοσύνη.

Όταν ανέλαβε η κ. Μενδώνη τη διοίκηση του υπουργείου, είχε όλα τα στοιχεία στα χέρια της και τις  υποθέσεις να «τρέχουν» στη Δικαιοσύνη. Το Οκτώβριο 2019 η αρμόδια εισαγγελέας κοινοποίησε, ως όφειλε, στο ΥΠΠΟΑ την άσκηση δίωξης. Ο νόμος την υποχρέωνε να ασκήσει πειθαρχική δίωξη. Αντ’ αυτού, ένα από τα πρώτα μελήματά της όπως αποκαλύπτει το παρακάτω έγγραφο, είναι να προστατεύσει για λόγους που θα δούμε παρακάτω, τους εμπλεκόμενους.

Η σχέση της υπουργού με τους συνδικαλιστές

Ο Ιωάννης Τσακοπιάκος και ο Ιωάννης Βλαντής υπήρξαν για χρόνια συνοδοιπόροι στην ΠΑΣΚΕ του Υπουργείου Πολιτισμού, εκλεγμένοι στην Ομοσπονδία Εργαζομένων του ΥΠΠΟΑ (ΠΟΕ ΥΠΠΟ), στην οποία ο Γ. Τσακοπιάκος διατελεί και σήμερα Πρόεδρος. Ως μέλη του ΠΑΣΟΚ διατηρούσαν επίσης εξαιρετικές σχέσεις με την Λ. Μενδώνη, που σήμερα είναι Υπουργός Πολιτισμού της κυβέρνησης Μητσοτάκη, όμως για πολλά χρόνια ήταν μέλος του ΠΑΣΟΚ και Γενική Γραμματέας του ίδιου Υπουργείου σε διαδοχικές κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και στη συγκυβέρνηση Σαμαρά-Βενιζέλου.

Από την ίδρυση του Ταμείου Αλληλοβοήθειας, μέχρι και το 2017, οπότε και η Διοίκηση του Ταμείου άλλαξε επί υπουργίας Λ. Κονιόδρου υπό το βάρος του οικονομικού σκανδάλου που διερευνώνταν, ο Ι. Τσακοπιάκος διατελούσε Πρόεδρος του Ταμείου Αλληλοβοήθειας Υπαλλήλων Υπουργείου Πολιτισμού και ο Ι. Βλαντής Διευθυντής του ίδιου Ταμείου.

Ο Ι. Βλαντής, ως Διευθυντής του Ταμείου Αλληλοβοήθειας ήταν κάθε μέρα στα γραφεία του Ταμείου και πρόσφερε τις υπηρεσίες του εκεί. Μάλιστα, όταν κλήθηκε να παραδώσει τη θέση του Διευθυντή, η ΠΟΕ ΥΠΠΟ έκανε πολυήμερη κατάληψη στα γραφεία του Ταμείου, κατά τη διάρκεια της οποίας χάθηκαν έγγραφα. Ο Γ. Τσακοπιάκος είχε πάρει επίσης «διάθεση» ως υπάλληλος για να προσφέρει τις υπηρεσίες του στο Ταμείο και όχι στην οργανική του θέση (εργατοτεχνίτης, υπάλληλος της Διεύθυνσης Συντήρησης του ΥΠΠΟΑ) από το 2013. Έρευνα των Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης έδειξε ότι η «διάθεσή» του δεν ήταν σύννομη και διακόπηκε με υπουργική απόφαση του Αρ. Μπαλτά.

Παρότι στην πρώτη φάση η ΠΟΕ ΥΠΠΟ μιλούσε για «κατασκευασμένο σκάνδαλο», κατά τη διάρκεια της κύριας ανάκρισης ο Ι. Βλαντής συνομολόγησε ότι όντως εκδίδονταν πλαστά δάνεια στο όνομα των υπαλλήλων του ΥΠΠΟΑ, με τη συνέργειά του, δείχνοντας ως «εγκέφαλο» (και αποδέκτη των χρημάτων) άλλον, αποβιώσαντα υπάλληλο που δεν ήταν ποτέ μέλος της Διοίκησης του Ταμείου Αλληλοβοήθειας! Του επιβλήθηκαν περιοριστικοί όροι. Ο Γ. Τσακοπιάκος αρνήθηκε ότι γνώριζε το οτιδήποτε και συνεχίζει να μιλά για «πολιτική σκευωρία τύπου Novartis». Του επιβλήθηκαν περιορισμοί στην προσωπική του περιουσία.

Θα θεωρούσε κανείς αυτονόητο ότι υπάλληλοι εμπλεκόμενοι σε σκάνδαλο υπεξαίρεσης δημοσίου χρήματος θα είχαν σταλεί στο Πειθαρχικό Συμβούλιο και θα είχαν τεθεί σε αργία από τα καθήκοντά τους. Κι όμως, στο Υπουργείο Πολιτισμού επί Λ. Μενδώνη, ο Γ. Τσακοπιάκος εμφανίζεται ως εκπρόσωπος της Υπουργού σε εκδηλώσεις,  ενώ ο Γ. Βλαντής κατέθεσε τα χαρτιά του για να πάρει σύνταξη, σαν να μην έχει συμβεί τίποτα!  Κι όλα αυτά με την «κάλυψη» της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, που δεν βρίσκει κάτι «μεμπτό» στο ότι δεν έχει ασκηθεί πειθαρχική δίωξη ούτε καν στον υπάλληλο που ομολόγησε ότι συμμετείχε στην απάτη!

Μια σκανδαλωδώς ευνοϊκή απόφαση με αίολα νομικά επιχειρήματα

Το tvxs.gr δημοσιοποιεί την απόφαση της κ. Μενδώνη, με την οποία η πειθαρχική δίωξη των δύο υπαλλήλων, όπως και άλλων εμπλεκόμενων, αναστέλλεται επ’ αόριστον. Πρόκειται για απάντηση στην Αίτηση Κατάθεσης Εγγράφων των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ Χριστόφορου Βερναρδάκη και Σίας Αναγνωστοπούλου. Στην απάντησή της η Υπουργός αποδεικνύει για άλλη μια φορά ότι –με την απόλυτη κάλυψη της κυβέρνησης Μητσοτάκη- μπορεί να ερμηνεύει το νόμο κατά το δοκούν. Παρότι το πειθαρχικό δίκαιο είναι σαφέστατο, και η ποινική δίωξη για κακουργήματα και μάλιστα σχετιζόμενα με δημόσιο χρήμα επιβάλλει την πειθαρχική δίωξη των υπαλλήλων, η Λ. Μενδώνη επιλέγει να στρεψοδικεί, εκδίδοντας απόφαση με τίτλο ανάποδο από το περιεχόμενό της!

Η Υπουργική Απόφαση έχει ως θέμα «Άσκηση πειθαρχικής δίωξης κατ’ άρθρον 116, παρ. 6 του Ν. 3528/2007», ενώ στο περιεχόμενό της αποφασίζει να μην ασκήσει δίωξη στους υπαλλήλους! Ακόμη και αυτή η δυνατότητα αναστολής στο νόμο έχει διάρκεια έως 1 έτος, από την απόφαση της Υπουργού όμως, που εκδόθηκε στις 5.11.2019, έχουν περάσει 2,5 χρόνια.

Στο σκεπτικό της απόφασης μάλιστα αναφέρεται «το γεγονός ότι (…) δεν αποδίδονται ποινικές ή πειθαρχικές ευθύνες για πράξεις σχετιζόμενες με την ενάσκηση των κυρίων καθηκόντων των υπαλλήλων στην υπηρεσία τους». Αυτό μπορεί να ισχύει για άλλους υπαλλήλους του Υπουργείου Πολιτισμού, προϊστάμενους υπηρεσιών, που ήταν απλά μέλη στο ΔΣ του Ταμείου Αλληλοβοήθειας και τους οποίους έχει επικαλεστεί η Λ. Μενδώνη και στη  Βουλή.

Για τον Ι. Τσακοπιάκο, όμως, που ήταν πρόεδρος του Ταμείου και υπηρετούσε με «διάθεση» στο Ταμείο (και όχι στην οργανική του θέση) ή για τον Ι. Βλαντή που ήταν Διευθυντής του Ταμείου Αλληλοβοήθειας, ποια ακριβώς ήταν τα «κύρια καθήκοντά» τους; Ειδικά το χρονικό διάστημα 2012-2014, το οποίο αφορά η δίωξη, όπως πολύ καλά γνωρίζει η κ. Λ. Μενδώνη που κατά το ίδιο χρονικό διάστημα ήταν Γενική Γραμματέας του Υπουργείου, ο Ι. Τσακοπιάκος και ο Ι. Βλαντής ουδέποτε είχαν άλλα υπηρεσιακά καθήκοντα εκτός από την ενασχόληση με το Ταμείο Αλληλοβοήθειας!

Απάντηση της εθνικής αρχής διαφάνειας 

Και δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που υπάρχει «ιδιαίτερη» μεταχείριση αυτών των υπαλλήλων. Όπως είχε αποκαλύψει το ρεπορτάζ της δημοσιογραφικής ομάδας The Manifold, μεταξύ άλλων, τον Ιανουάριο του 2020, η Λ. Μενδώνη επέστρεψε ανυπόγραφο στην υπηρεσία που το συνέταξε, το έγγραφο με το οποίο θα παραπέμπονταν ο πρώην διευθυντής του Ταμείου Αλληλοβοήθειας Ι. Βλαντής στο πειθαρχικό όργανο του υπουργείου! Είναι προφανές ότι δεν πρόκειται για παραλείψεις της Υπουργού, αλλά για πολιτική βούληση.

Το αποτέλεσμα στην πράξη είναι οι δύο εμπλεκόμενοι υπάλληλοι να παραμένουν στο Υπουργείο, δίνοντας το «σήμα» στους άλλους εργαζόμενους ότι το… περιβάλλον της Λ. Μενδώνη χαίρει ατιμωρησίας για οποιαδήποτε εμπλοκή. Επίσης, ο Ι. Βλαντής, παρότι έχει ομολογήσει υπεξαίρεση, πληρώνεται κανονικά το μισθό του και καταθέτει χαρτιά για σύνταξη, που σημαίνει ότι ίσως φύγει ανενόχλητος, μετά την «ευδόκιμο» υπηρεσία του στον δημόσιο τομέα. Το tvxs μάλιστα έχει απευθύνει έγγραφο ερώτημα στον Υπηρεσιακό Γραμματέα του υπουργείου κ. Ε. Αντωνόπουλο, σχετικά με την συνταξιοδότηση του κ. Βλαντή, αλλά δεν έχει λάβει ακόμα απάντηση.

Η απόφαση της Λ. Μενδώνη, που φέρνουμε σήμερα στο φως, είναι μνημείο διαστροφής της πραγματικότητας, παραβίασης του πειθαρχικού Κώδικα των δημοσίων υπαλλήλων, ευθείας παράβασης του νόμου, ευνοϊκής μεταχείρισης υπαλλήλων που εμπλέκονται σε κακουργηματικές πράξεις και σκανδαλώδης μεταχείριση υπαλλήλου που έχει ομολογήσει ότι όντως συμμετείχε σε απάτη σε βάρος δημοσίου χρήματος!

Η παράλειψη πειθαρχικής δίωξης από το αρμόδιο όργανο (εν προκειμένω την Υπουργό) συνιστά ειδικό πειθαρχικό παράπτωμα, σύμφωνα με νομικούς στους οποίους απευθύνθηκε το tvxs. Η απάθεια της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, η οποία έχει ενημερωθεί για την απόφαση αυτή και δεν έχει ζητήσει την ακύρωσή της, απλώς επιτείνει το πρόβλημα: η ίδια η δήθεν «ανεξάρτητη» Αρχή που συστήθηκε για να διαφυλάξει την διαφάνεια και την τήρηση των νόμων στον δημόσιο τομέα, έχει αναδειχθεί σε Αρχή απόκρυψης πλήθους παρανομιών. 

Τι λέει το πειθαρχικό δίκαιο των δημοσίων υπαλλήλων

«Αρθρο 114-Σχέση της πειθαρχικής διαδικασίας με την ποινική δίκη

1. Η πειθαρχική διαδικασία είναι αυτοτελής και ανεξάρτητη από την ποινική ή άλλη δίκη.

2. Η ποινική δίκη δεν αναστέλλει την πειθαρχική διαδικασία. Το πειθαρχικό όργανο όμως μπορεί με απόφαση του, η οποία είναι ελευθέρως ανακλητή, να διατάξει, για εξαιρετικούς λόγους, την αναστολή της πειθαρχικής διαδικασίας, η οποία δεν πρέπει να υπερβαίνει το ένα (1) έτος. Αναστολή δεν επιτρέπεται σε περίπτωση που το πειθαρχικό παράπτωμα προκάλεσε δημόσιο σκάνδαλο ή θίγει σοβαρά το κύρος της υπηρεσίας (…)

6. (…) Με την επιφύλαξη των καταδικαστικών αποφάσεων όπου η άσκηση της πειθαρχικής δίωξης είναι υποχρεωτική, τα αρμόδια πειθαρχικά όργανα οφείλουν εντός είκοσι (20) ημερών μετά την ως άνω ενημέρωση τους να αποφαίνονται αιτιολογημένα για την άσκηση ή μη πειθαρχικής δίωξης σε βάρος του υπαλλήλου.»

Επιπλέον, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (απόφαση 27/2018) αναφέρει ότι: «η πειθαρχική δίωξη είναι υποχρεωτική, όχι μόνο επί καταδικαστικών αποφάσεων, όπως εσφαλμένα διαλαμβάνει η Υπηρεσία, αλλά σε κάθε περίπτωση κατά την οποία υπάρχουν σαφείς και συγκεκριμένες ενδείξεις ή αναφορές τέλεσης πειθαρχικού παραπτώματος, οι δε πειθαρχικοί προϊστάμενοι οφείλουν (και δεν εναπόκειται στη διακριτικής τους ευχέρεια) εντός της προθεσμίας των είκοσι ημερών της παρ. 6 του άρθρου 114 του Ν. 3528/2007, αφότου λάβουν ενημέρωση κατά τα ανωτέρω, να αποφανθούν αιτιολογημένα για την άσκηση ή μη πειθαρχικής δίωξης εις βάρος υπαλλήλου τους δια την συμπεριφοράν των, η οποία διώκεται ποινικώς».

Νομικός με τον οποίο επικοινώνησε το tvxs μας ανέφερε ότι δεν έχει δει ποτέ ξανά παρόμοια απόφαση Υπουργού. «Σύμφωνα με την παρ. 6, την οποία επικαλείται η Απόφαση, η Υπουργός θα έπρεπε αιτιολογημένα να ασκήσει την πειθαρχική δίωξη, καθώς έχει ασκηθεί ήδη μια ποινική δίωξη για αδικήματα που σχετίζονται με υπεξαίρεση δημόσιου χρήματος, και μάλιστα χρήματα του Υπουργείου Πολιτισμού.

Εν προκειμένω, τα ποινικώς διωκόμενα παραπτώματα προκάλεσαν δημόσιο σκάνδαλο και θίγουν το κύρος της υπηρεσίας. Αιτιολογημένη μη άσκηση δίωξης, κατά την παρ. 6 χωρεί, ενδεικτικά, όταν το αδίκημα που διώκεται ποινικώς, δεν σχετίζεται ούτε με τα καθήκοντα του υπαλλήλου, ούτε με το δημόσιο εν γένει. Σε κάθε περίπτωση, η συγκεκριμένη Απόφαση της Υπουργού κάνει κάτι νομικά αδιανόητο: λέει ότι θα ασκήσει μεν δίωξη, παραπέμποντάς την όμως στο μέλλον, ενώ στο παρόν δεν ασκεί καμία δίωξη σε κανέναν υπάλληλο. Επομένως, στην πραγματικότητα, η απόφαση υποκρύπτει την αναστολή της δίωξης, η οποία περιγράφεται στην παρ. 1 και δεν μπορεί να υπερβαίνει το ένα έτος.

Η Απόφαση αυτή έχει εκδοθεί καθ’ υπέρβαση εξουσιοδότησης, στερείται νόμιμου ερείσματος και υποκρύπτει την βούληση της Υπουργού να μην ασκήσει την πειθαρχική της αρμοδιότητα, η οποία κατά το νόμο αποτελεί δέσμια αρμοδιότητα. Σε κάθε περίπτωση, όταν ασκούνται ποινικές διώξεις για τέτοια αδικήματα, όπως η υπεξαίρεση δημόσιου χρήματος, θα έπρεπε να είχε εφαρμοστεί ήδη το άρθρο 104 του Πειθαρχικού των δημοσίων Υπαλλήλων, που προβλέπει τη θέση σε αργία (αναστολή άσκησης καθηκόντων) των υπαλλήλων. Πόσο μάλλον όταν πρόκειται για διώξεις μετά από έκθεση Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, που αναφέρονται ρητά στο σχετικό άρθρο του Κώδικα!»

Η Εθνική Αρχή Διαφάνειας καλύπτει τα νώτα της υπουργού

Τα σκάνδαλο του Ταμείου Αλληλοβοήθειας Υπαλλήλων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού είναι ένα δημόσιο σκάνδαλο, με δίωξη που ασκήθηκε από την Εισαγγελία Διαφθοράς, μετά από έρευνα των Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, ενώ σχετικό Δελτίο Τύπου εξέδωσε και η Εθνική Αρχή Διαφάνειας στις 25/10/2019, λίγο μετά τον διορισμό του κ. Μπίνη ως Διοικητή της ΕΑΔ.

Είναι σαφές με βάση το πειθαρχικό δίκαιο ότι οι υπάλληλοι, ιδίως αυτοί που είχαν εκτελεστική αρμοδιότητα στο Ταμείο Αλληλοβοήθειας, θα έπρεπε να είχαν τεθεί σε αργία και να είχαν παραπεμφθεί στο πειθαρχικό συμβούλιο αμέσως μόλις η δίωξη γνωστοποιήθηκε στην Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού το φθινόπωρο 2019.

Είναι επίσης σαφές ότι το Υπουργείο Πολιτισμού, τα χρήματα του οποίου «έκαναν φτερά», θα έπρεπε να είχε παραστεί σε αυτή την υπόθεση ως πολιτική αγωγή, ζητώντας να βρεθούν οι ένοχοι και να επιστρέψουν τα χρήματα που υπεξαίρεσαν στο Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων.

Αντ’αυτού, η Υπουργός αναστέλλει τη δίωξη χωρίς καμία επίπτωση, και η Εθνική Αρχή Διαφάνειας εκ των υστέρων καλύπτει τα πεπραγμένα της Υπουργού και κανένας από το Μαξίμου ή την κυβέρνηση δεν ασχολείται με δεκάδες δημοσιεύματα, ερωτήσεις και επερωτήσεις στη Βουλή και όλη την κατακραυγή για το θέμα αυτό. 2,5 χρόνια μετά, είναι σαφές ότι το σκάνδαλο του Ταμείου Αλληλοβοήθειας του ΥΠΠΟΑ συγκαλύπτεται συστηματικά, με γνώση και συνυπευθυνότητα του Μεγάρου Μαξίμου.

Για την ιστορία να πούμε ότι το εικονιζόμενο Δελτίο Τύπου της ΕΑΔ, που τον Οκτώβριο 2019 στάλθηκε σε όλα ΜΜΕ, δεν ανευρίσκεται πλέον στον κόμβο της ΕΑΔ και στη θέση του έχει αναρτηθεί άλλο, άσχετου περιεχομένου. Προφανώς ο κ. Μπίνης τον Οκτώβριο 2019 δεν ήξερε όσα ξέρει τώρα για την υπόθεση…